Funda İfakat TENGİZ, Asya Banu BABAOĞLU, Esra Meltem KOÇ, Gülseren PAMUK

Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutumları: Preklinik ve Klinik Eğitim Dönemlerinin Karşılaştırılması

Amaç:Tutum, “yaşantı ve deneyimler sonucu oluşan, bireyin ilgili olduğu tüm nesne ve durumlara karşı davranışları üzerinde yönlendirici ya da dinamik bir etkiye sahip, ruhsal hazırlık durumu” olarak tanımlanır. Tutumun, bireylerin davranışlarını yönlendirici ve başarılarında etkili bir eleman olduğu belirtilmektedir. Tutumlar varsayılan değişkenlerdir ve doğrudan ölçülemezler. Bu nedenle, tutumları değerlendirmek için bireylere düşüncelerini, duygularını ve olaylara tepkileri sorulur. Yeni bilgi ve deneyimler tutumların değişmesine sebep olur. Öğrenci davranışlarının olumlu yönde değişmesi, başarısının arttırılması için tutumlarının ölçülüp gerekli değişimlerin yapılması önemlidir. Bu çalışmanın amacı, tıp fakültesi öğrencilerinin hekimlik mesleğine yönelik tutumlarını ve tutumlarda preklinik ile klinik dönem arasında fark olup olmadığını belirlenmektir. Yöntem: Kesitsel tipteki çalışmada, 2017-2018 akademik yılında tek bir tıp fakültesinde mezuniyet öncesi dönemde eğitim gören öğrencilere Batı ve arkadaşları tarafından geliştirilen, geçerli ve güvenilir bir ölçek olan “Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği (HMTÖ)” uygulanmıştır. Veri analizi için SPSS 25.0 Paket programı (IBM Corp. Released 2011) kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U ve Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya öğrencilerin %64.31’i (n=564) katılmıştır. Ölçek ortanca değeri 93 bulunmuştur. Ölçeğin toplam puanı sınıflar arasında farklılık göstermemektedir. Ölçek alt boyutları olan “isteklilik, yardımcı olma ve mesleğe adanmışlık” da sınıflar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermemektedir.Çalışma grubunun %48.8’ini (n=275) preklinik dönemde bulunan öğrenciler oluşturmaktadır. Preklinik ve klinik grupların ölçek toplam puanları karşılaştırıldığında, iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir. Ölçeğin alt boyutlarının karşılaştırılmasında da her iki grubun tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.Sonuç: Çalışmanın yapıldığı tıp fakültesinde mezuniyet öncesi dönemde eğitim alan öğrencilerin hekimlik mesleğine yönelik tutumlarında, klinik öncesi ve sonrası yıllar arasında fark olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

hekimlik mesleği, tutum, tutum ölçeği, tıp eğitimi, afiliasyon

Attitudes of Medical Students towards Medical Profession: Comparison of Pre-Clinical and Clinical Education Periods

Background:Attitude is said to be “a state of spiritual readiness that has a direct or dynamic effect on the individual's behavior towards all objects and situations to which he or she is concerned”. Attitude is said to be an effective element in guiding the behavior of individuals and in their success. New knowledge and experiences change attitudes. It is important to measure the attitudes and make the necessary changes in order to change student behaviors in a positive way and increase their success. The aim of this study is to determine the attitudes of the medical students towards the medical profession and whether there is a difference between the preclinical and clinical periods.Methods: In this cross-sectional study the "Attitude Scale for the Medical Profession (MPAS)", a valid and reliable scale developed by Bati et al., was applied to undergraduate students studying in in a medical school during the 2017-2018 academic year. Descriptive statistics, Mann Whitney U and Kruskal-Wallis tests were used. Results: The overall participation rate was 64.31% (n = 564). The median value of the scale was 93. The total score of the scale did not differ between classes. Likewise, sub-dimensions of the scale that are “willingness, help and commitment to the profession” did not show statistically significant difference between the classes. 48.8% (n = 275) of the study group consisted of students in preclinical period. When the scale total scores of the preclinical and clinical groups were compared, no statistically significant difference was observed between the two groups. In the comparison of the sub-dimensions of the scale, no statistically significant difference was found between the attitudes of both groups.Conclusion:Concerning the attitudes of medical students towards the medical profession, there were no differences across the preclinical and clinical phases.

