Türkiye'de 1990 yılından sonra uygulanan vergi politikaları ve kriz etkisi

Devletler vergilendirmeyi ekonomi ve maliye politikalarının bir aracı olarak kullanmaktadırlar. Küreselleşme eğilimlerinin tüm dünyada hızla yayılmasıyla birlikte ortaya çıkan vergi politikaları önemli değişiklikler göstermektedir. Küreselleşmenin vergileme alanında yarattığı dönüşüm açısından uygulanan vergi politikalarının değerlendirilmesi ve özellikle Türkiye açısından incelenmesi gerekmektedir. Bu evrede vergiler küresel bir boyut kazanmaktadır. Ulus-devletler küreselleşme ile birlikte, vergi politikaları açısından uyumlaştırma sürecine girmektedir. Bu süreçte ülke ekonomileri arasında farklar oluşmaktadır. Bu çalışmada, küresel eğilimler dikkate alınarak, küreselleşme sürecinde Türkiye'deki ulusal vergi politikalarının küresel politikalarla uyumlaştırma çabalan ele alınmıştır. Çalışmada, özellikle 1990 sonrası yaşanan krizler dolayısıyla Türk vergi politikalarının nasıl bir dönüşüm geçirdiğine odaklanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Vergi politikası, küreselleşme, vergi politikası, kriz, vergisel önlemler.

Effect of tax policies and crisis in Turkey Since 1990

The governments use taxation as a means of economy and fiscal policy. The taxation policies of the governments change by the speedy spread of the globalisation tendencies all over the world. It is necessary to evaluate the taxation policy in terms of transformation generated by globalisation in the field of taxation and to examine particularly in terms of Turkey. In this phase taxes gain a global dimension. Together with the globalisation nation-states get into the process of harmonizing their taxation policy. In this process differences occur between the economies of the states. This paper deals with the harmonization efforts of Turkish national taxation policy with the global policies by considering the global tendencies. The transformation of the Turkish taxation policies particularly due to the crisis experienced after 1990 had been focused in this paper. Key words: Tax policy, globalization, tax policy, crisis, tax measures.

PDF

___

Alantar, D. 2008, "Küresel Finansal ve Vergi Politikaları", s.3. www.mmd.org/eserler/kuresclvr.doc (Erişim: 06.08.2010).

Aydemir, B. 1996, "Türkiye'de Katma Değer Vergisi Uygulamasının Değerlendirilmesi ve Efektif Katma Değer Vergisi Oranlarının Hesaplanması", DPT Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü, Ankara, http://ekutup.dpt.gov.tr/vergi/ aydemirb/kdv.html/, (Erişim:22.08.10)

Aydın, M., Erdoğdıı, M., 2008, "Mali Krizlerde Vergi Politikası: 1989 Sonrası Türkiye Değerlendirmesi". Kocaeli Üniversitesi İİBF Dergisi, Yıl:3-4, Sayı:3-6^ Kocaeli, s.70.

Berksoy, T., 1984, Gelişmekte Olan Ülkelerde Vergi Kapasitesi ve Vergi Gayreti, Marmara Üniversitesi, No:411, İİBF Yayınları, No:362, İstanbul, s.6.

Candan, N., 2012, Küreselleşmenin 1990 Sonrası Vergi Politikalarının Dönüşümüne Etkisi: Türkiye örneği, Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa, s.283.

Çevik, S., 2004, "Küreselleşen Dünyada Vergi Politikası: Vergi Politikasında Dönüşüm ve Küresel Soranlar", Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:270, 2004, s. 154, http://www.vergidunyasi.com.tr/", (Erişim: 01.03.12)

Erdem, M., Şcnyüz, D., Tatlıoğlu, 1., 2003, Kamu Maliyesi, Ekin Yayınları, 3. Basım, Bursa, s.82.

Kayağa, L., 2007, "Tax Policy Challenges Facing Developing Countries: A Case Study of Uganda", Law Graduate Theses, s.6, http://qspace.library. queensu.ca/handle/1974/850, (Erişim: 25.5.12).

Muter, N„ Çelebi, K., Sakınç, S-, 2008, Kamu Maliyesi, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Emek Matbaası, Manisa, s.218.

Nadaroğlu, H., 2000, Kamu Maliyesi Teorisi, Beta Basımevi, İstanbul, s.220.

Nazalı, E., 2006, "Gelir Vergisi Sistemlerindeki Değişimlerin Arkasında Yatan Nedenler ve Dünyada Gelir Vergişi Uygulaması Konusunda Uygulanmakta Olan Sistemler", Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:304, Aralık-2006, http://www.vergidunyasi.com.tr, (Erişim: 03.03.12).

OECD, Harmful Tax Competition: An Emerging Global Issue, Paris, 1998, s.13, http://www.oecd. Org/dataoecd/33/1/1904184.pdf, (Erişim:4.4.l2).

Parasız, İ., 1998, Türkiye Ekonomisi 1923'ten Günümüze İktisat ve istikrar Politikaları, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa, s.319-321,370-371.

Pınar, A., 2012, "Küresel Bir Ekonomide Vergilemenin Etkinliği ve Adaleti", (Der. Ayşegül Yakar Önal ve Sezai Temelli), Küresel Dönemde Vergileme, Beta Yayınevi, İstanbul, s.42.

PTofeta, P, 2003, "Public Finance and Political Economics in Tax Design and Reforms", s.4, http://www-1.unipv.it/websiep/wp/252.pdf, (Erişim:25.5.12).

Sayar, N., 1975, "Kamu Maliyesi-Kamu Gider ve Gelirleri Prensipleri", İstanbul, s.9-10, http://ekutup.dpt.gov.tr, (Erişim: 12.10.10).

Seyidoğlu, H., 2002, Ekonomik Terimler, Üçüncü Baskı, Güzem Yayınlan: 18, İstanbul, s.696.

Sönmez. M., 2001, Gelir Uçurumu, Om yayınevi, İstanbul, s. 153-154.

Sönmez, M., 2002, 100 Göstergede Kriz ve Yoksullaşma, İletişim Yayınlan, İstanbul, s.51.

Steinmo, S., 1994, "The End of Redistribution? International Pressures and Domestic Tax Policy Choices", M.E. Sharpe, United States, s. 10.

Ulusoy, A., Karakurt, B., 2009, "Vergi Politikasının Mali Amacının Karşılanamamasında Vergi Cennetleri ve Offshore Finansal Merkezlerin Rolü", TİSK Akademi, s.83.

Uysal, M., 2005, "Dünyadaki Eğilimler Işığında Vergi Politikalarımız", Vergi Dünyası Dergisi. Sayı:286, 2005, s.52.

Yanpar, A., 2007, "Gelişmekte Olan Ülkelerde Büyüme Yönelimli Vergi Politikası" YL Tezi, Ankara Üniversitesi Kamu Ekonomisi, Ankara, s. 114.

Yereli, A., Ata, A., 2011, Maliye Dergisi, Sayı:l 61, s.21.

Yıldız, H., 2005, Küreselleşmenin Vergileme Üzerine Etkileri ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005., s. 13.