Hemşirelik Öğrencileri, Meme Kanseri Erken Teşhis Yöntemlerini Sosyal Ağ ile Öğretiyor

Meme kanseri, dünyada ve Türkiye'de kadınlar arasında en sık görülen kanser türüdür. Bu araştırmanın amacı, meme kanseri erken tanı yöntemleri konusunda farkındalık oluşturmada e-broşürün etkisini belirlemektir. Araştırma sağlıkla ilgili bölüm okumayan öğrencilerle kurulan bir sosyal ağ üzerinden yarı-deneysel olarak yürütüldü. Girişim olarak araştırmacıların geliştirdiği e-broşür kullanıldı. Oluşturulan sosyal ağ üzerinden ön test, e-broşür gönderildi ve bir ay sonra son test uygulandı. Veri toplama formu olarak; tanıtıcı özellikleri, meme kanseri ve erken tanı yöntemlerini bilme ve uygulama durumlarını sorgulayan içeren formlar kullanıldı. Araştırma 428 kişiyle sonlandırıldı. Veriler SPSS 25.0 paket programı; student-t testi, ANOVA ve ki-kare kullanılarak analiz edildi. Öğrenciler 20-28 yaşları arasındadır ve yirmide birinin meme kanserine ilişkin bilgisi olduğu görüldü. Daha önce erken tanıya ilişkin bilgisi olan öğrencilerin uygulama sıklıklarına ve nasıl uygulanacağına ilişkin bilgisi olmadığı saptandı. Öğrencilerin yarısı kendi kendine meme muayenesi yapması gerektiğini ifade etti. Eğitim sonrası hem meme kanseri erken tanı yöntemlerine, uygulama sıklık zamanlarına ilişkin bilginin anlamlı oranda değişiklik gösterdiği görüldü. Meme kanseri erken tanı yöntemleri sosyal ağlarda sıklıkla yer bulan bir konudur. Toplum farkındalığını artırmada sosyal güçten yararlanmanın anlamlı sonuçlar oluşturduğu görülmektedir. Bu doğrultuda araştırma sonuçları diğer farkındalık çalışmaları için referans niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Meme kanseri, sosyal ağ, erkan tanı, farkındalık

NURSING STUDENTS TEACH BREAST CANCER EARLY DIAGNOSIS METHODS WITH SOCIAL NETWORK

Breast cancer is the most common type of cancer among women in the world and in Turkey. The aim of this research is to determine the effect of the internet network on raising awareness about breast cancer screening programme. The research was carried out semi-experimental through a social network established with non-health-related student. The e-brochure developed by the researchers was used as an initiative. A pre-test, e-brochure was sent through the created social network, and a post-test was applied one month later. As a data collection form; were used to question the descriptive features, knowledge and practice of breast cancer and screening programme. The research was concluded with 428 people. Data SPSS 25.0 package program; analysed using student-t test, ANOVA and chi-square. The students are between the ages of 20-28 and it was seen that one in twenty had knowledge about breast cancer. It was determined that the students who previously had knowledge about early diagnosis did not have knowledge about the frequency of application and how to apply it. Half of the students stated that they should do breast self-exams. After the training, it was observed that the knowledge about both breast cancer screening programme and application frequency times changed significantly. Breast cancer screening programme is a topic that is frequently found in social networks. It is seen that benefiting from social power in raising public awareness creates meaningful results. In this respect, the results of the research serve as a reference for other awareness studies.

