Günah Eyleminin Kökenine Dair Sosyolojik Bir Deneme Adem Kıssası Örneği

Bu çalışma, İslam’ın ana kaynağı olan Kuran’daki Adem Kıssası’ndan hareketle günah eyleminin kökenine ve bu bağlamda insanda görülen suç ve sapma eğilimlerinin temel saiklerine ilişkin belli bir açıklama getirmeyi amaçlayan kuramsal çerçevede bir din sosyolojisi denemesidir. Günah dini-kültürel anlamda insanın hayatı boyunca mücadele ettiği,kendisini korumaya çalıştığı negatif bir eylem olarak kabul edilmektedir. İnanç değerleriyle her zaman doğrudan bir korelasyon kurulamazsa da günah algısı gündelik yaşamımızın biçimlenmesinde, davranışlarımızın kontrolünde etkili olabilmektedir.Adem Kıssası da günah olgusunu özlü bir biçimde ele almamıza imkan veren bir dini metin olma niteliği taşıdığı için bu kapsamda incelenmeye değer bulunmuştur. Bu konuda en yalın bir anlatım biçimi olduğunu düşündüğümüz Kuran metni baz alınmıştır. Adem ve Havva, şeytan, Habil ve Kabil bu kıssanın aktörleri ve günah olgusunu analiz etmemize yarayan prototipler olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Bu yönüyle günah eylemi bu prototiplerin şahsında insanın mülkiyet ebedilik, iktidar ve statü mücadelesinin sonucu olarak çeşitli suç ve sapma davranışları biçiminde kendisini göstermektedir.Suç ve sapmaya ilişkin ortaya konan bir takım teoriler konuya kendileri açısından belli bir açıklama getirebilmektedirler.Adem kıssasından hareketle suç ve sapma davranışını da büyük ölçüde içeren günah eyleminin ortaya çıkışına ilişkin daha kapsamlı olgusal açıklamalar getirebilme imkanı bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Din Sosyolojisi, Günah, Adem, Şeytan, Habil

A Sociological Study on the Origin of the Act of Sin -The Case of Adam's Story-

This study is a theoretical work in the field of sociology of religion which aims to explain the origin of the act of sin and the fundamental motives of crime and deviation tendencies in this context, from Adam’s story in the Qur'an, the main source of Islam. Sin is regarded as a negative act in religious-cultural sense where one struggles for life and tries to protect itself. Though a direct correlation cannot be established with belief values, the sense of sin can be effective in shaping our everyday life and controlling our behavior. Adam’s story is worthy of examination in this context as it carries the qualification of being a religious text that allows us to study the nature of sin. This is based on the Qur'anic text which we think is the simplest form of expression. Adam and Eve, Satan, Abel and Cain are the actors of this story and prototypes helping us to analyze the nature of sin. In this sense, sin acts in the form of various crimes and deviance behaviors as the result of man's eternity of property, power and status struggle in the person of these prototypes. Some theories which have been put forward about crimes and deviations can give a certain explanation on the subject. Also there is the possibility of giving more comprehensive factual explanations about the act of sin which contains a great deal of crime and deviant behavior, moving from the story of Adam.

Keywords:

Sociology of Religion Sin, Adam, Satan, Abel, Cain,

PDF

___

Ateş, Süleyman,(1995),Kur’an-ı Kerim Tefsiri, c.1,2, Milliyet Yayınları
Ateş, Süleyman(Tarihsiz),Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali, Kılıç Kitabevi, Ankara.
Aydemir, Abdullah,(1974),Tefsirde İsrailiyyat, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
Aydın, Mahmut,(2014), Ana Hatlarıyla Dinler Tarihi, Ensar Neşriyat, İstanbul.
Dolu, Osman, (2011),Suç Teorileri,-Teori,Araştırma ve Uygulamada Kriminoloji-,Seçkin Yayıncılık,Ankara.
Dolu, Osman, Geleri, Aytekin, Bahar,İbrahim(2013) ,Suç Sosyolojisi, Ed. Aytekin Geleri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.Dönmezer, Sulhi,(1984), Kriminoloji, Filiz Kitabevi,İstanbul.
Elmalılı, Hamdi Yazır, (1971),Hak Dini Kur’an Dili, c.1,3,8, Eser Neşriyat ve Dağıtım.
Elmalılı, Hamdi Yazır, (2005), Kur’an-ı Kerim Ve Türkçe Meali, Sadeleştiren: Rauf Pehlivan, Motif Yayınları, İstanbul.
Freyer, Hans,(2013), Din Sosyolojisi, Çev.Turgut Kalpsüz,Doğu Batı Yayınları,Ankara.
Harman, Ömer Faruk, (1996), ”Günah” , İslam Ansiklopedisi, c.14,Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,İstanbul.
Harman, Ömer Faruk, (1996),”Habil ve Kabil”, İslam Ansiklopedisi, c.14,Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.Kılıç, Sadık, (1984), Kuranda Günah Kavramı, Hibaş Yayınevi, Konya.
Kitabı Mukaddes,(1981) - Eski ve Yeni Ahit-,(1981),Ser Ofset Basımevi, İstanbul.
Kızmaz, Zahir,(2005), Sosyolojik Suç Kuramlarının Suç Olgusunu Açıklama Potansiyelleri Üzerine Bir Değerlendirme” Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2005 Cilt: 29 No: 2 149-174. Sivas.
Kızmaz, Zahir,(2006), Kriminolojide Yeni Yönelimler: Bütünleşik Suç Kuramları II, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 1 Sayfa: 305-335, Elazığ.Koç, Turan (1995),Din Dili, Rey yayıncılık,Kayseri.
Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali,Komisyon: Hayrettin Karaman,Ali Özek, İbrahim Kafi Dönmez, Mustafa Çağrıcı, Sadrettin Gümüş, Ali Turgut,(2007),Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara.
Kurt, Muhammet Sacit,(2013), “Peygamberlerin Günahsızlığı Nesiye, Asa, Ğava kelimelerinin Etimolojik İncelemesi Işığında Kurandaki Adem Kıssasına Yeni Bir Yaklaşım”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , C.12 sy. 24, ss. 189-221.
Kutup, Muhammet,(1973), İslam’a Göre İnsan Psikolojisi, Çev. Akif Nuri, Hicret Yayınları,İstanbul.
Soysaldı, Mehmet,İslam’da Günah Kavramı, http://www.tasavvufdergisi.net/Makaleler/1406565098_5_2001_III_7_SOYSALDIHM.pdf s,145-156) Erişim Tarihi: 14.06.2018
Şeriati, Ali,(1980),İslam Sosyolojisi Üzerine,Türkçesi Kamil Can, Düşünce Yayınları,İstanbul.
Tirmizi,Sünen, Cennetin Özellikleri,Bölüm2, Hadis no: 2526, http://www.enfal.de/tirmizi/45.htm Erişim Tarihi 25.07.2018.