Keywords:

medical profession, attitude, attitude scales, medical education, afiliation,

PDF

___

1. Batı AH, Bümen NT. Hekimlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Tıp Eğitimi Dünyası. 2006;(23):41–50.
2. Özkal N. Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim. 2002;27(124):52–55.
3. Bloom SB. Human Characterlstlcs and School Learnlng. McGraw-Hill Book Company. New York: McGraw-Hill Book Company; 1976.
4. Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel Akademik Yayıncılık; 2019.
5. Li H, Ding N, Zhang Y, Liu Y, Wen D. Assessing medical professionalism: A systematic review of instruments and their measurement properties. PLoS One. 2017;12(5):e0177321.
6. Hisar F, Karadağ A, Kan A. Development of an instrument to measure professional attitudes in nursing students in Turkey. Nurse Educ Today. 2010;30(8):726–30.
7. Rees C, Sheard C, Davies S. The development of a scale to measure medical students’ attitudes towards communication skills learning: the Communication Skills Attitude Scale (CSAS). Med Educ. 2002;36(2):141–7.
8. Shankar R, Dubey A, Mishra P, Deshpande V, Chandrasekhar T, Shivananda P. Student attitudes towards communication skills training in a medical college in Western Nepal. Educ Heal Chang Learn Pract. 2006;19(1):71–84.
9. Lesh SG,|Guffey JS, Rampp LC. Changes in Student Attitudes Regarding a Web-Based Health Profession Course. 2000; Available from: https://eric.ed.gov/?id=ED441386
10. Wilkinson DG, Greer S, Toone BK. Medical students’ attitudes to psychiatry. Psychol Med. 1983;13(1):185–92.
11. Dornbush RL, Singer P, Brownstein EJ, Freedman AM. Maintenance of psychosocial attitudes in medical students. Soc Sci Med. 1985;20(1):107–9.
12. Gürlek Yüksel E, Taşkın EO. Türkiye’de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatr Derg. 2005;6:113–21.
13. Griffith CH, Wilson JF. The loss of student idealism in the 3rd-year clinical clerkships. Eval Health Prof. 2001;24(1):61–71.
14. Testerman JK, Morton KR, Loo LK, Worthley JS, Lamberton HH. The Natural History of Cynicism in Physicians. Academic Medicine. 1996;71:43-45.
15. Bati AH, Sarikaya O, Senol Y, Ertem M, Caliskan D, Buyukakkus A. How do medical students perceive professional attitudes? A multi-center study. Kuwait Med J. 2010;42(2):112–7.
16. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi - 2017-2018 Ders Programı. 2017; Available from: http://tip.ikc.edu.tr/S/15910/2017-2018
17. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Ait Kurum ve Kuruluşlar ile Devlet Üniversitelerinin İlgili Birimlerinin Birlikte Kullanımı ile İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik. Sağlık Bakanlığı; 2017. Available from: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170616-2.htm
18. Fincham JE. Response rates and responsiveness for surveys, standards, and the Journal. Am J Pharm Educ. 2008;72(2):43.
19. Aydoğan S, Çalışkan Pala S, Işıklı B. Mezuniyet Öncesi ve Sonrasında Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutum. Ankara Med J. 2019;19(1):10–20.
20. Yaşar AB, Özdemir B, Kılıçtaş Ç ve ark. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi son sınıf öğrencilerinin eğitimlerini değerlendirmesi. 2013; Available from: http://tip.kocaeli.edu.tr/docs/raporlar_sunumlar/tip_egitimi_arastirmasi2013.pdf
21. Crandall SJS, Volk RJ, Cacy D. A Longitudinal Investigation of Medical Student Attitudes Toward the Medically Indigent. Teach Learn Med. 1997;9(4):254–60.
22. Can H, Gök Balcı U, Öngel K. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin meslek seçiminde etkili faktörler. Eurasian J Fam Med. 2013;2(2):77–82.
23. Sarikaya O, Civaner M, Kalaca S. The anxieties of medical students related to clinical training. Int J Clin Pract 2006; 60:1414-1418.
24. Radcliffe C, Lester H. Perceived stress during undergraduate medical training: a qualitative study. Med Educ 2003; 37: 32–8.
25. Harden RM. Ten key features of the future medical school—not an impossible dream. Medical Teacher. 2018; 1-5. https://doi.org/10.1080/0142159X.2018.1498613.
26. Fares J, Al Tabosh H, Saadeddin Z, El Mouhayyar C, Aridi H. Stress, burnout and coping strategies in preclinical medical students. N Am J Med Sci. 2016;8(2):75.
27. Yalçınoğlu N, Kayı İ, Işık Ş, Aydın T, Zengin Ş, Karabey S. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi son sınıf öğrencilerinin tıp eğitimi ile ilgili görüşleri. İstanbul Tıp Fakültesi Derg. 2013;75(3):41–5.
28. Köksal S, Vehid S, Tunçkale A, Çerçel A, Erginöz E, Kaypmaz A, ve ark. Cerrahpaşa tıp fakültesi öğrencilerinin tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası ile ilgili tutumları. Cerrahpaşa Tıp Derg. 1999;30(4):251–8.
29. Bilir F, Köse E, Kaçal Z. Afiliasyon Kapsamında Eğitim Gören Tıp Öğrencilerinin Memnuniyet Düzeyleri ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi. J Hum Rhythm. 2018;4(1):59–66.