XII. YÜZYIL SONLARINDA EYYUBÎLER-MUVAHHİDLER DEVLETİ İLİŞKİLERİ

Selahaddin Eyyubi, 1187’de Hıttîn Savaşı’nda elde ettiği zafer sonrasında Kudüs Krallığı’nı ortadan kaldırarak 88 yıl boyunca Hıristiyanların elinde bulunan Kudüs’ü geri almıştır. Bu durum karşısında Papa’nın başını çektiği Hıristiyan dünyasının III. Haçlı Seferini başlatmasına sebep olmuştur. Selahaddin Eyyubî, yeni Haçlı Seferiyle son derece sıkıştırıldığı bu dönemde, Haçlılarla baş edebilmek için çareler aramıştır. Bu anlamda başta Abbasî hilafet merkezi Bağdat olmak üzere çevredeki Müslüman hükümdarlara mektuplar göndererek yardım talebinde bulunmuştur. Bu yardım taleplerine karşılık bulamayınca batı komşusu Muvahhidlere de donanma desteği talebini ilettiği heyetler göndermiştir. Muvahhidler halifesi Yakup Mansur, bu heyetleri çok iyi karşılamış olmakla birlikte Selahaddin Eyyubi tarafından istenilen desteği vermemiştir. Bu tebliğde onun Muvahhidlerden yardım talebiyle, bu yardım isteğinin yerine getirilmeme sebepleri anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Eyyubiler, Hıttîn Savaşı, Haçlı Seferleri

THE RELATIONSHIPS BETWEEN AYYUBIS AND ALMOHADS IN THE LATE 12TH CENTURY

With his triumph in the Battle of Hattin in 1187, Selâhaddin Ayyubî abolished the Kingdom of Jerusalem and took back Jerusalem, which had been ruled by the Christians for 88 years. Following this triumph, he caused the Christian world, led by the Pope, to launch the third Crusade. Selâhaddin Ayyubî sought remedies to cope with the Crusaders during this period when he was being overwhelmed by the new Crusade. In this sense, he sent letters to the surrounding Muslim rulers, especially to Baghdad, where the Abbasid caliphate resided and asked for assistance. When these demands for help were not met, he sent delegations to the western neighbor Almohads to demand naval support. Although the Almohad caliphate received the delegates very well, he failed to provide the support demanded by Saladin Ayyubi. In the present study we discuss his request of support from the Almohads and the reasons why the requests were turned down.

Keywords:

Ayyubis the Battle of Hattin, the Crusades, the State of the Almohads.,

PDF

___

Adıgüzel, A. (2011). Mağrib Medeniyetinin Zirvesi Muvahhidler Kuruluş Dönemi, Araştırma Yayınları, Ankara. Adıgüzel, A. (2012). ‘Muvahhidler Hereketinin Doğuşu’, Ekev Akademi Dergisi, 16(51),115-132. Asbridge, T. (2014). Haçlı Seferleri, çev. Ekin Duru, Say Yay. İstanbul. Avzâî, A. (2001). Resâilu Muvahhidiyye, Kanaytıra. Bezer, G. Ö. (2013). “Zengîler”, DİA, TDV Yayınları, İstanbul, c. XIVL, 268-272. Câbirî, Muhammed Âbid (1997). Arap Aklının Oluşumu, Tekvînu’l-Akli’l-Arabî, iz Yayıncılık, İstanbul. Ebû Şâme, Şehabeddin Abdurrahman b. İsmail b. İbrahim b. Osman el- Mukaddaesî ed-Dimeşkî eş-Şâfiî (ö. 665/1266) (2002). Kitâbu’r-Ravdateynfî Ahbâri’d-Devleteyn en-Nûriyye ve’s-Selâhiyye, yay. İbrahim Şemseddin, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut. Harekât, İ. (1996). “GÂNİYE (Beni Gâniye)”, DİA, TDV Yayınevi, İstanbul, c. XIII, ss. 354, 355. Hasan, H. İ. (1986). Siyasi, Dinî, Kültürel, Sosyal İslam Tarihi, çev. İsmail Yiğit, İstanbul. Hitti, P. K. (1980). Sosyal ve Kültürel İslam Tarihi, çev. Salih Tuğ, İstanbul. İbnu’l-Esîr, Ebu’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem Muhammed b. Muhammed b. Abdulkerim b. Abdulvahid eş-Şeybânî (ö. 630/1233) (2003). el-Kâmil fî’t-Tarih, Yay. Muhammed ed-Dahhak, Dâru’l-İlmiyye, Beyrut. İbn Haldun, A. (ö. 808/1406) (2000). Tarihu İbn Haldun, Yay. H. Şahade, Beyrut. İbn Hallikan, Ebu’l-Abbas Şemseddin Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr (ö. 681/) (1987). Vefeyâtu’l-A’yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zamân, Dâru Sâdır, Kahire. İlyas, A. K. (2010). “Usretu Benî Gâniye ve Devruhumu’s-Siyassî ve’l-Askerî fi’t-Tasaddî li Devleti’l-Muvahhidîn fi’l-Mağrib ve’l-Endelus,” Mecelletu’t-Terbiyeti ve’l-İlmi, C. XVII (1), Musul, 86-116. İnan, M. A (1990). Devletu’l-İslam fi’l-EndelusAsru’l-Murabitîn ve’l-Muvahhidîn fi’l-Mağrib ve’l-Endelus, Mektebetu’l-Hancı, I, II, Kahire. Kalkaşandî, Ebu’l-Abbas Ahmed (ö. 1418) (1915). Kitabu Subhi’l-A’şâ, Matbaatu’l-Emîre, Kahire. Makkarî, Tilimsânî, Ahmed b. Muhammed (ö. 1632) (1968). Nefhu’t-Tîb min Gusni’l-Endelüs er-Ratîb, tahk. İhsan Abbas, Dâru’s-Sadr, Beyrut. Man, J. (2016). Geçmişin ve Geleceğin Hükümdarı Selâhaddin Eyyûbî, çev. Ekin Duru, Say yay. İstanbul. Merrakuşî, Abdulvahid (1963). el-Mu’cib fî telhisi Ahbâri’l-Mağrib, yay. Muahammed Saîd el-Aryân, Kahire. Namık Kemal, (1989). Namık Kemal’in Tarihî Biyografileri, Çeviri yazı: İskender Pala, TTK Yayınları, Ankara Özdemir, M. (2013). Endülüs Müslümanları Siyasi Tarih, Türkiye Diyanet Vakfi Yayınları, Ankara. Özdemir, M. (2014). Endülüs, İSAM Yayınları, İstanbul. Özer, S. (2015). Fatimî-Haçlı İlişkileri (1098-1171), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Runciman, Steven, (1992). Haçlı Seferleri Tarihi, çev. Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. es-Sâmurâî, Abdulhamid Ahmed Hüseyin (2007). “Alâkâtu Salahuddin el-Eyyûbî bi’l-Mağribi’l-İslamî,” Mecelletu Câmiatu Tikrît, III(8), 1-25. Şeşen, R. (2012). Eyyûbîler, İsam Yayınları, İstanbul. Şeyban, L. (2003). ReconquistaEndülüs’te Müslüman Hıristiyan İlişkileri, İz Yayıncılık, İstanbul. et-Ticânî (ö. 718/1318), Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed b. Ahmed (1994). Rıhletu’t-Ticânî fî Bilâdi’t-Tûnusiyye ve’l-Katari’t-Trablusî, yay. Fuad Sezgin, Frankfurt.