Mesnevî'nin son hikâyesi ışığında aşkın anlatılmazlığı ya da Mesnevî neden sonlandırılmamıştır?

Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Mesnevî’sinin son hikâyesinde Çin hükümdârının kızına âşık olan üç şehzâde kardeşten bahseder. Hikâyede, iki büyük kardeş ölür. Fakat üçüncü ve en küçük kardeşe ne olduğu hususunda kesin bir sonuçtan bahsedilmez. Hikâyenin tamamlanıp tamamlanmadığı ve yedinci cilt meselesi, hikâyedeki tasavvufî sembollerin açılımı, verilmek istenen mesaj olarak aşkın anlatılamazlığı gibi konuları, daha çok ünlü Mesnevî şârihi Ahmet Avni Konuk’un şerhini esas almak sûretiyle makālemizde değerlendirmeye çalışacağız.

The ineffability of love in the light of the Mathnawi's last story or why was the Mathnawi not completed?

In the last story of his Mathnawi, Rumi speaks of three prince brothers who fell in love with the daughter of the Chinese Emperor. In the story, two older brothers pass away. However, there is no definite conclusion about what happens to the third and youngest brother. In this article, relying mostly on the Mathnawi’s commentary of Ahmed Avni Konuk, we will try to examine the issue whether the story is complete or not in the original and the question of the seventh volume of the Mathnawi, explanations of the mystic symbols occurring in the story and the ineffability of love as the intended message.

___

  • Abdülbâkî Gölpınarlı, Mesnevî ve Şerhi, Ankara, 1989.
  • Ahmed Avnî Konuk, Mesnevî-i Şerîf Şerhi, Mevlâna Müze ve Ktp., d. no: 4740- 4773; Mesnevî-i Şerîf Şerhi, haz. Mustafa Tahralı ve diğerleri, I, İstanbul: Kitabevi, 2006.
  • Alâüddîn Alî Hindî, Kenzü’l-Ummâl, Beyrut, 1979.
  • Annemarie Schimmel, Ben Rüzgârım Sen Ateş, trc. Senail Özkan, İstanbul, 1999.
  • Bedîuzzamân Fürûzânfer, Kısas vü Temsîlât-ı Mesnevî, Tahran, 1968.
  • Erhan Yetik, İsmâil-i Ankaravî, Hayâtı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri, İstanbul, 1992.
  • Ethem Cebecioğlu, “Psiko-Tarih Açısından Rûhî Tekâmül Mertebelerinin Mevlânâ’nın Anlaşılmasındaki Rolü”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, sayı: 14, 2005.
  • İbrahim Emiroğlu, Sûfî ve Dil-Mevlânâ Örneği, İstanbul, 2002.
  • İsmâil b. b. Muhammed Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs, Beyrut 1997.
  • İsmâil Hakkı Bursevî, Şerhu’l-Usûli’l-Aşere, İstanbul 1256.
  • Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Dîvân-ı Kebîr, trc. Abdülbâkî Gölpınarlı, Ankara, 1992.
  • Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Mesnevî, trc. Veled İzbudak, İstanbul, 2004.
  • Nezahat Öztekin, “Mevlânâ’nın Mesnevî’sinde Sembolik Aşk İfâdeleri” (Uluslararası Mevlânâ Mesnevî Mevlevîhâneler Sempozyumu Bildirileri içerisinde), Manisa, 2006.
  • Sarı Abdullâh Bosnevî, Cevâhir-i Bevâhir-i Mesnevî, İstanbul, 1287.