Aylin Özge PEKEL, Nagihan KIRIKOĞLU, Emre Can IĞDIR, İlyas OKAN

Futbol Hakemlerinin Fair Play Kavramına Yönelik Algıları: Metafor Çalışması

Modern dünyada kendisine önemli bir yer edinmiş spor branşlarından birisi olan futbolda kritik kararlarda önemli rol oynayan hakemler, müsabakalardaki fair playe uygun davranışların sürdürülmesi ve geliştirilmesinde önemli bir bileşendir. Bu bağlamda araştırmada, futbol hakemlerinin fair play kavramına yönelik algılarını ve bu kavramı nasıl yorumladıklarını ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Araştırmaya 2021-2022 sezonunda Ankara ilinde bulunan ve çeşitli futbol liglerinde aktif olarak hakemlik yapan 21 profesyonel futbol hakemi katılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Verilerin elde edilmesinde, her bir hakemden “Fair play ……………gibidir/benzer; çünkü…….”cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; araştırmaya katılan profesyonel futbol hakemlerinin “fair play” kavramına yönelik oluşturdukları metaforların sırasıyla “ahlak unsuru olma”, “adalet unsuru olma”, “saygı unsuru olma” ve “iyilik unsuru olma” temaları altında toplandığı belirlenmiştir. Hakemler özelinde futbol camiası içerisinde doğru algının yerleşmesi, eğitim ve uygulamalarla desteklenmesi, fair play ruhuna yakışır bir şekilde davranılmasına ortam sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Futbol hakemi, futbol, fenomenoloji, metafor, algı, nitel araştırma

Football Referees' Perceptions of Fair Play Concept: A Metaphor Study

Referees, who have become an integral part of the soccer, which has gained significant prominence in the modern world, play a crucial role in making critical decisions and contribute significantly to the maintenance and enhancement of fair play during games. In this context, the aim of the study is to uncover the perceptions of soccer referees towards the concept of fair play and how they interpret this concept. The study involved 21 professional soccer referees actively officiating in various soccer leagues in the province of Ankara during the 2021-2022 season. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study. In obtaining the data, each referee was asked to complete the sentence "Fair play is like .............../similar; because.......". Content analysis technique was used to analyze the data. According to the findings obtained; it was determined that the metaphors created by the professional football referees participating in the research about the concept of "fair play" were gathered under the themes of "being an element of morality", "being an element of justice", "being an element of respect" and "being an element of goodness" respectively. It is thought that establishing the right perception within the football community in particular referees, supporting it with training and practices, will provide an environment to behave in a manner worthy of the spirit of fair play.

Keywords:

Soccer referee, soccer, phenomenology, metaphor, perception, qualitative research,

