GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİK SPOR ÜRÜNLERİ KULLANIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırmada, spor bilimleri öğrencileri ve mezunlarının giyilebilir teknolojik spor ürünlerini kullanım algılarının, farklı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemi İstanbul Gelişim Üniversitesi'nde aktif öğrenimine devam etmekte olan 35 öğrenci ve İstanbul Gelişim üniversitesinden mezun olan 147 öğrenci olmak üzere toplam 182 katılımcıdan oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, katılımcılara ilişkin demografik değişkenler içeren bilgi formu ile Song, Kim ve Cho (2018) tarafından İngilizce dilinde geliştirilip Yüce ve diğ. (2020) tarafından Türkçe diline uyarlanan “Giyilebilir Teknolojik Spor Ürünleri Kullanım Algısı Ölçeği-(GTSÜKAÖ)” aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmacılar tarafından geliştirilen bilgi formunda, katılımcılara ilişkin cinsiyet, yaş, mezuniyet durumu, gelir durumu ve haftalık spor yapma sıklığı değişkenleri yer almaktadır. Yüce ve diğ. (2020) tarafından Türkçe diline uyarlanan GTSÜKAÖ ise, 30 madde ve 6 alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın verileri çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre toplam ölçek ve alt boyutlardan elde edilen puanlar cinsiyet değişkeni açısından anlamlı bir farklılık göstermezken; 22-23 yaş aralığındaki katılımcıların Algılanan Yarar, Moda-Estetik, İşlevsellik, Kullanıma Devam Etme Niyeti ve ölçek toplam puanlarının 24 yaş ve üstü katılımcılardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Mezuniyet durumu değişkeni ile yapılan analizde, Algılanan Yarar, Moda-Estetik ve ölçek toplam puanları mezun olan katılımcıların lehine anlamlı bir farklılık göstermiştir. Haftalık spor yapma sıklığı ile yapılan analizde ise, haftalık 1-4 kez spor yapan katılımcıların Kullanıma Devam Etme Niyeti puanlarının hiç spor yapmayan katılımcılardan daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Giyilebilir, Teknoloji, Spor Ürünleri, Kullanım.

PDF

___

1. Ada, A., & Aksoy, R. (2020). Giyilebilir teknolojik ürünlerde tüketicilerin algıladıkları risklerin farklılaşması: Akıllı saat kullanıcılarına dönük bir araştırma. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 2(1), 50-61.
2. Al-Ajam, A. S., & Nor, K. M. (2013). Internet banking adoption: ıntegrating technology acceptance model and trust, European Journal of Business and Management, 5(3), 207-215.
3. Amoroso, D. L., & Magnier-Watanabe, R. (2012). Building a research model for mobile wallet consumer adoption: the case of mobile suica in Japan, Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 7(1), 94-110.
4. Brownsberger, J., Edwards, A., Crowther, R., Cottrell, D., & Crotty, M. (2014). Impact of exercise on sleep and quality of life in elderly residents of assisted living facilities. Journal of Aging and Physical Activity, 22(4), 554-563.
5. Bulğurcu, B. (2019). Çok nitelikli fayda teorisi ile critic yöntem entegrasyonu: akıllı teknoloji tercih örneği. OPS- Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1930- 1957.
6. Çakır F.S., Aytekin A. & Tüminçin F. (2018). Nesnelerin interneti ve giyilebilir teknolojiler. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(5), 84-95.
7. Cresweell, J.W. (2005). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research.(4th Edition). Boston: Pearson Prentice Hall.
8. De Koning, J.J. (2010). World record: How much athlete? How much techonology. Int J Sports Physiol Perform, 5, 262-267.
9. Deranek, K., Mcleod, A., Schmidt, E. (2017). ERP Simulation effects on knowledge and attitudes of experienced users. Journal of Computer Information Systems, 1-33.
10. Dute, D.J., Bemelmans, W.J.E., & Bread, J. (2016). Using mobile apps to promote a healthy lifestyle among adolescents and student: Areview of the theoretical basis and lessons learned. JMIRM Health Uhealth, 4(2), 39-45.
