Sosyal Hizmette Bir Postmodern Terapi Olarak Anlatı Terapisi

Bu çalışmanın temel amacı anlatı terapisinin kuramsal dayanaklarını ve tekniklerini tartışmak ve sosyal hizmet açısından sunduğu imkânları görünür kılmaktır. Sosyal hizmet özü itibariyle modernizmden temel alır. Bu nedenle sosyal hizmetteki teori, yaklaşım ve uygulamaların çoğunlukla modernist paradigmadan beslendiği söylenebilir. Oysa anlatı terapisi postmodern bir terapi biçimidir. Anlatı terapisi, sosyal inşacılık ve post-yapısalcılık gibi kuramsal dayanaklara sahiptir. Klasik sosyal hizmet uygulamaları ve psikoterapilerde, problemleri bireyin kişiliğinin bir parçası olarak ele alma ve patolojik bir bakış hâkimdir. Oysa sosyal inşacı yaklaşımı benimseyen anlatı terapisinde danışman patoloji ya da eksikliğe değil, sosyal ve kültürel süreçlere odaklanmaktadır. Anlatı terapisinde kullanılan en önemli teknik, bireyi problemin dışına çekmeye yarayan dışsallaştırma tekniğidir. Anlatı terapisi, temel olarak insanların probleme doygun baskın anlatılarını yapı-sökümüne uğratmak ve onların alternatif hikâyelerinden yeni bir anlatı inşa etmek üzerine kuruludur. Bu nedenle anlatı terapisinin öne sürdüğü argümanların, sorgusuz sualsiz kabul edilen gerçeklikleri sarstığı ve sosyal hizmetin gelişimi için yeni bir kapı araladığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Anlatı terapisi, dışsallaştırma, sosyal hizmet, postmodernizm, sosyal inşacılık, post-yapısalcılık

Narrative Therapy As a Postmodern Therapy in Social Work

The main aim of this paper is to discuss theoretical foundation and techniques of narrative therapy and to make its potentials visible for social work. Social work quintessentially grounds on modernism. Thus, it can be stated that theories, perspectives and practices in social work are mainly based on modernist paradigm. However, narrative therapy is a postmodern therapy. Its theoretical foundation derives from social constructionism and post-structuralism. In classical social work practices and psychotherapies, pathological view dominates the practice and the problem is generally seen as a part of the person. However, in a social constructionism based narrative therapy, the therapist focuses on social and cultural qualities instead of pathology or shortcomings. The main important technique in narrative therapy is the externalization technique which helps person to be separated from the problem. Narrative therapy is mainly based on deconstructing problem-saturated dominant narratives of the person and reconstructing a new narrative from their alternative life events. Thus, narrative therapy challenges the taken-for-granted knowledge and opens some doors for social work.

Keywords:

Narrative therapy, externalization, social work, postmodernism, social constructionism, post-structuralism,

PDF

___

Abels, P., & Abels, S. L. (2001). Understanding narrative therapy: A guidebook for the social worker. New York: Springer Publishing Company.
Buckman, R., Kinney, D., & Reese, A. (2008). Narrative therapies. İçinde N. Coady & P. Lehmann, (Eds), Theoretical perspectives for direct social work practice: A generalist-eclectic approach (s.369-399). New York: Springer Publishing Company.
Burr, V. (2003). Social constructionism. (2nd ed.). Routledge.
Brown, C., & Augusta-Scott, T. (Eds.). (2007). Narrative Therapy: Making meaning, making lives. London: SAGE Publications.
Denborough, D. (2014). Retelling the stories of our lives: Everyday narrative therapy to draw inspiration and transform experience. New York & London: W. W. Norton & Company.
Freeman, E. M. (2011). Narrative approaches in social work practice: A life span, culturally centered, strengths perspective. U.S.A: Charles C. Thomas Publisher.
Madigan, S. (2016). Naratif terapi. (Çev. Gonca Akkaya). Okyanus Yayınları.
McKenzie-Mohr, S., & Lafrance, M. N. (2017). Narrative resistance in social work research and practice: Counter-storying in the pursuit of social justice. Qualitative Social Work, 16(2), 189-205.
Murdock, N. L. (2013). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları: Olgu sunumu yaklaşımıyla (2nd ed.). Ankara: Nobel
Payne, M. (2006). Narrative therapy: An introduction for counsellors (2nd ed.). SAGE Publications.
Riessman, C. K & Quinney, L. (2005). Narrative in social work: A critical review. Qualitative Social Work, 4(4), 391-412.
Roscoe, K. D. & Madoc, I. (2009). Critical social work practice: A narrative approach. International Journal of Narrative Practice, 1(1), 9-18
White, M. (2011). Narrative practice: Continuing the conversations. New York & London: W. W. Norton & Company.
White, M., & Epston, D. (1990). Narrative means to therapeutic ends. New York & London: W. W. Norton & Company.