PDF

___

Adıgüzel, N. S. (2018). Basketbol hakemlerinin fiziksel öz saygıları ile öz yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 129-137.
Aksu, A. (2016). Farklı klasmandaki futbol hakemlerinin karar verme stilleri ve özgüven düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Aktaş, İ., & Sezen-Balçıkanlı, G. S. (2023). Antrenörlerin sportmenlik öz-yeterliği: Ölçek geliştirme çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(2), 78-91.
Balçıkanlı, G. S., & Yıldıran, İ. (2011). Profesyonel futbolcuların sportmenlik yönelimleri ve empatik eğilim düzeyleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(2), 49-56.
Bosquetti, M. A., Morais, A. O. D., Altimari, L., & Souza, S. R. D. (2015). Fair play and unsporting behavior: Evaluation of referees. Perspectivas em Análise do Comportamento, 6(1), 60-73.
Ceylan, G., & Kozak, M. (2021). Perceptions of active zumba members regarding the concept of" zumba": A metaphor analysis study: Aktif zumbaya katılan üyelerin “zumba” kavramına ilişkin algıları: Bir metafor analizi çalışması. Journal of Human Sciences, 18(2), 233-242.
Colwell, S. (2000). The ‘letter’and the ‘spirit’: Football laws and refereeing in the twenty‐first century. Soccer & Society, 1(1), 201-214.
Cudd, A. E. (2007). Sporting metaphors: competition and the ethos of capitalism. Journal of the Philosophy of Sport, 34, 52-67.
Çaredar, N., Pekel, A. Ö., & Cengizel, Ç. Ö. (2022). Children's perceptions of basketball through metaphors and drawings. Education Quarterly Reviews, 5(2), 117-127.
Devís-Devís, J., Serrano-Durá, J., & Molina, P. (2021). “The referee plays to be insulted!”: An exploratory qualitative study on the spanish football referees’ experiences of aggression, violence, and coping. Frontiers in Psychology, 12, 656437.
Di Ronco, A., & Lavorgna, A. (2015). Fair play? Not so much: Corruption in the italian football. Trends in Organized Crime, 18, 176-195.
Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri: Yaklaşım, yöntem ve teknikler. Anı.
Fuller, C. W., Junge, A., & Dvorak, J. (2004). An assessment of football referees’ decisions in incidents leading to player injuries. The American Journal of Sports Medicine, 32(1_suppl), 17-22.
Görün, L., Öntürk, Y., Bingöl, E., & Bayrakdaroğlu, Y. (2020). Futbol hakemlerinin benlik saygıları ve algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Düzce İli örneği). Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 127-140.
Gündoğdu, C., & Aygün, Y. (2018). Metaphoric perception of coach candidates towards swimming discipline: A qualitative, cognitive research. Journal of Education and Training Studies, 6(2), 36-43.
James, P. (2002). Ideas in practice: Fostering metaphoric thinking. Journal of Developmental Education, 25(3), 26-33.
Karabulut, E. O., & Doğan, P. K. (2018). Metaphorical perceptions of folk dances trainers regarding the concept of folk dances. International Journal of Higher Education, 7(2), 84-94.
Kesić, D., & Muhić, Е. (2013). Sports in metaphor and metaphor in sports. Sport Logia, 9(1), 28-33.
Koca, S., & Yıldız, S. M. (2018). Futbol hakemlerini strese iten faktörler, iş tatmini ve iş performansı ilişkisinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 195-207.
Liu, M., & Chen, J. (2020). A cognitive analysis of conceptual metaphors in chinese and english volleyball sports news reports. Cross-Cultural Communication, 16(4), 75-83.
Loland, S. (2002). Fair play in sport: A moral norm system. Psychology press.
Madison, M. J. (2020). Fair Play: Notes on the Algorithmic Soccer Referee. Vand. J. Ent. & Tech. L., 23, 341.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
Neuman, A., & Guterman, O. (2022). “Education is like…”: Home-schooled teenagers’ metaphors for learning, home schooling and school education. Educational Studies, 48(5), 676-691.
Nissim, Y. (2020). Draw me a shepherd: student-teachers' perceptions and metaphors on the image of the" leader-teacher". Higher Education Studies, 10(2), 24-37.
Orta, L. (2002). Dünyada ve Türkiye’de futbol hakemliğinin başlangıcı ve gelişimi. Spor Araştırmaları Dergisi, 6(16), 79-89.
Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage.
Pehlivan Z. (2004). Fair play kavramının geliştirilmesinde okul sporunun yeri ve önemi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 49-53.
Pekel, A. O., Soy, E., Kırıkoğlu, N., & Pekel, H. A. (2023). The story of the bow and arrow: through the eyes of children. Education Quarterly Reviews, 6(1), 555- 562.
Pekel, A. Ö., Avşar, O., Çaredar, N., Erdoğan, C. S., & Özbayrak, T. B. (2021). Havalı tabanca: Hedefte ne var?. Aksaray University Journal of Sport and Health Researches, 2(2), 93-110.