11. Edwards, E.A., Lumsden, J., Rivas, C., Steed, L., Edwards, L.A, & Thiyagarajan, A. (2016). Gamification for health promotion: review of behaviour change techniques in smart phone apps. Br Med J Open, 6(10), e0112447. doi:10.1136/bmjopen-2016-012447.
12. Erel, C. (2008). İnternetten alışverişlerde algılanan risk üzerine bir uygulama, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
13. Ekkekakis, P. (2009). Let them roam free? Physiological and psychological evidence for the potential of self-selected exercise intensity in public health. Sports Medicine, 39, 857–888.
14. Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. (2th Edition). London: SAGA Publications.
15. Gal, R., May, A.M., Van Overmeeren, E.J. Simons, M., & Monninkhof, E.M. (2018). The effect of physical activity ınterventions comprising wearables and smartphone applications on physical activity: a systematic review and meta- analysis. Sports Medicine- Open, 4(1), 42.
16. Holdack, E., Lurie-Stoyanov, K., & Fromme, H. F. (2020). The role of perceived enjoyment and perceived ınformativeness in assessing the acceptance of ar wearables, Journal of Retailing and Consumer Services, 102259.
17. Huang, F.F., & Lai, H.Y. (2016). The acceptance of smart wearable devices through health cognitive, MATEC Web of Conferences 71, 05005. doi: 10.1051/matecconf/20167105005.
18. Johnston, R. J. Watsford, M.L., Pine, M.J., Spurrs, R.W. Murphy, A.J.& Prıyn, E.C. (2012). The validity and reliability of 5-Hz global positioning system units to measure team sport movemenet demands. J Strength Cond Res,26, 758-765.
19. Kanat, Z.E. (2023). Teknik ve akıllı tekstillerin spor giysi tasarımında kullanımı. Türk Moda Tasarımı ve Yönetimi Dergisi, 5(2), 105-124.
20. Kaplanidou, K., & Gibson, H.J. (2010). Predicting behavioral ıntentions of active event sport tourists: the case of a small-scale recurring sports event. Journal of Sport & Tourism, 15(2), 169-179.
21. Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademi Yayıncılık, Ankara.
22. Koçoğlu, C.M. (2016). Risk algısının yeniden satın alam davranışı üzerine etkisi; Havayolu sektöründe bir araştırma, Türk dünyası Kırgız – Türk sosyal bilimler enstitüsü, Akademik Bakış Dergisi, 57 (10), 246-263.
23. Kurt, S., & Eken, İ. (2022). Sporda giyilebilir teknolojilerin birleştirilmiş tenoloji kabul ve kullanım teorisi 2’ye (Utaut-2) göre davranışsal niyetlerinin incelenmesi: Nabız monitörü örneği, Intermedia International E- Journal, 9(16), 77-96.
24. Lunney, A., Cunningham, N.R., & Easting, M.S. (2016). Wearble fitness techonogy: A structuralln vestigationinto acceptanceand perceived fitness outcomes, Computers in Human Behavior,65, 114-120.
25. Mayer, D.K., Landers-Ramos, R. Q., & Beighle, A. (2016). A review of wearable technology in medicine. Journal of Medical Systems, 40(7), 174.
26. Mullns, J.K. & Cronan, T.P. (2021). Enterprise systems knowledge, beliefs and attitude: A model of ınformed technology acceptance, Informational Journal of Information Managemenet,59, 102345.
27. Nasri, W., & Charfeddine, L. (2012). Factors Affecting theadoption of Internet Banking in Tunisia: An Integration Theory of Acceptance Model and Theory of Planned Behavior, The Journal of High Technology Management Research, 23(1), 1-14.
28. Nikou, S. (2018). Internet of things: exploring households' ıntention to use smart home technology, 22nd biennial conference of the ınternational telecommunications society (ıts): "beyond the boundaries: challenges for business, Policy and Society, Seoul, Korea, 24th-27th June.
29. Park, E., Cho, Y., Han, J., & Kwon, J. S. (2017). Comprehensive approaches to user acceptance of ınternet of things in a smart home environment, IEEE Internet of Things Journal, 4(6), 2342-2350.
