Bilim Okuryazarlığı Dersinin Müfredata Entegrasyonu: Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Deneyimi

Amaç: İyi bir hekimden, klinik becerilerin yanı sıra iletişimci, ekip üyesi, lider, sağlık savunucusu, profesyonel ve bilim insanı gibi yetkinliklere de sahip olması beklenmektedir. Hekimin bilim insanı rolü, tıbbi bilgi ve yöntemlerin uygulanması, yayılması, yorumlanması ve oluşturulması ile ilişkilidir. Hekimin iyi bir sağlık hizmeti sunabilmesi, kanıta dayalı uygulama ve araştırma bilincine sahip olmasına bağlıdır. Bu nedenle tıp eğitimi müfredatı, hekimi, bilimsel yöntem ve ilkeleri konusunda bilgi, beceri ve tutum ile donatacak bir yapıda olmalıdır. Bu çalışmada, hekimin bilim insanı rolü ile ilişkili olarak tasarlanan Bilim Okuryazarlığı Dersinin fakültemiz mezuniyet öncesi tıp eğitimi müfredatına entegrasyon sürecini sunmak amaçlanmıştır.Yöntem: Ulusal standartları karşılayacak bir mezuniyet öncesi tıp eğitimi programının yeniden yapılandırılması sürecinde, fakültemizin ders programında oluşturulan dikey koridora öğrencilerimizin bilim okuryazarlığına ilişkin bilgilerini kullanabilmelerine olanak sağlayacak Bilim Okuryazarlığı adlı bir ders eklenmiştir. Bilim Okuryazarlığı Dersi’nin Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi mezuniyet öncesi tıp eğitimi müfredatına entegrasyonu Kern Program Geliştirme Modeli kullanılarak “Problemin Tanımlanması ve Genel İhtiyaç Analizi”, “Katılımcıların İhtiyaçlarının Analizi”, “Amaçlar ve Hedefler”, “Eğitim Stratejileri”, “Uygulama”, “Değerlendirme ve Geribildirim” olmak üzere altı adımda gerçekleştirilmiştir.Bulgular: Tıp eğitiminde Flexner Raporu ile başlayan değişim süreci, hekim yetkinliklerinin yeniden tanımlanmasını sağlamıştır. Bilim İnsanı, hekimin sahip olması gereken yetkinliklerden biridir ve diğer yetkinlikler için sağlam bir temel oluşturur. İyi hekim, klinik uygulamalarla birlikte bilimsel bilgi ve becerilerini geliştiren hekimdir. Bilim insanı olarak hekimin, yaşam boyu öğrenme, öğretme, kanıta dayalı karar verme ve araştırma gibi yeterliklere sahip olması gereklidir. Bu bağlamda mezuniyet öncesi tıp eğitimi müfredatının, hekimi bu yeterlikler ile ilişkili bilgi, beceri ve tutum ile donatması önem arz etmektedir.Sonuç: Öğrencilerimizin bilim insanı yetkinliklerini geliştirmelerine destek olmak amacıyla müfredata eklenen “Bilim Okuryazarlığı Dersi” kurullarla entegre ve kendi içinde sürekliliği olan beş yıllık kompakt bir program olması ve tüm öğretim üyelerinin danışman olarak görev alması açısından özgün olma özelliği taşımaktadır. Bilim Okuryazarlığı Dersinin, öğrencilerimizin bilim insanı yetkinliklerinin gelişmesine ne denli katkıda bulunduğu program değerlendirme süreçleri ile ortaya konulabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Hekim Yetkinlikleri, Hekimin Bilim İnsanı Rolü, Bilim Okuryazarlığı Dersi, Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi, Dikey Koridor

Integration of Scientific Literacy Course into the Curriculum: Trakya University Medical School Experience

