KROMSUZ DERİ ÜRETİMİNDE TABAKLAMA MADDESİ OLARAK ALKALİALÜMİNYUM SİLİKATLARIN KULLANIM OLANAKLARI

Deri sanayi, Türkiye ekonomisinin temel yapısı içerisinde, tekstil ve benzer sanayi dalları arasında önemli bir yer alan, küçük ve büyükbaş hayvanların derilerini işleyerek çeşitli mamul eşya yapımına elverişli hale getiren emek yoğun bir sanayi dalıdır. Bugün üretimi yapılan deri mamulleri, saraciye eşyası, kösele, teknik iş eşyası, postlar ve kürkler, deri giyim eşyası vb. olmak üzere pek çok çeşidi kapsamaktadır. Ancak bu varyasyonların yanı sıra dünya genelinde deri mamullerine yönelik talepler, toplumların çevre korumaya yönelik stratejilerinden de etkilenmektedir. Gelişen çevre bilinci, ekolojik sorunlara yönelik hassasiyetin ve yasal mevzuatların artması, sanayicileri çevreye daha az zarar veren yöntemlerin seçimine ve bu yöntemlerle elde edilen mamullerin üretimine teşvik etmektedir.Artan çevrecilik propagandaları “Eko-deri”,”Bio-deri”,”Kromsuz-deri” olarak adlandırılan yeni deri tiplerinin ortaya çıkmasında etken olmaktadır. Deri üretiminde, dünya genelinde söz konusu olan bu arayış yeni araştırmaları gündeme getirmektedir. Mevcut en iyi tekniklerin, temiz teknolojilerin kullanıldığı ve çevresel etkilerin minimize edildiği yeni ürün ve üretim prosesleri tasarımı inovatif bir dönüşümü de beraberinde getirmektedir. Bu araştırmada, bir tür zeolit olan alkali alüminyum silikatları ile bitkisel, bitkiselsentetik tabaklama maddeleri ve alüminyumtriformiat arasında çeşitli tabaklama kombinasyonları uygulanmıştır. Alkali alüminyum silikatların tek başına tabaklayıcı etkisi olup olmadığı ve tabaklama niteliği açısından hangi kombinasyonun en uygun sonuçları sağladığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kombine tabaklama yöntemlerine göre elde edilen deri örnekleri fiziksel ve kimyasal açıdan test ve analiz edilmiş, sonuçlar giysilik deriler için kabul edilen standartlara göre karşılaştırılarak değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Kromsuz deri, zeolit, alkali alüminyum silikat, ekolojik tabaklama

POSSIBILITIES OF USAGE OF ALKALI ALUMINOSILICATES AS TANNING MATERIAL IN CHROMIUM-FREE LEATHER PRODUCTION

The leather industry, in foundation of Turkish economy, is a labor-intensive branch of industry that takes an important part among textile and related branches of industry; by processing hides or skin of bovines and ovines, makes them eligible for production of various manufactured goods. The present leather products involves many varieties like saddlery, sole leather, technical work ware, hides and furs, leather clothing etc. However, alongside these variations, demands for leather products across the globe are influenced from strategies of societies aiming environmental protection. Developing environmental consciousness, increase of sensibility for ecologic issues and legal legislations leads industrialists to choose methods that have less damage to environment and to produce goods obtained by these methods. Increased environmentalism propagandas have influence on derivation of new leather types named as “Eco-leather”, “Bio-leather”, “Chromium free-leather”. In leather production, this worldwide searching issue proposes new studies for the agenda. New products and production processes designs in which bestavailable techniques, clean technologies are used and environmental impacts are minimised during along an innovative conversion. In this study, various tanning combinations were implemented among alkali aluminosilicates which is a kind of zeolite, vegetable and vegetable-synthetic tanning matters and aluminum triformate. It was attempted to specify whether alkali aliminum silicates have tanning effect or not, and which combination provides the most appropriate results as for tanning quality. Leather samples that were procured in pursuant of these combined tanning methods were tested and analyzed in physical and chemical terms, the results were evaluated by comparing according to accepted standards for garment leathers

Keywords:

Chromium-free leather, zeolite, alkali aluminosilicate, ecological tanning,

PDF

___

1. Sarı,Ö.,1994, Tanning Materials, unpublished lecture notes ,E.Ü.Faculty of Agriculture.Bornova-İzmir
2. https://kimyasallar.csb.gov.tr/reach-tuzugu/16 date accessed: 02.06.2015
3. Afşar,A.,Gülümser,G.,Aslan,A.,Ocak,B.,1/2010 A study on usabılıty of collagen hydrolysate along wıth oxazolıdıne ın leather processıng,Tekstil ve Konfeksiyon,P:37
4. Zengin ,C., et al., 2012,Eco-leather: Chromium-free Leather Production Using Titanium, Oligomeric Melamine Formaldehyde Resin, and Resorcinol Tanning Agents and the Properties of the Resulting Leathers, Ekoloji 21, 82, 17-25
5. Lıu C. , Latona N.P. ,Ashby R.,Dink,K.,2006,Environmental effects on chrome-free leather, The Journal of the American Leather Chemists Association
6. Ganesan K., Sayeed S., Praveen K. S., Asit B. M. ,2013, Greener approach to leather tanning process: d-Lysine aldehyde as novel tanning agent for chrome-free tanning,Journal of Cleaner ProductionVolume 42, March, Pages 277–286
7. Zauns,R.,et.al.,1994,Wet-white gegerbt mit Natrium aluminium silikat. Das Leder, Heft 3,S.34-50,Frankfurt am Main
8. Gerhard,J.,1996,Fehlermöglichkeiten bei der Lederherstellung:Definitionen, Ursachen, Auswirkungen, Abhilfen und Lederarten, Europaring 24,Lampertheim.
9. Anonim., 1984, Leather, TS 4114, 4115, 4117, 4118, 4119, 4122, 4124.T.S.E., Necatibey Cad. No:112 Bakanlıklar-Ankara.
10. Anonim.,1985,Leather, TS 4138 T.S.E. Necatibey Cad. No:112 Bakanlıklar-Ankara.
11. Anonim,1988, Leather-Determination of Total Silican Content-Reduced Molybdosilicate Spectrometric Method ,TS 4139, Necatibey Cad. No:112 Bakanlıklar-Ankara
12. UNIDO,1976,Acceptable Quality Levels in Leather United Nations Publication. Newyork/USA
13. Afşar, A., 1986. Process Controls. Clothing Leather Production and Issues Seminar. 1-23,T.C.The Ministry of Trade and Industry, General Directorate of Industrial Development Center, SEGEM. Ankara
14. Lange,J.,1982,Bibliothek das Leders,Band10,Qualitaetsbeurteilung von Leder,Lederfehler,-lagereung and – pflege.Bibliothek des Leders,P 340,Umschau Verlag,Frankfurt
15. Friese,H.,et.al,1983,Die Verwendung der Natriumaluminiumsilikaten bei der Lederherstellung,Das leder,s.89-93,Frankfurt am Main 16. TOPTAŞ Ahmet, 1998,Leather and the determination of quality in leather, University of Istanbul Leather Research and Training Center, Sade Ofset Matbaacılık, İstanbul,
17. Dikmelik,Y.,1982, The effective important factors in valex-aluminum tanning and a study on the properties of clothing leathers produced by this method,Thesis of associate professor,E.Ü.Faculty of agriculture.,İzmir
18. Slabbert,N.P.,1980,Metal Complexes and Mineral Tanning,Das Leder 31,S.79-82
19. Dikmelik,Y.,Yakalı,T., 1994, The leather technology and sub-processes,İzmir