HÜSEYİN GÜNGÖR, TEVRİCAN DOKUYUCU, ZİYA DUMLUPINAR, AYDIN AKKAYA

Yulafta (Avena spp.) Tane Verimi ile Bazı Tarımsal Özellikler Arasındaki İlişkilerin Korelasyon ve Path Analizleriyle Saptanması

Tane verimi bir çok özelliğin doğrudan veya dolaylı olarak etkilediği kantitatif bir özelliktir. Bu araştırma, Kahramanmaraş ekolojik koşullarında 2008-2009 yetiştirme döneminde 22 yerel ve 3 ticari yulaf (Avena spp.) çeşidi kullanılarak yürütülmüştür. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada, sap kalınlığı (SK), bayrak yaprak uzunluğu (BYU), bayrak yaprak eni (BYE), bitki boyu (BB), salkım uzunluğu (SU), vejetatif periyod (VP), tane dolum periyodu (TDP), ekim-olgunlaşma süresi (EOS), biyomas (B), salkımdaki tane sayısı (STS), salkımdaki tane ağırlığı (STA), bin tane ağırlığı (BTA) gibi bazı tarımsal özellikler incelenmiş; ayrıca, bunların tane verimi (TV)'ne olan doğrudan ve dolaylı etkileri path ve korelasyon analizleriyle irdelenmiştir. Path analizleri sonucuna göre; TV'ye en yüksek doğrudan etkiyi TDP (% 47.74), VP (% 39.41), B (% 31.15), STS (% 29.80) ve BTA (% 24.78) yapmıştır. Korelasyon analizine göre; TV ile sap kalınlığı (r= 0.480**), bayrak yaprak uzunluğu (r= 0.230*), bayrak yaprak eni (r= 0.241*), tane dolum periyodu (r= 0.224*), ekim-olgunlaşma süresi (r= 0.339**) ve biyomas (r= 0.313**) arasında pozitif ve önemli bir ilişki, bitki boyu (r= -0.315**) arasında ise negatif ve önemli bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Bu çalışma ile Path analizi ve korelasyon katsayıları kullanılarak verim ve bazı tarımsal özelliklerin doğrudan ve dolaylı ilişkileri değerlendirilmiş ve Kahramanmaraş koşullarında yapılacak yulaf ıslah çalışmalarında, TDP, VP, B, STS ve STA'nın tane verimi için yapılacak seleksiyonlarda başarılı bir şekilde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Determination of Relationships between Grain Yield and Some Agronomic Traits by Correlation and Path Analysis in Oat (Avena spp.)

Grain yield is a quantitative trait that a number of characteristics has direct or indirect effects. This research was carried out in 2008-09 growing season with 22 landraces and 3 commercial oat (Avena spp.) cultivars under Kahramanmaraş ecological conditions. The research was arranged in a randomized complete block design with 3 replications. In the research, the traits such as stem diameter(SD), flag leaf length (FLL), flag leaf width (FLW), plant height (PH), panicle length (PL), grain filling period (GFP), vegetative period (VP), days to maturity (DM), biomass (B), grain number per panicle (GNP), grain weight per panicle (GWP), thousand kernel weight (TKW) and grain yield (GY) were investigated; the direct and indirect effects of those traits on grain yield were evaluated using Path and correlation analysis. According to Path analysis, GFP (47.74%), VP (39.41%), B (31.15%), GNP (29.80%) and TKW (24.78%) had the highest direct effect on grain yield. Based on correlation analysis there was a positive and significant relationship between grain yield and stem diameter (r= 0.480**), flag leaf length (r= 0.230*), flag leaf width (r= 0.241*), grain filling period (r= 0.224*), days to maturity (r= 0.339**) and biomass (r= 0.313**) while a negative and significant correlation found with plant height (r= -0.315**). In the study, Path analysis and correlation coefficients used to determine direct and indirect effects of some agronomic traits on grain yield showed that GFP, VP, B, GNP and GWP might be used as a selection criteria for grain yield successfully.