Aim: A good physician is expected to have competencies such as communicator, collaborator, leader, health advocate, professional and scholar besides clinical skills. A scholarrole of a physicianis associated with the application, dissemination, translation, and creation of medical knowledge and practices. The physician's ability to provide a good health service depends on having evidence-based practice and research awareness. Therefore, the medical education curriculum should have a structure that equips the physician with knowledge, skills and attitudes about scientific methods and principles.In this study, it is aimed to present the integration process of the Scientific Literacy Course, which is designed in relation to the physician's role as a scholar, into the undergraduate medical education curriculumof our faculty.Methods: In the process of restructuring a pre-graduate medical education program that meets national standards, a course called Scientific Literacy, which will enable our students to use their knowledge of science literacy, was added to the vertical corridor created in the curriculum of our faculty.The integration of the Scientific Literacy Course into the undergraduate medical education curriculum of Trakya University Faculty of Medicine was carried out in six steps using the Kern Program Development Model: "Problem Definition and General Needs Analysis", "Analysis of Participants Needs", "Goals and Objectives", "Training Strategies", "Implementation", "Evaluation and Feedback".Results: The change process that started with the Flexner Report in medical education has enabled the physician competencies to be redefined. Scholar is one of the competencies that a physician should have and provides a solid foundation for other competencies.A good physician is a physician who develops scientific knowledge and skills together with clinical practices.As a scholar, the physician must have enabling competencies such as lifelong learning, teaching, evidence-based decision making and research. In this context, it is important that the undergraduate medical education curriculum equips the physician with the knowledge, skills and attitude associated with these enabling competencies.Conclusions: The Scientific Literacy Course, which is added to the curriculum in order to support our students to develop their scientist competencies, is unique in that it is a five-year compact program that is integrated with the boards and has continuity in itself, and all faculty members serve as advisors. The extent to which the Scientific Literacy Course contributes to the development of our students' scientist competencies can be revealed through program evaluation processes.

Keywords:

Physician Competencies, Doctor’s Role as A Scholar, Scientific Literacy Course, Undergraduate Medical Education, Vertical Corridor,

