19. YÜZYILIN İLK YARISINDA YUNUSLAR KÖYÜNÜN DEMOGRAFİK YAPISINA DAİR BİR İNCELEME

Günümüzde Kütahya’nın Gediz ilçesine bağlı olan, Yunuslar köyünün demografik yapısının tahliline dair yapılmış mevcut çalışmada, zikredilen köyün öncelikli olarak nüfus ve temettuat defterleri değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Böylelikle Yunuslar köyünün, 19. yüzyıldaki demografik ve sosyo-ekonomik yapısı tespit edilmeye gayret gösterilmiştir. Bu döneme ait nüfus defterlerinde, ağırlıklı olarak vergi verebilecek ve askerlik hizmeti sunabilecek kişilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu defterlerde geçen kişiler meslek, ünvan, lakap ve fiziki özelliklerini belirtilerek kaydedilmiştir. Çalışmada istifade edilen temettuat defterleri de vergi mükelleflerinin gelir durumlarını içermekte olup, bunun yanında kişilerin ad, ünvan, lakap, meslek gibi özelliklerini de bünyesinde barındırmaktadır. Bu defterler, kaydı yapılan bölgenin sosyo-ekonomik dokusunun da anlaşılmasında son derece kıymetlidir.

Anahtar Kelimeler:

Kütahya, Gediz, Yunuslar, Nüfus Defteri, Temettuat Defteri.

A STUDY ON THE DEMOGRAPHIC STRUCTURE OF YUNUSLAR VILLAGE IN THE FIRST HALF OF THE 19TH CENTURY

In the current study conducted on the analysis of the demographic structure of Yunuslar village, which is currently affiliated with the Gediz district of Kütahya, the population and dividend books of the mentioned village were evaluated primarily. Thus, efforts were made to determine the demographic and socio-economic structure of Yunuslar village in the 19th century. The population books of this period mainly aimed to identify people who could pay taxes and provide military service. The people mentioned in these books were recorded by stating their profession, title, nickname and physical characteristics. Dividend books used in the study also include the income status of taxpayers, as well as the characteristics of individuals such as names, titles, nicknames and professions. These books are extremely valuable in understanding the socio-economic texture of the recorded region.

Keywords:

Kütahya, Gediz, Yunuslar, Population Registry, Temettuat Registry.,

PDF

___

Akyel, S. ve E. Olçay (2015). “1847 Tarihli Kıbrıs Nüfus Defterine Göre Değirmenlik Kazasındaki Gayrimüslim Nüfus Yapısı”. Uluslararası Sosyal Araştırmaları Dergisi, 8 (39), 263-270.
Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (BİGM) (1937). 1935 Genel Nüfus Sayımı, Köyler Nüfusu. 59 (75). İstanbul: Hüsnütabiat Basımevi.
Çağlar, İ. M. ve H. Eralaca (2020). “Nüfus ve Temettuât Defterlerine Göre 19. Asrın İlk Yarısında Sinirli Köyü’nün Sosyo Ekonomik Durumu”. Turkish Studies-History, 15 (2), 421-441.
Çağlar, İ. M. ve A. Doğtekin (2020). “19. Yüzyıl Ortalarında Bir Anadolu Köyü: Gümele Örneği”. International Social Sciences StudiesJournal, 6 (70), 4146- 4164.
Değirmenci, K. (2021a). “Osmanlı Bürokrasisinde Gedizli Memurlar”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 69, 173-190.
Değirmenci, K. (2021b). “1844-1845 Tarihli Temettuat Defterine Göre Kütahya Sancağı Gediz Kazası Muhipler Köyünün Sosyal ve Ekonomik Yapısı”. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 343-366.
Devellioğlu, F. (1986). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Yayınevi.
Doğtekin, A. (2020). “Temettuat ve Nüfus Defterlerine Göre 19. Yüzyılda Kızılca Köyü’nün Sosyo-Ekonomik Durumu”. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 7 (3), 1475-1518.
Göksal, H. (2021). Tarihi ve Kültürüyle Yunuslar Köyü. Ankara: Sonçağ Yayınevi.
Güneş, M. (2014). “Osmanlı Dönemi Nüfus Sayımları ve Bu Sayımları İçeren Kayıtlar”. Akademik Bakış, 8 (15), 221-240.
Güran, T. (1998). “Osmanlı Tarım Ekonomisi 1840-1910”. Türk İktisat Tarihi Yıllığı, 1, 225-303.
Hüdavendigar Vilayeti Salnâmesi (HVS). H.1316/M.1900.
Muşmal, H. ve M. Şahinkaya (2015). “1844 Tarihli Nüfus Sayımına Göre Beyşehir Kazası”. Turkish Studies, 10(1), 477-510.
Nüfus Defteri BOA, NFS.D.1656.
Temettüat Defteri BOA, ML.VRD.TMT.D/8833.