Keywords:

Breast cancer, social network, early diagnosis, awareness,

PDF

___

Akarsu, R. H., & Alsaç, S. Y. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesini bilme ve uygulama durumlarinin belirlenmesi. Bozok Tıp Dergisi, 9(3), 115-121.
American Cancer Society. (2018). Cancer Facts & Figures. Atlanta: American Cancer Society.
American Cancer Society. (2020). Breast Cancer Early Detection and Diagnosis. Retrieved from http://www.cancer.org/cancer/breastcancer/moreinformation/breastcancerearlydetection/
Bakan, A. B., Aslan, G., & Yıldız, M. (2021). Determination of Breast Cancer Fatalism in Women and the Investigation of the Relationship Between Women's Cervical Cancer and Pap Smear Test Health Beliefs with Religious Orientation and Fatalism. Journal of Religion and Health, 60(3), 1856-1876.
Cai, Z., Lim, D., Liu, G., Chen, C., Jin, L., Duan, W., . . . Dong, C. (2021). Valproic acid-like compounds enhance and prolong the radiotherapy effect on breast cancer by activating and maintaining anti-tumor immune function. Frontiers in immunology, 12, 1548.
Çakın, M. (2021). Ailesinde kanser tanısı almış üniversite öğrencileriyle ailesinde kanser tanısı almamış üniversite öğrencilerinin depresyon ve sürekli kaygı durumlarının karşılaştırılması. İstanbul Kent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü,
Globocan. (2017). All Cancers (excluding non-melanoma skin cancer) Estimated Incidence, Mortality and Prevalence Worldwide in 2012 Journal of the National Cancer Institute(9), 205.
Gölbaşi, Z., Çetin, R., Kalkan, S., & Durmuş, T. (2010). Üniversite öğrencisi kızların meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, 6(2), 69-73.
Güçlü, S., & Tabak, R. S. (2013). Impact of health education on improving women's knowledge and awareness of breast cancer and breast self examination. Meme Sagligi Dergisi/Journal of Breast Health, 9(1).
Güzel, N., & Bayraktar, N. (2019). Kadınların meme kanserinin erken tanısına yönelik farkındalıklarının ve uygulamalarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 6(2), 101-110.
KILIÇ, D., Sağlam, R., & Kara, Ö. (2009a). Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 5(4), 195-199.
Kılıç, D., Sağlam, R., & Kara, Ö. (2009b). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE MEME KANSERİ FARKINDALIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ. Meme Sagligi Dergisi/Journal of Breast Health, 5(4).
Kozan, R., & Tokgöz, V. Y. (2016). Türkiye'de meme kanseri farkındalığı ve tarama programı.
Moore, M. A., Eser, S., Igisinov, N., Igisinov, S., Mohagheghi, M. A., & Mousavi-Jarrahi, A. (2010). Cancer epidemiology and control in North-Western and Central Asia - past, present and future. Asian Pac J Cancer Prev (11), 17-32.
Noreen, M., Murad, S., Furqan, M., Sultan, A., & Bloodsworth, P. (2015). Knowledge and awareness about breast cancer and its early symptoms among medical and non-medical students of Southern Punjab, Pakistan. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 16(3), 979-984.
Özen, B., Zincir, H., Erten, Z. K., Özkan, F., & Elmalı, F. (2013). Genç Kadınların Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Konusunda Bilgi ve Tutumları ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Meme Sagligi Dergisi/Journal of Breast Health, 9(4).
Özmen, V. (2014). Türkiye’de meme kanseri: klinik ve histopatolojik özellikler (13.240 olgunun analizi). J Breast Health 10, 98-105.
Shankar, A., Rath, G. K., Roy, S., Malik, A., Bhandari, R., Kishor, K., ... & Singh, R. (2015). Level of awareness of cervical and breast cancer risk factors and safe practices among college teachers of different states in India: do awareness programmes have an impact on adoption of safe practices?. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 16(3), 927-932.
T. C. Sağlık Bakanlığı. (2014). Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Türkiye Kanser İstati̇sti̇kleri̇ Retrieved from https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/2014-RAPOR.uzuuun.pdf
T. C. Sağlık Bakanlığı. (2017). Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kanser Daire Başkanlığı. Retrieved from https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı. (2012). Retrieved from http://www.kanser.gov.tr/daire-faaliyetleri/kanser-istatistikleri.html
Yiğit, A., & Erdem, R. (2016). Sağlık Teknolojisi Değerlendirme: Kavramsal Bir Çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(23), 215-249.