John Osborne‟un Öfke‟sinde “Öfkeli Genç Adam” Jimmy Porter

John Osborne‟nun Öfke adlı oyunu, ilk sahne gösteriminden sonra oldukça ateşli tartışmalara neden olmuştur. Oyunla ilgili dile getirilen tüm olumlu ya da olumsuz eleştirilerin bile ortak bir noktası vardır: Bir ay içerisinde yazılan bu oyunun İngiliz sahnesinde yeni bir dönemin habercisi olması. Öfke oyununun yeni bir toplumsal bilinci sahneye taşımasına ek olarak, “öfkeli genç adamlar” diye anılan akıma öncülük ettiğini söylemek gerekir. Bir eleştirmene göre, Osborne‟un kahramanı Jimmy Porter, dinmek bilmeyen öfkesiyle öfkeli tiyatroyu başlatmıştır. Oyunda mutsuz, ümitsiz ve hayal kırıklığına uğramış, sıkıntı ve endişeleri olan, düzene ve düzenin temsil ettiklerine ve özellikle burjuva sistemine ve burjuva ahlakına karşı gelen genç bir neslin resmi çizilir. Jimmy işçi sınıfından gelen, ve üniversite mezunu olduğu halde arkadaşı Cliff ile semt pazarında şeker satan, zeki, öfkeli ve ağzı son derece kalabalık yirmi beş yaşlarında genç bir adamdır. Zaten oyunun büyük bir bölümü onun tiratlarından oluşur. İngiltere‟nin iç kısımlarında, tek odalı çatı katı bir dairede, üst sınıfa mensup bir ailenin kızı olan karısı Alison ile yaşamaktadır. Osborne‟nun, zamanın toplumsal, siyasi ve ekonomik yapısını tiyatroyu bir araç olarak kullanarak hicvettiği Öfke oyununda, başkahramanı Jimmy Porter için, ne etrafındaki dünyada ne de kendi içinde tutunacak bir anlam kalmamıştır. Öfke içinde geçmişe bakarken, düşünebileceği olumlu ve yapıcı hiçbir şey göremez.

___

  • Beckett, Samuel. The Complete Dramatic Works. London, Boston: Faber and Faber, 1986.
  • Can, Şefik. Klasik Yunan Mitolojisi. 4. Basım, (İstanbul: İnkılap Kitabevi, tarih yok).
  • Cevat, Çapan. Değişen Tiyatro. İstanbul: Metis Yayınları, 1992.
  • Dyson, A. E. “Look Back in Anger,” Modern British Dramatists: A Collection of Critical Essays. Ed. John Russell Brown. Englewood Cliffs, N. J.: Prentice- Hall, Inc, 1968.
  • Kennedy, X. J. and Dana Gioia. Literature: An introduction to Fiction Poetry and Drama, Sixth Edition. New York: HarperCollins, 1995.
  • Morgan, Kenneth O. Ed. The Oxford History of Britain, Oxford: Oxford University Press, 1988.
  • Osborne, John. Öfke: (Look Back In Anger) Oyun Üç Perde. Çevirenler: Ümit Tarakçı–Turgay Gönenç. İstanbul: Ataç Kitabevi, 1967.
  • Styan, J. L. The English Stage: A History of Drama and Performance. Great Britain: Cambridge University Press, 1996. Modern Drama in Theory and Practice, Volume 1: Realism and Naturalism. Cambridge: Cambridge University Press, 1981.
  • Taylor, John Rusell. Anger and After: A Guide to the New British Drama. London: Penguin Books Ltd. Harmondsworth, Middlesex, 1963.
  • “Angry Young Man” Jimmy Porter in Look Back in Anger by John Osborne