PDF

___

KAYNAKLAR 1. Spady WG. Outcome-Based Education: Critical Issues and Answers. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED380910.pdf
2. Frank JR, Snell LS, Ten Cate O, Holmboe ES, Carraccio C, Swing SR, et al. Competency-based medical education: theory to practice. Medical Teacher 2010;32:638-645.
3. Harden RM. Outcome-Based Education: the future is today. Medical Teacher 2007;29:625-629.
4. Frank, JR. (Ed). 2005. The CanMEDS 2005 physician competency framework. Better standards. Better physicians. Better care. Ottawa:The Royal College of Physicians and Surgeons of Canada. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, http://www.ub.edu/medicina_unitateducaciomedica/documentos/CanMeds.pdf
5. Frank JR, Snell L, Sherbino J, editors. CanMEDS 2015 Physician Competency Framework. Ottawa: Royal College of Physicians and Surgeons of Canada; 2015.
6. Copleston F. A History of Philosophy Sokrates. Felsefe Tarihi Ön-Sokratikler ve Sokrates Cilt 1. Çeviren: Aziz Yardımlı. İdea Yayınevi, 2009, İstanbul.
7. Ata B. Bilim ve Teknolojinin Sosyal Değişime Etkisi. İçinde: Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme. Editör: Bahri Ata. 4. Baskı, Pegem Akademi, Ankara, sf: 1-11.
8. Yüceşahin MM. Küresel Bir Süreç Olarak Demografik Dönüşüm: Mekânsal Bir Değerlendirme. Coğrafi Bilimler Dergisi 2011; 9(1):11-27.
9. Flexner A. Medical education in the United States and Canada. A report to the Carnegie Foundation for the advancement of teaching. Bulletin number four, 1910. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, http://archive.carnegiefoundation.org/publications/pdfs/elibrary/Carnegie_Flexner_Report.pdf
10. Barzansky B. Abraham Flexner and the Era of Medical Education Reform. Acad Med 2010;85 (9 Suppl):S19-25.
11. Duffy TP. Historical Perspectives in Medical Education. The Flexner Report―100 Years Later. Yale J Biol Med 2011;84:269-276.
12. Şahin H, Özan S, Gürpınar E. Abraham Flexner’i Doğru Anlamak. Tıp Eğitimi Dünyası 2011;30:60-71.
13. Divine RA. The Sputnik Challenge. Oxford University Press, NewYork, 1993, p.52.
14. Terzi C. Toplum Sağlığına Bir Köprü Tıp Eğitimi. 2. Baskı. İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
15. Yıldız M, Gülpınar MA. Tıp Eğitiminde İnsani Boyut ve Anlatı Tıbbının İmkânları. Tıp Eğitimi Dünyası 2019;56:123-137.
16. Rees LH. Medical education in the new millennium. Journal of Internal Medicine 2000; 248: 95-101.
17. Taylor DCM, Hamdy H. Adult learning theories: Implications for learning and teaching in medical education. AMEE Guide No. 83, Medical Teacher 2013;35:e1561-e1572. DOI: 10.3109/0142159X.2013.828153
18. Custers EJFM, Cate OT. The History of Medical Education in Europe and the United States, With Respect to Time and Proficiency. Academic Medicine 2018;93(3 Suppl):49-54.
19. Karle H. World Federation for Medical Education perspectives on person-centered medicine. Int J Integrated Care 2010;10: 14-17.
20. World Federation for Medical Education.The Edinburgh Declaration. Edinburgh. Lancet 1988;8068:464.
21. Sayek İ, Kiper N, Odabaşı O. Türk Tabipleri Birliği Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Raporu 2006. Birinci Baskı, Haziran 2006, Ankara Türk Tabipleri Birliği Yayınları. ISBN 975-6984-82-1
22. TBMM Araştırma Komisyonu. Türkiye’de Tıp Eğitimi Öğrenci Boyutu. Cilt 1. Milli Eğitim Basımevi. Ankara, 1991.
23. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ders Katalogu Bilgi Paketi. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, http://debis.deu.edu.tr/ders-katalog/2013-2014/tr/bolum_1081_tr.html).
24. Eskiocak M, Sarıdoğan K, Tezel A, Adalı MK, Çağlar T, Otkun M, Özdemir F, Şahin M, Mert S, Kutlu AK. Tıp Eğitiminde Değişim ve Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesinde Değişim Süreci Üzerine Notlar. Tıp Eğitimi Dünyası 2005;20:16-28.
25. Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal Çekirdek Eğitim Programı 2020. Erişim tarihi ve adresi: 01.07.2020, https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/mezuniyet-oncesi-tip-egitimi-cekirdek-egitimi-programi.pdf
26. Covey SR. Etkili İnsanların Yedi Alışkanlığı. Çeviri: Osman Deniztekin, Gönül Suveren. 2019. 62. Baskı. Varlık Yayınları. ISBN: 9754344431.
27. Frank JR, Danoff D. The CanMEDS initiative: implementing an outcomes-based framework of physician competencies. Medical Teacher 2007;29:642-647.
28. Morcke AM, Dornan T, Eika B. Outcome (competency) based education: an exploration of its origins, theoretical basis, and empirical evidence. Adv in Health Sci Educ 2013;18:851–863.
29. Tyler RW. Basic Principles of Curriculum and Instructions. Chicago: University of Chicago Press;1949. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, http://blogs.ubc.ca/ewayne/files/2009/02/tyler_001.pdf
30. Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals by a Committee of College and University Examiners (Handbook I: Cognitive Domain). New York: Longmans Publishing. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.202, https://www.uky.edu/~rsand1/china2018/texts/Bloom%20et%20al%20-Taxonomy%20of%20Educational%20Objectives.pdf
