Giriş:Eğitim dahil olmak üzere tüm alanlarda karşı karşıya olduğumuz problemlerin niteliği bizi bu problemleri paradigma düzeyinde ele almaya ve yeni paradigma arayışlarına zorlamaktadır.Yöntem:Derleme (görüş ve değerlendirme) türünde olan bu yazıda, ilgili literatür taranarak tıp eğitimi de dahil olmak üzere bilim ve eğitim dünyasında tartışılan yeni paradigma arayışları ele alınmış ve bu tartışmalar için taslak bir çerçeve ile birlikte öğrenme ve değerlendirmeye ilişkin kavramsal ve kuramsal çerçeveler oluşturma denemesine girilmiştir. Bulgular:Bu taslak çerçevenin makro çerçevesini Varoluş Felsefesi, Karmaşıklık Bilimleri ve eğitimde sosyo-kültürel yapılandırmacı yaklaşım oluşturmuştur. Çerçevenin merkezi kavramları ise şu şekilde belirlenmiştir: “karmaşıklık”, “bağlamsallık”, “sınır, yaratıcı mesafe ve bağlanma”, “karşılıklı etkileşim ve dönüşüm” ve “birlikte yapılandırma ve birlikte gelişim”. Bu makro çerçeve ve merkezi kavramlar esas alınarak eğitim çıktılarına dayalı yaklaşım, yapılandırmacı eğitim ve öğrenme yaklaşımları, eğitim programı, ölçme-değerlendirme, program değerlendirme, öğrenen merkezli öğrenme kuramları ve modelleri ile öğrenme ortamına/iklimine ilişkin mevcut kuramlar tartışılmıştır. Bu yaklaşıma ve kuramlara yönelik son yıllarda yapılan eleştiriler ele alınmıştır. Eğitimde sistem yaklaşımı, “karmaşık sistem” anlayışı çerçevesinde yeniden değerlendirilmiştir. Gerek eğitim programı gerekse ders kurulu, blok, staj ve seçmeli programlar gibi öğrenim programları sadece çıktıya dayalı değil aynı zamanda sürece dayalı gelişimsel bir yaklaşımla “bağlamsal program” kavramlaştırması üzerinden yeniden çerçevelendirilmeye çalışılmıştır. Sosyokültürel yapılandırmacı yaklaşım benimsenerek öğrenme ve değerlendirme süreçleri, “etkileşim merkezli reflektif / bağlamsal öğrenme ve değerlendirme” deneyimleri şeklinde ele alınmıştır. Son olarak “karmaşıklık” ve “bağlamsallık” esas alınarak, program değerlendirme süreçlerinin “süreç”, “bağlam”, “çıktı” ve “etki” arasındaki karşılıklı etkileşim ve dönüşüm çerçevesinde ele alınmasına ilişkin görüşlere yer verilmiştir.Sonuç:Bu yazı ile karmaşıklık, bağlamsallık, karşılıklı etkileşim/dönüşüm ve birlikte yapılandırma/birlikte gelişim kavramları üzerinden öğrenmeye, öğrenme ortamına/iklimine ve program değerlendirmeye ilişkin üç kavramsal ve kuramsal çerçeve geliştirilmiştir. Bu çerçeveler taraflara tıp eğitimi süreçlerini farklı bir paradigma üzerinden ele alma fırsatı sunmaktadır.

Background:The nature of the problems faced in all areas including education compels us to handle these problems in a paradigmatic way. This fact brought about a search for new paradigms. Methods:In this review (opinion and evaluation), a search for new paradigms being discussed in the world of science and education including medical education has been tackled on the basis of related literature. The attempt is to form a draft frame for these discussions with conceptual and theoretical frameworks for learning and evaluation. Results:The macro frame of this draft is composed of Existentialism, Complexity Science, and a socio-cultural constructivist approach to education. And the central concepts of this frame are specified as “complexity”, “contextuality”, “border, constructive/creative distance and engagement”, “transaction”, “co-construction and co-development”. Based on this macro frame and central concepts, outcome-based educational approach, constructivist education, and learning approaches, curriculum, assessment, program evaluation, learner-centered theories and models of learning as well as actual theories on learning environment/climate are discussed. Critiques from recent years directed to this approach and these concepts are dealt with. The system approach in education is re-evaluated within the frame of a “complex system”. The aim is to reframe both curriculum and instructional programs such as committees, blocks, clerkship/internship programs, and electives not only in an outcome-based way but also with a process-based developmental approach and with the conceptualization of “contextualized curriculum”. The sociocultural constructivist approach being adopted, processes of learning and assessment have been handled as experiences of “relationship-centered reflective/contextual learning and assessment". Lastly, arguments on fictionalizing the program evaluation processes within the frame of transaction among “processes”, “contexts”, “outputs”, and “impacts” are included grounded on “complexity” and “contextuality”.Conclusion:In conclusion, on the ground of “complexity”, “contextuality”, “transaction” and “co-construction/co-development” concepts, three conceptual and theoretical frameworks (learning, learning environment/climate, and program evaluation frameworks) are constructed. These frameworks offer all parties the possibility to handle the medical education processes in the light of a new paradigmatic approach.