2014

Gap Projesi'nin Türkiye'nin Kırsal Kalkınma Politikaları İçindeki Yeri ve Önemi

Nüfusunun önemli bir kısmının kırsal alanlarda yasadıgı ve bu nüfusun kente oranla daha az gelismis oldugu Türkiye'de de tüm dünyada ve özellikle gelismekte olan ülkelerde kırsal kalkınma önemli bir konu olmaya devam etmektedir. Kırsal alanların kalkınması, bölgelerarası ekonomik, toplumsal, kültürel gelisme farklılıklarının giderilmesini amaçlayan politikalarla yakından baglantılıdır. Bu baglamda Türkiye'deki kırsal alana yönelik politikalarla, basta Dogu ve Güneydogu Anadolu Bölgeleri olmak üzere kalkınmada öncelikli yörelerin kalkındırılarak bölgeler arasındaki gelismislik farkının zaman içinde azaltılması ve ulusal bir bütünlesmenin saglanması hedeflenmektedir. Bu anlamda Türkiye'de kırsal alanların kalkındırılmasına yönelik çalısmalar, kuruldugundan bu güne kadar sürekli gündemde olmaktadır. Türkiye'nin azgelismis bölgelerinden biri olan Güneydogu Anadolu Bölgesinde gerçeklestirilen GAP Projesi, bu yöndeki çabaların en kapsamlılarınınbasında gelir. Buradan hareketle çalısmamızda, tarihsel gelisim içinde Türkiye'de uygulanmakta olan kırsal kalkınma politikaları kapsamında GAP Projesi'nin yeri, önemi ve GAP Projesi'nden ulusal bakımdan en üst verimin saglanabilmesi için alınması gereken tedbirler tartısılmaktadır.

The Place and Importance of the Southeastern Anatolia Project (GAP) in Rural Development Politics of Turkey

As in the whole world and especially in the countries developing, rural development is also proceeding to be a significant subject inTurkey where the majority of its population live in rural regions and where that population is less developed in comparison with the city. The development of rural areas is closely related to politics aiming to remove the interregional economic, social and cultural development differences. In this sense, with the politics towards rural areas in Turkey, it is aimed to reduce the development difference among regions and to provide a national integration by developing The East and SoutheasternAnatolia Regions in the first instance and the privileged areas in development. In this sense, the works that are devoted to the improvement of rural regions have been on the agenda since its foundation. The GAP which is carried out in one of the less developed regions of Turkey, The Southeastern Anatolia comes up as the foremost extensive effort in this aspect. In our study; the place, importance of GAPand the required preventions to get the most benefit from the GAPare debated in terms of rural development politics which are applied inTurkey.

PDF

___

Adıkutlu, O. 1992 GAP'ta Insan Faktörü, TÜBITAK Dergisi,XXV, 292,Ankara

Agah, H. 1999. Kırsal Alan Kalkınmasında Kurumsal Yapı ve Sorun-Çözüm Önerileri, Bölgesel Kalkınma Sürecinde Sosyal Hizmet, Sosyal Hizmet Sempozyumu, Diyarbakır.

Aktan, R. 1971. Türkiye'de Toprak Reformu çalısmaları” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt. XXVI., No:3,Ankara,

Bakırcı, M. 2007. Türkiye'de Kırsal Kalkınma, Kavramlar, Politikalar, Uygulamalar, Nobel Yayın Dagıtım, Ankara.

Cengiz, T. ve Hayran, Ç. 2003. Kırsal Kalkınmada Analitik Hiyerarsi Süreci (AHS) Yönteminin Kullanımı, K.A.Ü. Orman Fakültesi Dergisi,.

Ceylan, C. 1995. Etkin Sulamada Insan Unsuru, Tarım Su Yönetimi ve Çitçi Katılımı Sempozyumu, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası,Ankara

D.P.T. 1994. Kırsal Sanayi Özel Ihtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayını,Ankara

D.P.T. 2000, Kırsal Kalkınma ÖIK Raporu, Sekizinci Bes Yıllık Kalkınma Planı,Ankara.

D.P.T. 2006.Ulusal Kalkınma Stratejisi,Ankara

Erkan, H. 1987. Gölgesel Gelisme Stratejileri, GAP I. Urfa Harran Kalkınma Sempozyumu, TZDK Yayınları, Ankara.

Ertürk,Y., Sen M. 1995.Bölgesel Kalkınma ve GAP, Yüzyıl Biterken Cumhuriyet Dönemi Ansiklopedisi, 13, cilt, IletisimYayınevi, Istanbul.

Esengül, K. 2005. Kırsal Kalkınmada Yeni Bir Yaklasım Kırsal Turizm, T.C. Sivas Belediye Baskanlıgı Sivas Kaplıcaları ve Turizm Potansiyeli Sempozyumu, s.168-171

GAPKI (GAP Kalkınma Idaresi) 1996. Sanlıurfa Harran Ovaları V. Asama Sulamasına Ait Uygulamaların degerlendirilmesi,Ankara.

GAPKI 1998.GAPProjesinde Son Durum,Ankara.

GAP Bölge Kalkınma Idaresi Baskanlıgı(www.gap.gov.tr).

Geray, C. 1999. Kırsal Kalkınma Yöneltileri, Ilçe Yerel Yönetimi ve Ilçe Köy Birlikleri, Ç.Y.D. C.8, sayı: 2. Ankara, s.63-64.

Geray, C. 1999. Islendirme Açısından Kırsal Gelisme Yöneltilerimiz,A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ankara, s 4-2.

Gülçubuk, B. 2007, Kırsal Kalkınma Nedir?, s.1 (www.kırsalcevre.org.tr).

Gülçubuk, B. ve Karabıyık, E. 2002.Avrupa Birligine Uyum Sürecinde Türkiye'nin

Gürbüz, I. B. - Erol, A. O. ve Yavuz, O. 2002. Dünya'da ve Türkiye'de Kırsal Turizm, TürkiyeV. TarımEkonomisi Kongresi, 18-20 Eylül 2002, Izmir: s.424.

Karlı, B. 2004. GAP Alanında Üretici Örgütlenmesi ve Tarımsal Kooperatifler, Fredrich Ebert Stitung, Istanbul.

Silier, O. 1981. Türkiye'de TarımsalYapının Gelisimi 1923 1938, Bogaziçi Üniversitesi yayını Istanbul.

TKIB (Tarımve Köy Içisler Bakanlıgı) 2003.Avrupa Birligi Yolunda Türkiye Kırsal Kalkınma Politikası Raporu. Kırsal Kalkınma ÇalısmaGurubu.

Tomar, A. 1995. Su ve Toprak kaynaklarının Gelistirilmesi, GAPDergisi (Sulama Özel Sayısı),GAPKI,Ankara.

Tugrul, I. 1992. GAP'ın Sosyo-Kültürel Boyutu ve Sosyal Bilimlerin Projeye Uygulayabilecegi Katkılar, TÜBITAK Dergisi,XXV, 292,Ankara

Yaşınok, K. 2000. Su Kaynakları Projesinden Sürdürülebilir Insani Gelismeye: GAP, GAP Projesi Türkiye'nin Geleceginde GAP'ın Yeri, T.C. Merkez Bakası Yayını, Ankara.