GAP Alanında aylık toplum yağış karakteristiklerinin değerlendirilmesi ve sentetik aylık yağış verilerinin tahmini

GAP alanının aylık toplam yağış karakteristiklerini incelemeyi amaçlayan bu çalışmada, ayrıca sentetik yağış verileri de türetilerek 1970-2005 yıllarına ait gözlem değerleriyle karşılaştırılmıştır. Çalışmaya konu olan 16 istasyonun yağış analizinde, yağışın genellikle gözlenmediği aylar (Haziran, Temmuz, Ağustos, Ekim) çalışmaya dahil edilmemiştir. Bölgede en yüksek aylık toplam yağış değeri 129.2 mm ile Adıyaman'da Aralık ayında gözlenirken, aynı ayda en düşük yağış değeri 47.2 mm ile bölgenin en güneyi olan Akçakale'de ölçülmüştür. Kuraklıkların sıkça yaşandığı güneyden kuzeye ve doğuya doğru gidildikçe yağışların önemli artış gösterdiği belirlenmiştir. Çarpıklık katsayısının en yüksek olduğu Akçakale istasyonunda Mayıs ayında gözlem verisinin aritmetik ortalaması ile sentetik veri arasında önemli fark saptanmıştır. Tarımsal üretimde %20 risk alınabildiğinden %80 olasılığa karşılık gelen sentetik değerlerin haritaları Coğrafi Bilgi Sistemleri yardımıyla çizilerek kullanıcılara sunulmuştur.

An assessment of monthly total precipitation characteristics in GAP Area and generation of synthetic series of mothly precipitation data

n this study, assessment of monthly total precipitation characteristics was aimed and synthetic precipitation series were generated in order to compare with observation series in GAP area. In monthly precipitation analysis covering 16 stations, dry months (June, July, August, and September) were not included. The highest precipitation value was recorded as 129.2 mm in Adıyaman (December) and the lowest record was observed as 47.2 mm in Akçakale, the most southern part the region, at the same month. From southern part where frequent droughts have been in counted to the north, amount of precipitation increased. A considerable difference was determined between mean of generated and observed series in May of Akcakale where the highest skewness coefficient was found across the study area. Since taking 20% risk is suitable for agricultural production, areal distribution of the synthetic data (p=0.80) were mapped using geographical information systems and presented for user' benefits.

PDF

___

Apaydin, H., G. Erpul, I. Bayramin and D. Gabriels. 2006. Evaluation of indices for characterizing the distribution and concentration of precipitation: A case for the region of Southeastern Anatolia Project, Turkey, Journal of Hydrology 328 (3-4): 726-732.
Bayazıt, M. 1981. Hidrolojide İstatistiksel Yöntemler. Teknik Üniversite Matbaası, istanbul.
Buytaert, W., R. Celleri, P. Willems, B. De Bievre and G. Wyseure. 2006. Spatial and temporal rainfall variability in mountainsous areas: A case study from the South Ecuadorian Andes. Journal of Hydrology 329(3-4): 413-421.
Çetin, M. 1996. Jeoistatistiksel Yöntem ile Nokta ve Alansal Yağışların Saptanması ve Stokastik Olarak Modellenmesi örnek Havza Uygulamaları. Doktora Tezi, Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabiiim Dalı, Adana.
Isaaks, E. H. and R. M. Srivastava. 1989. An Introduction to Applied Geostatistics. Oxford University Press Inc., New York.
Karaca, M., M. Tayanç and H. Toros. 1995. Effects of urbanization on climate of İstanbul and Ankara. Atmos. Envrion. 29 (23): 3411-3421.
Kodal, S., Y. E. Yıldırım and F. K. Sönmez. 2003. Türkiye'de güvenilir yağışın mekansal dağılımı. Tarım Bilimleri Dergisi 9 (4): 421-427.
Kipkorir, E. C. 2002. Analysis of rainfall climate on the Njemps Flats, Baringo District, Kenya. Journal of Arid Environments 50: 445-458.
Okman, C. 1994. Hidroloji. Ankara Üniv., Ziraat Fak. Yayınları No: 1388, Ders Kitabı: 402, Ankara.
Prudhomme, C. 1999. Mapping a statistic of extreme rainfall in a mountainous region. Phys. Chem. Earth (B) 24 (1-2): 79-84.
Segele, Z. T. and P. J. Lamb. 2005. Characterization and variability of Kiremt rainy season over Ethiopia. Meteorol Atmos Phys. 89: 153-180.
Sneyers, R. 1990. On the Statistical Analysis of Series of Observations. WMO Technical Note, World Meteorological Organization, Geneva, Italy.
Srinivasan, G. and S. Nair. 2005. Daily rainfall characteristics from a high density rain gauge network. Current Science 88 (6): 942-946.
Sen, Z. and A. G. Eljadid. 1999. Rainfall distribution function for Libya and rainfall prediction. Hydrological Sciences Journal 44 (5): 665-680.
Şen, Z. and Z. Habib. 2000. Spatial analysis of monthly precipitation in Turkey. Theor. Appl. Climatol. 67: 81-96.
Tilahun; K. 2006. The characterisation of rainfall in the arid and semi-arid regions of Ethiopia. Water SA 32(3): 429-436.
Tülücü, K. 1996. Uygulamalı Hidroloji. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Genel Yayın No: 138, Ders Kitapları Yayın No:43, Adana.
Türkeş, M. 1996. Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey. International Journal of Climatology 16:1057-1076.
Yıldırım, Y. E. 2002. Salihli yöresinde sulama açısından kuraklık analizi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi 39 (3): 113-120.
Yu, Y. S., S. Zou and D. Whittemore. 1993. Non-parametric trend analysis of water quality data of rivers in Kansas. Journal of Hydrology 150: 61-80.