30. Ridinger, L., Funk, D., Jordan, J.& Kaplanidou, K., (2012). Marathons for the masses: Exploring the role of negotiation- efficacy and involvement on running commitment. Journal of Leisure Research, 44(2),155– 178.
31. Rilling, S. (2015). Mobile banking acceptance among young comsumers in germany: an empirical analysis, (master'sthesis), Universidade Catolica, Portuguesa.
32. Seram, N., & Dhramakeerthi, C. (2016). Wearable techonogy products: Awareness ın srılanka market. International Journal of Sales & Marketing Management Researchand Development, 6(3) Jun, 49-58.
33. Serçek, S., & Korkmaz, M. (2023). Sporda giyilebilir teknoloji üzerine sistematik bir literatür taraması. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırma Dergisi, 9(1), 77-92.
34. Shcherbina, A., Mattsson, C. M., Waggott, D., Salisbury, H., Christle, J. W., Hastie, T., & Ashley, E. A. (2017). Accuracy in wrist-worn, sensor-based measurements of heart rate and energy expenditure in a diverse cohort. Journal of Personalized Medicine, 7(2), 3.
35. Shin, D. H. (2010). The effects of trust, security and privacy in social networking: a security-based approach to understand the pattern of adoption, Interacting with Computers, 22(5), 428-438.
36. Song, J., Kim, J., & Cho, K. (2018). Understanding users’ continuance intentions to use smart-connected sports products. Sport Management Review, 21(5), 477-490.
37. Tang, Z. Luo, J., & Xiao, J. (2011). Antecedents of ıntention to purchase mass customized products, Journal of Produt and Brand Management, 20(4), 316- 326.
38. Theodorakis, N.D., Kaplanidou, K., & Karabaxoglou, I., (2015). Effect of event service quality and satisfaction on happiness among runners of a recurring sport event. Leisure Sciences: An Interdisciplinary Journal. 37(1), 87-107.
39. Tiryaki, İ., & Gödekmerdan Öner, L. (2022). Tüketicilerin akıllı giyilebilir nesnelerin kullanımına yönelik davranış niyetlerinin geliştirilmiş teknoloji kabul modeli aracılığıyla incelenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi,14(1), 182-202.
40. Tor Kadıoglu, C., & Turhan, G. (2022). Spor giyiminde akıllı ürünlere yönelik satın alma tutumlarında ürün tasarımı ve tüketici özelliklerine bakış. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 633-652.
41. Troped, P.J., Oliveira, M.S., Matthews, C.E., Cromley, E.K., Melly, S.J. & Craig, B.A (2008). Prediction of activity mode with global positioning system and accelerometer data. Med Sci Sports Exer,40, 972- 978.
42. Tsourela, M., & Nerantzaki, D.-M. (2020). An ınternet of things (ıot) acceptance model. Assessing consumer's behavior to wardıot products and applications, Future Internet, 12 (191), 1-23.
43. Turgut, Z., N., Danışan, T., & Eren, T. (2020). Selecting the suitable smartest watch for who making sports by AHP and PROMETHEE methods. International Journal of Physical Education Sport and Technologies, 1(2), 1-11
44. Verma, S., Bhattacharyya, S. S., & Kumar, S. (2018). An extension of the technology acceptance model in the big data analytics system ımplementation environment, Information Processing and Management, 54(5), 791-806.
45. Varriale, L., Perna, G., Ferrara, M. (2017). Mega sporting events and techonology: the role of social networks in co-creating value fort he olimpic games. Za, S., dragoicea, M., Cavalari, M. (Eds.), Exploring Services Science, 337-351.
46. Yıldız, A.B & Algün Doğu, G. (2022). Sporda teknoloji kullanımı: Bir metafor çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,8(1), 67-80.
47. Yüce, A., Aydoğdu, V., Katırcı, H., & Gökce Yüce, S. (2020). Giyilebilir teknolojik spor ürünleri kullanım algısı ölçeği: bir ölçek uyarlama çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18 (4), 113-124.
48. Zheng, J., & Li, S. (2020). What drives students’ ıntention to use tablet computers: an extended technology acceptance model, International Journal of Educational Research, 102, 101612.