Pekel, A. Ö., Çakır, Y. N., Kırıkoğlu, N., Şahin, Y., & Pekel, H. A. (2022). Metaphorical perceptions of esports coaches to the concept of esports. Sportive, 5(2), 35-47.
Pekel, A. Ö., Kırıkoğlu, N., Ünver, M., & Şahin, Y. (2023). Futbol hakemleri̇ futbol sahasından seslenı̇yor. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 79-89.
Prat Grau, M., Flores Aguilar, G., & Carbonero Sánchez, L. (2013). The role of the referee and his involvement in the promotion of fair play. Analysis and proposals of intervention in the context of University sport. RETOS-Neuvas Tendencias en Educacion Fisica, Deporte y Recreacion, (24), 72-78.
Renson, R. (2009). Fair play: Porijeklo pojma i njegovo značenje u sportu i društvu. Kinesiology, 41(1), 5-18.
Rice, P. (1996). Fair play or spoiled sport: The legal obligations of the referee. Liverpool L. Rev., 18, 81.
Robert, T., & Kelly, V. A. (2010). Metaphor as an instrument for orchestrating change in counselor training and the counseling process. Journal of Counseling & Development, 88(2), 182-188.
Russell, S., Renshaw, I., & Davids, K. (2019). How interacting constraints shape emergent decision-making of national-level football referees. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 11(4), 573-588.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramina ilişkin sahip olduklari zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Sadık, F., & Sarı, M. (2012). Çocuk ve demokrasi: ilköğretim öğrencilerinin demokrasi algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi, 1(1), 48-62.
Segrave, J. O. (2000). The sports metaphor in American cultural discourse. Culture, Sport Society, 3(1), 48-60.
Sezen-Balçıkanlı, G. (2010). Çok boyutlu sportmenlik yönelimi ölçeği’nin türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 1-10.
Sezen-Balçıkanlı, G. (2014). Fair play in professional sports: Sportspersonship orientations of futsal players. FairPlay, Revista de Filosofia, Ética y Derecho del Deporte, (3), 33-49.
Sezen-Balçıkanlı, G. (2023). Spor yoluyla fair play eğitimi. https://www.hurriyet.com.tr/egitim/spor-yoluyla-fair-play-egitimi-42240939 sayfasından erişilmiştir.
Singh, P., & Lamba, P. S. (2019). Influence of crowdsourcing, popularity and previous year statistics in market value estimation of football players. Journal of Discrete Mathematical Sciences and Cryptography, 22(2), 113-126.
Sunay, H. (1992). Ankara bölgesi futbol hakemlerinin hakemliğe yönelmelerine etki eden motivasyonel etkenler üzerine bir araştırma. Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(2), 18-23.
Şahin, M. (2014). Spor ahlakı ve sorunları. Evrensel.
Şinoforoğlu, T., & Sezen-Balçıkanlı, G. (2020). Sportspersonship coaching behaviours from youth athletes perspective. i-Manager's Journal on Educational Psychology, 13(4), 25.
Thu, K. M., Hattman, K., Hutchinson, V., Lueken, S., Davis, N., & Linboom, E. (2002). Keeping the game close:" Fair play" among men's college basketball referees. Human Organization, 61(1), 1-8.
Tuncel, S. (2014). Spor etiği. Adalet.
Türkmen, H. N. (1998). Çağımızda bacasız sanayi futbol. TFF yayınları.
Uzun, R. N., Karakuş, K., Barut, Y., & Çebi, M. (2021). Sporda ahlaksal değerler: Fair play. Rol Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 93-102.
Uzunoğlu, Ö. F. (2008). Türk futbol hakemlerinin karar verme stillerinin klasmanlarına ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Uzunoğlu, Ö.U. (2008). Türk futbol hakemlerinin karar verme stillerinin klasmanlarına ve bazı değişkenlere göre ı̇ncelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Ünver, M., & Uslu, S., (2022). Futbol hakemlerinin, futbol hakemliği kavramına yönelik metaforik algılarının ve bu algıların cinsiyet farklılığına göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Uluslararası Genç Araştırmacılar II Kongresi’nde sunulmuş bildiri, (pp.1-15). Ankara.
Yavuz Eroğlu, S. (2018). Hakemlerin ahlaki olgunluk ve empati düzeylerinin karar verme stillerine etkisinin incelenmesi. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Yazıcı, M. (2020). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin “hakem” kavramına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 15(1), 4911-4929.
Yıldıran, İ. (2004). Fair Play: Kapsamı, Türkiye’deki görünümü ve geliştirme perspektifleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(4), 3-16.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
Yıldız, Ö., & Yıldız, M. (2020). Futbol hakemlerinin sporun ahlaki iklimine ilişkin görüşleri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 357-378.
Zglinski, J. (2022). Rules, standards, and the video assistant referee in football. Sport, Ethics and Philosophy, 16(1), 3-19.