Lamaist ve sûfî gelenek üzerinden ''kutsal yolculuğu'' yeniden düşünmek

Dini ritüellerin şekilleri dışarıdan göründüğünün aksine basit ve sıradan ol- mayıp, insan şuurunda derin hisler uyandırmak maksadıyla kurgulanmıştır. Hac fenomeni ise, insanın “kutsala ulaşma” çabasını en güzel ve en sembolik biçimde ifade eden ritüellerdendir. Her ne kadar şimdilerde ileri teknoloji ürü- nü ulaşım vasıtaları yüzünden “kutsala yolculuk” kavramı esprisini yitirmek üzere olsa da, günümüzde Lamaistlerin, geçmişte ise İbrahim Bin Edhem’in hac yolculukları farklı dinden olmalarına rağmen bize bu espriyi yeniden ha- tırlatır niteliktedir.

Rethinking the sacred journey from Lamaist and sufi traditional perspectives

Contrary to their simple and casual physical appearances, the patterns of reli- gious rituals are complex. They are designed to arouse profound feelings in hu- man conscience. Of these, pilgrimage is the one that reflects the human’s reach out for the sacred in a finest and most symbolic way. Even though journeying to sacred places almost entirely lost its meaning presently, because of advanced technology transportation vehicles; the pilgrimage journeys of the Lamaists today and Ibrahim Bin Adham’s in the past, although they are from different religions, remind us of this meaning again.

___

Attâr, Ferîdüddin, Tezkiretü’l-Evliyâ, nşr. Reynold Nicholson, Tahran H.1383.

Aune, Michael Bjerknes-Valerie M. De Marinis, Religious and Social Ritual: Interdisciplinary Explorations, New York 1996.

Baldeck, Andrea, Himalaya: Land of The Snow Lion, Universty of Pennsylvania Press, Phila- delphia, 2008.

Bawa, Muhaiyaddeen, Hac: Kalbin Haccı, Ankara: Bizim Büro Basımevi, 1998.

Bawa, The Divine Luminous Wisdom, Philadelphia, 1997.

Buffetrille, Katia, “Reflections on Pilgrimages to Mountains, Lakes and Caves”, Pilgrimage in Tibet (edit. Alex McKay), Richmond: Curzon Press, 1998.

Dalgın, Nihat, “Secde”, DİA, XXXVI (İstanbul 2009), s. 271-272.

Doğrul, Ömer Rıza, Hazreti Râbiâtü’l-Adeviyye, İstanbul 1986.

Dorje, Gyurme, Tibet Handbook, Chicago: Fuut Print Travel Guides, 1999.

Eliade, Mircea-Ioan Couliano, Dinler Tarihi Sözlüğü, trc. Ali Erbaş, İstanbul 1997.

Eliade, Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi: Muhammed’den Reform Çağına, trc. Ali Berktay, İstanbul 2000.

Güç, Ahmet, “Kıble” DİA, XXV (Ankara 2002), s. 364-365.

Gül, Halime, İbrahim bin Edhem ve Tasavvuf Tarihindeki Yeri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2008.

Harman, Ömer Faruk, “Hac”, DİA, XIV (İstanbul 1996), s. 382-386.

Holm, Jean, Rites of Passage, London 1994.

Huber, Toni, The Cult of Pure Crystal Mountain: Popular Pilgrimage and Visionary Landscape in Southeast Tibet, USA: Oxford University Press, 1999.

Karaman, Hayrettin-Mustafa Çağrıcı-İbrahim Kâfi Dönmez-Sadrettin Gümüş, Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, Ankara: DİBY, 2007.

Küçük, Abdurrahman, Günay Tümer, Küçük, M. Alparslan, Dinler Tarihi, Ankara 2009.

Loseries-Leick, Andrea, “On the Sacredness of Mount Kailasa in the Indian”, Pilgrimage in Tibet (edit. Alex McKay), Curzon Press, Richmond, 1998.

Mattausch, Jutta, Tibetan Power Yoga: The Essence of All Yogas: A Tibetan Exercise For Physical Vitality, USA: Lotus Press, 1997.

Mayhew, Bradley, Michael Kohn, Tibet, Lonely Planet Publications, 2005.

Novick, Rebecca Mc Clen, Fundamentals of Tibetan Buddhism, USA: The Crossing Press, 1999.

Öngören, Reşat, “İbrâhim bin Edhem”, DİA, XXI (İstanbul 2000), s. 293-295.

Rûmi, Mevlânâ Celâleddîn-i Mesnevî-i Şerîf, trc. Veled İzbudak, İstanbul: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay., 2004.

Schimmel, Annemarie, İslamın Mistik Boyutları, trc. Ergun Kocabıyık, İstanbul 2001.

Schimmel, Tanrının Yeryüzündeki İşaretleri, trc. Ekrem Demirli, İstanbul 2002.

Schimmel, The Triumphal Sun: A Study of The Works of Jalâloddin Rûmi, Suny Press, 1993.

Suad el-Hakim, İbnu’l-Arabî Sözlüğü, trc. Ekrem Demirli, İstanbul 2005.

Sunguroğlu, İshak, Guatama Budha ve İbrahim bin Edhem, İstanbul 1974.

Tung, Rosemary Jones, A Portrait of Lost Tibet, California: University of California Press, 1996.

Turner, Edith, “Pilgrimage”, Encyclopedia of Religion (edit. Mircea Eliade), New York 1987.

Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul 2005.

Underhill, Evelyn, Mysticism, A Study in The Nature and Development of Man’s Spırıtual Cons- ciousness, London 2003.

Ünal, Sadettin, “Kâbe”, DİA, XXIV (İstanbul 2001), s. 14-21.

Waal, Esther de, Word and Spirit, USA 1993.

Yeshe, Lama, Ego, Attachment and Liberation, USA 2006.

İnternet Kaynakları

Katia Buffetrille, “The Evolution of a Tibetan Pilgrimage”

http://www.case.edu/affil/tibet/tibetanNomads/documents/Taiwan_art.doc (erişim: 25.11.2009)

Anne Z. Parker, “Pilgrimage in Tibet- The Yoga of Transformation”

http://www.naropa.edu/academics/graduate/enviro/pilgrimagetibet.cfm (erişim: 27.11.2009)