Melike YAVAŞ ÇELİK, Erhan ELMAOĞLU, Meltem SUNGUR, Ebru ÖZTÜRK ÇOPUR

Bireylerde Covid-19 Kontrolü Algısı ile Covid-19 Aşısına Karşı Tutum Arasındaki İlişki

Bu çalışma, bireylerde COVID-19 kontrolü algısı ile COVID-19 aşısına karşı tutum arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipte yapılan çalışmanın örneklemini 18-65 yaş arası bireyler oluştururken örneklemini kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak 1-31 Mart 2021 tarihleri arasında araştırmaya katılan 1024 birey oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında; kişisel bilgi formu, COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği ve COVID-19’un Kontrolü Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; SPSS 25.0 programı ile tanımlayıcı istatistikler ile Student t ya da Mann Whitney U testi, Tek yönlü anova ya da Kruskal-Wallis, Pearson ya da Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Katılımcıların %53,7’sinin 18-23 yaş aralığında, %65,4’ünün kadın, %31,5’inin çiftçi, %68,9’unun bekar olduğu saptanmıştır. Katılımcıların %52,3’ünün COVID-19 aşısını olmayı düşündüğü, %34,1’inin aşının koruyuculuğuna güvenmediği için aşı olmayı düşünmediği ve %33,7’sinin toplumun kurallara uymasıyla COVID-19’un biteceğini düşündüğü bulunmuştur. Sonuç olarak; Çalışmaya katılan bireylerin COVID-19 aşısına yönelik olumlu tutumların yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Ulusal ve küresel düzeyde alınan tedbirlerin orta düzeyde yeterli olduğu, hastalığa yakalanmamak için alınan kişisel tedbirler ile hastalığın kontrolünün orta düzeyde sağlanabileceği ve bireylerin hastalığın kontrol edilebileceği inancına ilişkin algılarının iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda; pandeminin, sonlandırılması amacıyla koruyucu önlemlerin uygulanması ve toplumun, COVID-19 aşısının güvenilirliği, koruyuculuğu, içeriği hakkında, kendilerini/ailelerini hastalıktan korumaya yönelik alınacak tedbirler konusunda, güncel, güvenilir kaynaklar tarafından bilgilendirilmesi önerilebilir

The Relation Between Perception of Control of Covid-19 and Attitude Towards the Covid-19 Vaccine in Indivuduals

The aim of this study is to investigate the relation between of the perception of COVID-19 control on the attitude towards the COVID-19 vaccine in individuals.The population of this descriptive consisted of individuals aged between 18-65 years and the sample consisted of 1024 individuals who participated in study between 1-31 March 2021, by using snowball sampling method. Personal information form, Attitudes Towards COVID-19 Vaccine Scale, and Perception of Control of COVID-19 Scale were used to collect the data. In the data assessment, SPSS 25.0 software was used together with descriptive statistics and Student t or Mann Whitney U test, one-way Anova or Kruskal-Wallis, Pearson or Spearman correlation analysis. It was determined that 53.7% of the participants were aged between 18-23 years, 65.4% were female, 31.5% were farmers, and 68.9% were single. 52.3% of the participants considered to get a COVID-19 vaccine, 34.1% did not consider to get a COVID19 vaccine since they did not rely on protection of the vaccine, and 33.7% believed that COVID-19 will end if people comply with the rules. As a result; It is seen that the individuals participating in the study have a high level of positive attitudes towards the COVID-19 vaccine. It has been determined that the measures taken at the national and global level are moderately sufficient, that the control of the disease can be achieved at a moderate level with the personal measures taken to avoid catching the disease, and that the individuals' perceptions of the belief that the disease can be controlled are at a good level. In this direction; In order to end the pandemic, it may be recommended to implement protective measures and inform the public about the safety, protection and content of the COVID-19 vaccine, and the measures to be taken to protect themselves/ their families from the disease, by up-to-date, reliable sources.

