Müzelerde İklimlendirme Üzerine: Anadolu Medeniyetleri Müzesi Örneği

Müzeler, eserlerin saklanıp sergilendiği ve bakımlarının yapıldığı mekânlardır. Çevresel etkiler nedeniyle tehdit altında olan eserleri korumak için müze uzmanları tarafından çok hassas iklimlendirme şartları istense de enerji tasarrufu, yatırım maliyetleri ve işletme giderleri düşünüldüğünde yapılacak iklimlendirme çalışmalarında en uygun mühendislik çözümü tercih edilmelidir. Bu çalışmada genel olarak müzelerde iklimlendirme üzerine yapılan çalışmalardan bahsedilmekte ve müzelerde iklimlendirme çalışmaları yapılırken hangi hususlara dikkat edilmesi gerektiğine dair öneriler sunulmaktadır. Tarihi bir binayı müze binası olarak kullanmak çok tercih edilen bir durumdur zira binanın kendisi de bir eser olarak düşünülebilir. Böyle bir durumda ise eserleri koruyan iklimlendirme sistemini kurmak isterken tarihi müze binasının kendisine de zarar vermekten kaçınmamız gerekir. Çalışmamızda örnek olarak tarihi bir binası olan Anadolu Medeniyetleri Müzesinde yapılan iklimlendirme ve izleme faaliyetleri incelenmiştir. Amerikan Isıtma Soğutma ve İklimlendirme Mühendisleri Topluluğu (ASHRAE) tarafından müzeler için oluşturulan “B” iklim sınıfı uygunluğunun aranmasının yararlı olacağı düşünülmüştür. Yapılmış olan ölçümlerde kuru termometre sıcaklığının 16 °C-27 °C arasında uygun aralıkta kaldığı, bağıl nemin de uygun şartlar arasında dalgalandığı gözlemlenmiştir. Ayrıca sistem etkinliği ve enerji verimliliği gibi konularda öneriler yapılmıştır

Air Conditioning in Museums, Case Study: Anatolian Civilizations Museum

Museums are the places where the pieces of art are stored, exhibited and maintained. Even if precision air conditioning is demanded by museum experts to protect the pieces threatened by environmental impacts, the most appropriate engineering solution should be chosen for air conditioning taking into account energy saving, investment costs and operating costs. In this study, the works on air-conditioning in museums are evaluated and recommendations on what to care about while conducting air-conditioning works in museums are provided. It is very preferable to use a historic building as a museum building because the building itself can be considered as a piece. In such a case, while setting up an air-conditioning system that protects the works, it should be avoided that the historical museum building gets damaged. In this study, the air-conditioning and monitoring activities in the Museum of Anatolian Civilizations, which resides in an historical building, were examined. It was thought that it would be beneficial to ask for the B class conformity set by ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) for museums. In the measurements conducted previously, it was observed that the dry bulb temperature remained in the appropriate range between 16 °C and 27 °C and the relative humidity fluctuated between favorable conditions. In addition, recommendations were made on issues like system efficiency and energy efficiency.

___

  • Museum Handbook, National Park Service,1990.
  • Ki̇rby Atkinson, J., Environmental Conditions for the Safeguarding of Collections: A Background to the Current Debate on the Control of Relative Humidity and Temperature, Studies in Conservation, 59(4), 205-212, 2014.
  • ASHRAE, A., Museums, Galleries, Archives, and Libraries, ASHRAE Handbook–HVAC Applications, 2007.
  • http://www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr/TR-77764/muzenin-tarihcesi.html, Erişim tarihi: 10.01.2019.
  • http://www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov. tr/TR-77765/muze-binalarinin tarihcesi.html, Erişim tarihi: 10.01.2019.
  • Aybar, U., Anadolu Medeniyetleri Müzesi Arasta Bölümü’nde Doğal Aydınlatma Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Bir Sistem Önerisi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, 2007.
  • Kurtay, C., Aybar, U., Başkaya, A., Aksulu, I., Müzelerde Algılama ve Aydınlatma Kriterlerinin Analizi: Ankara-Anadolu Medeniyetleri Müzesi Orta Holü, G.Ü.M.M.F. Dergisi, 18 (2): 95-113 (2003).
  • Kramer, R., Schellen, H., & Van Schijndel, J., Energy Impact of ASHRAE’s Museum Climate Classes: A Simulation Study on Four Museums with Different Quality of Envelopes. Energy Procedia, 78, 1317-1322, 2015.