Mardin'Kızıltepe'Koşullarında'Farklı'Ekim'Zamanlarının'Mercimek'(Lens& culinaris&Medic.)'Çeşitlerinde'Verim'Ve'Verim'Öğelerine'Etkisi

Bu! çalışmanın!amacı!Mardin! Kızıltepe! koşullarında!mercimek! çeşitleri! için! uygun!ekim! zamanını! belirlemektir.! !Üç! mercimek! çeşidi! (FıratP87,! Şakar! ve!Yerli! Kırmızı)! ! üç! farklı!ekim! zamanında! (10,! 25! Kasım! ve! 10! Aralık)!ekilmiştir.! Deneme! 2011P12! ve! 2012P13'de! Mardin! Artuklu! Üniversitesi! Kızıltepe! Meslek! Yüksekokulu! deneme! tarlalarında! tesadüf! bloklarında! bölünmüş! parseller! deneme! desenine! göre! 3! tekrarlamalı! olarak! yürütülmüştür.! Çeşitler! ana! parsellere,!uygulamalar!alt!parsellere!yerleştirilmiştir.!Üç!mercimek!çeşidinde!farklı!ekim!zamanlarının!bitki!boyu,!ilk! bakla!yüksekliği,!bitkide!bakla!sayısı!ve!tane!sayısı,!baklada!tane!sayısı,!!bin!tane!ağırlığı,!birim!alan!tane!verimi,!hasat! indeksi! ve! biyolojik! verime!etkisi!incelenmiştir.!İki! yıllık! sonuçlara!göre;! !ekim! zamanlarının!mercimek! çeşitlerinde! verim!ve!verim!öğelerine!etkisi!önemli!bulunmuştur.!En!yüksek!birim!alan!tane!verimi!2011P12!ve!2012P13!yıllarında! sırasıyla!237.48!kg/da!ve!210.34!kg/da!ile!Şakar!çeşidinden!alınırken,!en!düşük!birim!alan!tane!verimi!164.07!kg/da! ve! 148.22! kg/da! ile! Yerli! Kırmızı! çeşidinden! alınmıştır.! Mardin! koşullarında! en! uygun ekim! zamanının! 25! Kasım! olduğu!belirlenmiştir.

Effect'Of'Different'Sowing'Time'On'Yield'And'Yield'Components'of'Lentil'(Lens& culinaris Medic.)'Varieties'in'Mardin'Kızıltepe'Conditions

The!aim!of!this!work!is!to!determine!the!most!suitable!sowing!date!for!lentil!in!Mardin!Kızıltepe!conditions.!Three! cultivars!of!lentil!(FıratP87,!Şakar!andYerli!Kırmızı)!were!sown!at!three!different!sowing!dates!(November!10,!25!and! 10! December).! The! trial! was! conducted! in! the! experimental! fields! of! Kiziltepe! Vocational! High! School! of!Mardin! Artuklu! University! by! using! split! plots! in! randomized! factorial! blocks! design! with! the! three! replicates! in! years! of! 2011P12!and!2012P13.!Experiment!was!established!as!main!plots!and!sowing!times!treatments!as!split!plots.!Effects! of!sowing!dates!on!plant!height,!first!pod!height,!numbers!of!pod!per!plant!and!numbers!of!seed!per!plant,!numbers! of! seed! per! pod,! 1000! grain! weight,! grain! yield,! harvest! index! and! biological! yield! were! investigated! for! three! cultivars.!According!to!the!two!years results;!effects!of!varieties!and!sowing!time!on!the!yield!and!yield!components! of! lentil! were! obtained! significantly.!While! the! highest! grain! yield! per! area! was! obtained! at! the! Şakar! cultivar! as! 237.48kg/da!and!210.34 kg/da,!the!lowest!grain!yield!per!area!was!obtained!at!the!Yerli!Kirmizi!cultivar!as!164.07 kg/da! and! 148.22 kg/da! in! years! of! 2011P12! and! 2012P13! respectively.! The! most! suitable! sowing! time! was! determined!with!November!25!in!Mardin!conditions.

PDF

___

Adams,!M.!V.,!D.!P.!Coyne,! J.!H.!C.!Davis,!P.!H.!Grahaw! and!C.!A.!Francia.!1985.!Grain!Legumes Crops.!Collins,! London.!478s.!

Akçin,! A., 1988.! Yemeklik! Tane! Baklagiller! Ders! Kitabı.! S.Ü.!Yayınları,!No:!43,!Ziraat!Fak.!Yay:8!KONYA. Anonim,! 2013. Mardin! Meteoroloji! Bölge! Müdürlüğü! Kayıtları.

Aydoğan,! A.,Karagül,! V.! ve Bozdemir,! Ç.,! 2005.! Kışlık! kırmızı! mercimek! çeşitlerinin! Orta! Anadolu!

koşullarına!adaptasyonu.!GAP!IV.!Tarım! Kongresi! 21P 23!Eylül!2005.!I.Cilt,!820P825.Şanlıurfa.