PDF

___

Al-Qerem, W. A., & Jarab, A. S. (2021). COVID-19 Vaccination Acceptance and Its Associated Factors Among a Middle Eastern Population. Frontiers in public health, 9, 632914. https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.632914
Artan, T, Karaman, M, Arslan, İ , Cebeci, F . (2020). COVID-19 Salgınına Yönelik Algı ve Tutumları Değerlendirme Ölçeği'nin Değerlendirilmesi. Sosyal Çalışma Dergisi, 4 (2), 101-
107. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/scd/issue/58064/820242
Bullers, S. and Prescott, C.A.(2011). An Exploration of The Independent Contributions Of Genetics, Shared Environment and Adult Roles and Statuses on Perceived Control. Sociological Inquiry, 71(2), 2011, 145-163.
Dindar Demiray E.K., Alkan Çeviker S., (2021). COVID-19: Aşı ve Toplumsal Korunma, J Biotechnol and Strategic Health Res. 2020;1(Özel Sayı):37-44. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1049525
Ekiz, U , Ilıman, E , Dönmez, E . (2020). Bireylerin Sağlık Anksiyetesi Düzeyleri İle Covıd-19 Salgını Kontrol Algısının Karşılaştırılması . Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 6(1), 139-154. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaysad/issue/54067/729076
Erkekoğlu, P., Köse, S. B. E., BalcI, A., & Yirün, A. (2020). Aşı Kararsızlığı ve COVID-19’un Etkileri. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(2), 208-220.
Gan, L., Chen, Y., Hu, P., Wu, D., Zhu, Y., Tan, J., Li, Y., & Zhang, D. (2021). Willingness to Receive SARS-CoV-2 Vaccination and Associated Factors among Chinese Adults: A Cross Sectional Survey. International journal of environmental research and public health, 18(4), 1993. https://doi.org/10.3390/ijerph18041993
Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, B., Çırakoğlu, O. C., & Coşar, B. (2020). Development of Perception and Attitude Scales Related with COVID-19 Pandemia. Pearson Journal of Social Sciences - Humanities, 5(7), 306-328. doi: 10.46872/pj.127
Guidry, J., Laestadius, L. I., Vraga, E. K., Miller, C. A., Perrin, P. B., Burton, C. W., Ryan, M., Fuemmeler, B. F., & Carlyle, K. E. (2021). Willingness to get the COVID-19 vaccine with and without emergency use authorization. American journal of infection control, 49(2), 137–142. https://doi.org/10.1016/j.ajic.2020.11.018
Hanaei, S., & Rezaei, N. (2020). COVID-19: Developing from an Outbreak to A Pandemic. Archives of medical research, 51(6), 582–584. https://doi.org/10.1016/j.arcmed.2020.04.021
Kwok, K. O., Li, K. K., Chan, H. H., Yi, Y. Y., Tang, A., Wei, W. I. et al. (2020). Community responses during the early phase of the COVID-19 Epidemic in Hong Kong: Risk perception, information exposure and preventive measures. medRxiv.
Larson, H. J., de Figueiredo, A., Xiahong, Z., Schulz, W. S., Verger, P., Johnston, I. G., Cook, A. R., & Jones, N. S. (2016). The State of Vaccine Confidence 2016: Global Insights Through a 67-Country Survey. EBioMedicine, 12, 295–301. https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2016.08.042
Li JB, Yang A, Dou K, Wang LX, Zhang MC, Lin XQ. (2020).Chinese public's knowledge, perceived severity, and perceived controllability of COVID-19 and their associations with emotional and behavioural reactions, social participation, and precautionary behaviour: a national survey. BMC Public Health. 2020 Oct 21;20(1):1589. doi: 10.1186/s12889-020-09695-1.
Lotfi, M., Hamblin, M. R., & Rezaei, N. (2020). COVID-19: Transmission, prevention, and potential therapeutic opportunities. Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry, 508, 254–266. https://doi.org/10.1016/j.cca.2020.05.044
Memiş Doğan M, Düzel B. (2020). Fear-Anxiety Levels in Covid-19 . Journal of Turkish Studies. DOI:10.7827/TurkishStudies.44678
Mohamed, K., Rodríguez-Román, E., Rahmani, F., Zhang, H., Ivanovska, M., Makka, S. A., Joya, M., Makuku, R., Islam, M. S., Radwan, N., Rahmah, L., Goda, R., Abarikwu, S. O., Shaw, M., Zoghi, S., Irtsyan, S., Ling, I., Cseprekal, O., Faten, A. B., Hazar Sayar, E., … Rezaei, N. (2020). Borderless collaboration is needed for COVID-19-A disease that knows no borders. Infection control and hospital epidemiology, 41(10), 1245–1246. https://doi.org/10.1017/ice.2020.162
Pakpour AH, Griffiths MD (2020). COVID-19 korkusu ve önleyici davranışlardaki rolü . J. Conc. Disord. 2 , 58–63.
Paul E, Steptoe A, Fancourt D.(2020). Attitudes towards vaccines and intention to vaccinate agains COVID-19: Implications for public health communications. Lancet Reg Health Eur.2021 Feb;1:100012. doi: 10.1016/j.lanepe.2020.100012.
Rawat K, Kumari P, Saha L.(2020). COVID-19 vaccine: A recent update in pipeline vaccines, their design and development strategies. Eur J Pharmacol.2021;892:173751. doi:10.1016/j.ejphar.2020.173751
Sarasty, O., Carpio, C. E., Hudson, D., Guerrero-Ochoa, P. A., & Borja, I. (2020). The demand for a COVID-19 vaccine in Ecuador. Vaccine, 38(51), 8090–8098. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2020.11.013
Thorneloe, R., Wilcockson, H., Lamb, M., Jordan, C. H., & Arden, M. (2020). Willingness to receive a COVID-19 vaccine among adults at high-risk of COVID-19: a UK-wide survey.
Vally Z. (2020). Public perceptions, anxiety and the perceived efficacy of health-protective behaviours to mitigate the spread of the SARS-Cov-2/ COVID-19 pandemic. Public health, 187, 67–73. https://doi.org/10.1016/j.puhe.2020.08.002
Velavan, T. P., & Meyer, C. G. (2020). The COVID-19 epidemic. Tropical medicine & international health : TM & IH, 25(3), 278–280. https://doi.org/10.1111/tmi.13383
Wang, S., Kang, B., Ma, J., Zeng, X., Xiao, M., Guo, J., Cai, M., Yang, J., Li, Y., Meng, X., & Xu, B. (2021). A deep learning algorithm using CT images to screen for Corona virus disease (COVID- 19). European radiology, 1–9. Advance online publication. Doi: https://doi.org/10.1007/s00330-021-07715-1
Whitson JA, Galinsky AD.(2008) Lacking control increases illusory pattern perception. Science. 2 2008 Oct 3;322(5898):115-7. doi: 10.1126/science.1159845
Zhu, N., O, J., Lu, H. J., & Chang, L. (2020). Debate: Facing uncertainty with(out) a sense of control - cultural influence on adolescents' response to the COVID-19 pandemic. Child and adolescent mental health, 25(3), 173–174. https://doi.org/10.1111/camh.12408