PDF

___

Adak, M.S., Özkan, M., Güler, M., 1999. A Research on Relationships Among The Characters and Path Coefficient Analysis in Barley (Hordeum vulgare L.). Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 8: 78-80.
Benin, G., F. I. F. de. Carvalho, A. C. de., Oliveira, V. S., Marchioro, C., Lorencetti, A. J., Kurek, J. A. G., Silva, A., Cargnin- Simioni, D. 2003. Correlation estimates and path analysis as selection criteria for grain yield in oat R. Bras. Agrociência, (9)1: 09-16.
Bares, I., Sehnolova, J., Vlasak, M., Vlach, M., Krystof, Z., Amler, P., Maly, J., Berenek V. 1985. Descriptors List of Triticum Genus. Praha.
Bhutta, W. M., Barley, T., İbrahim, M. 2005. Pathcoefficient analysis of some quantative characters in husked barley. Caderno de Pesquisa Ser Biologia, Santa Cruz de Sul., 17(1): 65-70.
Buerstmayr, H., Krenn, N., Stephan, U., Grausgruber, H., Zechner, E., 2007. Agronomic Performance and Quality of Oat (Avena sativa L.) Genotypes of Worldwide Origin Produced under Central European Growing Conditions. Field Crops Res., 101: 341-351.
Çapıcı, E.B. ve Çelik, N., 2010. Determining Possible Relationships Between Yield and Yield-related components in froge maize (Zea mays L.) using Correlation and Path Analysis. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj 38 (3): 280-285.
Çokkızgın, A., Çölkesen, M., İdikut, L., Özsisli, B., Girgel, M., 2013. Determination of Relationships between Yield Components in Bean by using Path Coefficient Analysis. Greener Journal of Agricultural Sciences. 3(2): 85-89.
Dewey, D.R., Lu, K.H., 1959. A Correlation and Path Coefficient Analysis of Components of Crested Wheat Grass Seed Production. Agronomy Journal 51: 515- 518.
Dumlupınar, Z., 2010. Türkiye Orijinli Yerel Yulaf Genotiplerinin Avenin Proteinleri ile Morfolojik, Fenolojik ve Agronomik Özellikler Yönünden Karakterizasyonu. KSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilimdalı, Doktora Tezi, 112 s., Kahramanmaraş.
Dumlupınar, Z., Kara, R., Dokuyucu, T., Akkaya, A., 2012. Correlation and Path Analysis of Grain and Yield Components of Some Turkish Oat Genotypes. Pak. J. Bot., 44 (1): 321-325.
Güler, M., Adak, M. S., Ulukan, H., 2001. Determining Relationships Among Yield and Some Yield Component Using Path Coefficient Analysis in Chickpea (Cicer arietinum L.). Europan J. Agronomy, 14: 161-166.
Hoffmann, L. A., 1995. World Production and Use of Oats. Welch, R.W. (Ed.), The Oat Crop-Production and Utilization. Chapman and Hall, London, 34-61.
Khan, N., Nagvi, F.N., 2012. Correlation and Path Coefficient Analysis in Wheat Genotypes under Irrigated and non-irrigated Conditions. Asian Journal of Agriculture Sciences, 4(5): 346-531.
Kurt Polat, P.Ö., Aydoğan Çiftçi, E., Yağdı, K., 2015. Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.)'da Tane Verimi ile Bazı Verim Öğeleri Arasındaki İlişkilerin Saptanması. Tarım Bilimleri Dergisi, 21: 355-362.
Lorencetti, C., F.I.F. de. Carvalho, A. C., de. Oliveira, I. P., Valério, I., Hartwig, Benin G., Schmidt, D. A. M. 2006.
Applicability of phenotypic and canonic correlations and path coefficients in the selection of oat genotypes. Sci. Agric. (Piracicaba, Braz.), 63(1): 11-19.
Mehetre, S. S., Mahajan, C. R., Patil, P. A., Lad, S. K., Dhumal, P. M. 1994. Variability, heritability, correlation, path analysis, and genetic divergence studies in upland rice. IRRN, 19(1): 8-9.
Moradi, M., Rezai, A., Arzani, A. 2005. Path analysis for yield and related traits in oats. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 9(1): 173-180.
Özcan, K., 1999. Populasyon Genetiği İçin Bir İstatistik Paket Geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, İZMİR.
Peterson, D.M., Wesenberg, D.M., Burrup, D.E., Erickson, C.A., 2005. Relationships among Agronomic Traits and Grain Composition in Oat Genotypes Grown in Different Environments. Crop Sci., 45: 1249- 1255.
Ram, T. 1992. Character association and path coefficient analysis in rice hybrids and their parents. Jour. Andaman Sci. Assoc., 8(1): 26-29.
Samonte, S. O. P. B., Wilson, L. T., Mcclung, A. M. 1998. Path analyses of yield and yield-related traits of fifteen diverse rice genotypes. Crop Sci., 38: 1130- 1136.
Sürek, H., Korkut, Z. K., Bilgin, O. 1998. Correlation and path analysis for yield and yield components in rice in a 8-parent half diallel set of crosses. Oryza, 35(1): 15- 18.
Yağdı, K., 2009. Path Coefficient Analysis of Some Yield Components in Durum Wheat (Triticum durum Desf.). Pakistan Journal of Botany, 41(2): 745-751.
Yang, H. S. 1986. Studies on the main traits of inter varietals hybrid progenies in indica rice. FujanAgricultural Science and Technology, 6: 2-4.