Ceylan,! A.ve Sepetoğlu,! H.,! 1977.! Mercimekte! (Lens! culinaris!medic.)!ekim!zamanı!araştırması.!Bitki,!4!(3):! 324–331.

Çiftçi,! V.,! 1996.! Van! ekolojik! koşullarında! ekim! zamanı! ve!ekim!sıklığının!bazı!mercimek!çeşitlerinde!verim!ve! verim! öğelerine! etkisi.! (doktora! tezi,! basılmamış )Yüzüncü!Yıl!Üniversitesi!Fen!Bilimleri!Enstitüsü, Van.

Çokkızgın,! A.,! Çölkesen,! M.,! Kayhan,! K.! ve Aygan,! M.,! 2005.! Kahramanmaraş! koşullarında! değişik! kışlık! mercimek! (Lens! culinaris Medic.)! çeşitlerinde! verim! ve! verim! üzerine! bir araştırma.! Akdeniz! Üniversitesi! Ziraat!Fakültesi!Dergisi!(2005),!18!(2)!285P290!Antalya

Çölkesen, M.,! Çokkızgın,! A.,! Tuan.,! B.T.! ve! ! Kayhan,! K.,! 2005.! .! Kahramanmaraş! ve! Şanlıurfa! koşullarında! değişik! kışlık! mercimek! (Lens! culinaris Medic.)! çeşitlerinde! verim! ve! kalite! özellikleri! üzerine! bir! araştırma.!GAP!IV.!Tarım! Kongresi.! 21P23!Eylül! 2005,! 1.!Cilt,!826P833.

Demirhan! M.! H.,! 2006.! Siirt! ekolojik! koşullarında! bazı! kışlık! mercimek! çeşitlerinin! çeşit! ve! adaptasyon! özellikleri! üzerine! araştırmalar.! (yüksek lisans! tezi,! basılmamış)Yüzüncü! Yıl! Üniversitesi! Fen! Bilimleri! Enstitüsü,!Tarla!Bitkileri!Anabilim!Dalı.!

Düzgüneş,!O.,! Kesici,! T.! ve Gürbüz,! F.,! 1987.!Araştırma! ve! Deneme! Metotları,! Ankara! Üniversitesi! Ziraat! Fakültesi! Yayınları:! 1021,! Ders! Kitabı:! 295,! A.Ü.! Basımevi,!Ankara.

Engin,! M.,! 1989.! Yemeklik! Tane! Baklagiller! Ç.Ü.! Ziraat! Fakültesi! Yayınları,! Ders! Kitabı:! 110.! Ç.Ü.! Basımevi! ADANA.

Güngör,! O.,! 1991.! Konya! yöresinde! nadas! alanlarının! azaltılmasında! mercimek! tarımından! yararlanma, Tarım! ve! Köy! İşleri Bakanlığı! Köy! Hizmetleri! Genel! Müdürlüğü,!Konya!Köy!Hizmetleri!Araştırma!Enstitüsü! Müdürlüğü!Yayınları No:!146,!73!s.

Karadeniz,! E.! ve Toğay,! Y.,2009.! Mardin! P Kızıltepe! Koşullarında! Türkiye’de! Tescil! Edilmiş! Mercimek! Çeşitlerinin! Verim! ve! Bazı! Verim! Özelliklerinin! Belirlenmesi! Türkiye! VIII.! Tarla! Bitkileri! Kongresi,! 19P 22!Ekim!2009!Hatay

Sepetoglu,!H.,!1988.!Mercimekte!çeşit!ve!bitki!sıklığının! büyüme! ve! verim! üzerine! etkisi.! Ege! Üniversitesi! Ziraat!Fakültesi!Dergisi,!19!(2):!71–76.

Singh,K.,!Singh,!S.,! Jain,!A.!and Singh,!P.P., 1990.!Effect! of!sowing!date!and!row!spacing!on!the!yield!of!lentil! varieties! (Lens! culinaris! medic.).! Lens! Newsletter! 1990,17(1),!9P10.

Şehirali,!S.,!1988.!Yemeklik!Tane!Baklagiller.!A!Ü,!Ziraat! Fakültesi!Yay.!No:!1089,!Ankara,!435.

Toğay,! Y.! ve! Engin,! M., 2000.! Van! Koşullarında! Ekim! Zamanlarının! Mercimek! (Lens! culinaris! Medic.)! Çeşitlerinde!Verim!ve!Verim!Öğelerine!Etkisi.!Ankara! Üniversitesi!Ziraat!Fakültesi!Tarım!Bilimleri!Dergisi.! 6! (3),!Sf.!32P36.!Ankara.

Tosun,! O.! ve! Eser,! D., 1978.! Mercimek! (Lens! culinaris! Medic.)’te! ekim! sıklığı! araştırmaları.! ekim! sıklığının! verim! üzerine! etkileri,! Ankara! Üniversitesi! Ziraat! Fakültesi!Yıllığı,!28!(1):!218!– 236.

TUİK,! 2012.! T.C.! Başbakanlık! Devlet! İstatistik! Enstitüsü! 2013,!http://www.tuik.gov.tr (29.12.2013).