31. McGaghie WC, GE Miller GE, A Sajid A, TV Telder TV. Competency-based curriculum development in medical education. An introduction. World Health Organization. Geneva, 1978. Erişim tarihi ve adresi: 12.06.2020, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/39703/WHO_PHP_68.pdf?sequence=1&isAllowed=y
32. Miller GE. The assesment of clinical skills/competence/performance. Acad Med 1990;65(9):S63-S67.
33. Pangaro L, ten Cate O. Frameworks for learner assessment in medicine: AMEE Guide No. 78. Medical Teacher 2013;35 (6):e1197-e1210.
34. Harden RM. Learning outcomes and instructional objectives: is there a difference? Medical Teacher 2002;24(2):151–155.
35. Harden RM. 23 Jul 2015, Why Outcome-based education (OBE) is an important development in medical education from: Routledge International Handbook of Medical Education, The cultural politics of education, development and childhood Routledge Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, https://www.routledgehandbooks.com/doi/10.4324/9780203066201.ch3
36. Hautz SC, Hautz WE, Feufel MA, Spies CD. Comparability of outcome frameworks in medical education: Implications for framework development. Med Teach 2015;37(11):1051-9.
37. Tomorrows Doctors 209. General Medical Council. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, http://www.ub.edu/medicina_unitateducaciomedica/documentos/TomorrowsDoctors_2009.pdf
38. Boelen C. The fıve-star doctor: An asset to health care reform? World Health Organization, Geneva, Switzerland, 2000. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, http://158.232.12.119/hrh/en/HRDJ_1_1_02.pdf
39. Hautz SC, Hautz WE, Feufel MA, Spies CD. What makes a doctor a scholar: a systematic review and content analysis of outcome frameworks. BMC Med Educ 2016; vol.16:119. DOI 10.1186/s12909-016-0627-z
40. OECD (2017), PISA 2015 Assessment and Analytical Framework: Science, Reading, Mathematic, Financial Literacy and Collaborative Problem Solving, revised edition, PISA, OECD Publishing, Paris. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, https://www.oecd.org/publications/pisa-2015-assessment-and-analytical-framework-9789264281820-en.htm
41. Boyer EL. Scholarship Reconsidered. Priorities of the Professoriate. THE CARNEGIE FOUNDATION FOR THE ADVANCEMENT OF TEACHING. BP Printing, NewYork, 1990. (Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, https://www.hadinur.com/paper/BoyerScholarshipReconsidered.pdf
42. Training Tomorrow’s Doctors. The Medical Education Mission of Academic Health Centers. A Report of The Commonwealth Fund, Task Force on Academic Health Centers, New York, NY: The Commonwealth Fund, 2002. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, https://www.commonwealthfund.org/sites/default/files/documents/___media_files_publications_fund_report_2002_apr_training_tomorrows_doctors__the_medical_education_mission_of_academic_health_centers_ahc_trainingdoctors_516_pdf.pdf
43. Scientific Foundations for Future Physicians. Report of the Association of American Medical Colleges and the Howard Hughes Medical Institute Committee. 2009. Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, https://www.aamc.org/system/files?file=2020-02/scientificfoundationsforfuturephysicians.pdf
44. Rees MR, Peter D, David K, Marcia S. Every Doctor a Scientist and a Scholar. BMA Publications. (2015). Erişim tarihi ve adresi: 24.06.2020, https://www.researchgate.net/publication/275208147_Every_Doctor_a_Scientist_and_a_Scholar
45. Akreditasyon belgesi. Erişim tarihi ve adresi: 29.06.2020, https://bys.trakya.edu.tr/file/open/29631918
46. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Özdeğerlendirme Raporu. 2017, Edirne. Erişim tarihi ve adresi: 29.06.2020, https://bys.trakya.edu.tr/data/file.php?id=45831006
47. Bilim Okuryazarlığı Eğitimi Tematik Çalışma Grubu Raporu. (Bilim Okuryazarlığı Eğitimi Tematik Çalışma Grubu tarafından Dekanlığa sunulan rapor-yayınlanmamış).
48. Dikey Koridor Dersleri. Erişim tarihi ve adresi: 06.07.2020, https://bys.trakya.edu.tr/file/open/50725815/
49. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi BOY Dersi Programı. Erişim tarihi ve adresi: 06.07.2020, https://bys.trakya.edu.tr/file/open/38661238
50. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği. Dikey Koridor Dersleri Madde 21. Erişim tarihi ve adresi: 06.07.2020, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23864&MevzuatTur=8&MevzuatTertip=5
51. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Fakülte Kurulu Kararı. Karar tarihi: 21.08.2019, Oturum sayısı:10. Erişim tarihi ve adresi: 06.07.2020, https://tip.trakya.edu.tr/pages/2019-yili-fakulte-kurulu-kararlari
52. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi 2019-2020 Öğretim Yılı - 5. Sınıf Dikey Koridor Programı. Erişim tarihi ve adresi: 06.07.2020, https://bys.trakya.edu.tr/file/open/11525650
53. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastane Seminerleri-11. Bilim İnsanı Yetkinliği ve Tıp Eğitimi. 20 Şubat 2019. Erişim tarihi ve adresi: 06.07.2020, https://bys.trakya.edu.tr/file/open/86286565/
54. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi. Sürekli Tıp Eğitimi Çalışmaları. Bilim İnsanı Yetkinliği ve Tıp Eğitimi. 3 Ocak 2019. Erişim tarihi ve adresi: 06.07.2020, https://bys.trakya.edu.tr/file/open/23946945/