Amasya Şeker Fabrikası Şekerpancarı Ekim Alanlarında Rhizomania Hastalığının Belirlenmesi

Bu çalışmada, Pancar Nekrotik Sarı Damar Virüsü Beet necrotic yellow vein benyvirus-BNYVV 'unun neden olduğu ve şeker pancarının en önemli viral hastalığı olan Rhizomania hastalığının Amasya Şeker Fabrikası ekim alanlarındaki yaygınlık durumu incelenmiştir. Bu amaçla 2000 yılı Ağustos ayı içerisinde Amasya Şeker Fabrikası'nın Amasya iline bağlı; Amasya Merkez , Suluova, Gümüşhacıköy, Merzifon, Taşova, Havza, Göynücek, Kayabaşı, Tokat iline bağlı Erbaa ve Samsun iline bağlı Vezirköprü ekim bölgeleri gezilmiş ve surveylerde kök ve yeşil aksamı ile birlikte 284 bitki örneği ve 279 toprak örneği toplanmıştır. Toplanan toprak örneklerinde Rhizomania hastalığına hassas Fiona çeşidi şeker pancarı yetiştirilmiş ve 9 haftalık yetiştirme süresi sonunda hasat edilmiştir. Hasat edilen Fiona çeşidi ve tarlalardan toplanan Rhizomania hastalığına dayanıklı İdea çeşidi şeker pancarı bitkileri BNYVV'ye karşı I-ELISA testine tabi tutulmuştur. Test sonucunda bitki örneklerinin %10,92'si ve toprak örneklerinin %26,00'sı BNYVV ile bulaşık olarak bulunmuştur. Vektör fungus olan Polymyxa betae Keskin 'nin oluşturduğu yapıların tespiti için tesadüfi olarak seçilen 76 toprak örneğinde yetiştirilen tuzak bitkilerin kökleri, asit-fuksin lakto fenol solüsyonu ile boyanmış ve mikroskop incelemelerinde 47 örnekte %61,80 fungusun oluşturduğu sistosoriler gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

rhizomania, pancar nekrotik sarı damar virüsü, Polymyxa betae Keskin, şeker pancarı, Amasya

Detection of Rhizomania Disease in Sugar Beet Plantations of Amasya Sugar Refinery

In this research, the distribution of Beet necrotic yellow vein benyvirus BNYVV , which is the most important viral disease of sugar beet known as Rhizomania, was investigated in Amasya Sugar Refinery sugar beet plantations. For this purpose, surveys were conducted to Amasya central , Suluova, Gümüşhacıköy, Merzifon, Taşova, Havza, Göynücek, Kayabaşı, Erbaa Tokat , and Vezirköprü Samsun in August 2000 and totally, 284 plant samples with roots and leaves and 279 soil samples, therefore totally 563 samples were collected from the research area. Sugar beet cv. Fiona which is susceptible to the disease was sown to soil samples as trap plant and harvested after nine weeks of growth period. I-ELISA test was performed against BNYVV by sugar beet cv. Fiona grown in the green house and sugar beet cv. Idea which is resistant to Rhizomania disease collected from the fields. As a result, only 31 of the collected samples 10,92 % and 71 of the soil samples 26,00 % were infested with Rhizomania disease. In order to determine the fungal structures of the vector fungus Polymyxa betae Keskin , randomly selected 76 sugar beet cv. Fiona roots were stained in acid fuccin lacto phenol solution and examined with light microscope. The fungal cystosori were present in 47 61,80 % of the samples tested

Keywords:

rhizomania, beet necrotic yellow vein benyvirus-BNYVV, Polymyxa betae Keskin, sugar beet, Amasya,

PDF

___

Anonim 2000. Amasya Şeker Fabrikası 2000 yılı İstatistiki Verileri.
Anonim 2002. Devlet İstatistikleri Enstitüsü 2000 yılı Verileri.
Barnet, O. W. 1986. Surveying for plant viruses: Design and consideration in plant virus epidemics: Monitoring, modeling and predicting out breaks. by meleon, G.R.; G.Garrett and G. Ruesink, Academic Press, Sydney, Orlando, 147-166.
Blunt, S. J., M. J. C. Asher and C. A. Gilligan. 1991. Infection of sugar beet by P.betae in relation to soil temperature. Plant Pathology, 40; 257-267.
Campbell, R. N. 1996. Fungal transmission of plant viruses. Ann. Rev. Phytopathol., 34; 87 -108.
Erdiller, G., O. Özgür. 1994. Distribution of Rhizomania in sugar beet growing areas of Turkey. J.Turk. Phytopathology, Vol.23,No.1; 53-55.
Ertunç, F. 1998. Polymyxa betae (Keskin)'nin şeker pancarı kılcal köklerindeki biyolojik dönemleri üzerinde araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları 1495, 17 s., Ankara.
Ertunç, F., K. Erzurum, A. Karakaya, D. İlhan ve S. Maden. 1998. Incidence of Rhizomania disease on sugar beet in Çorum, Kastamonu and Turhal sugar rafinery regions. Journal of Turkish Phytopathology, Vol:27, No: 1; 39-46.
İlhan, D. ve F. Ertunç. 1999. Production of antiserum against beet necrotic yellow vein virus. J. Turk. Phytopath. Vol.28, No.1- 2; 63-74
İlhan, D. 2004. Şeker pancarı nekrotik sarı damar virüsü (Beet necrotic yellow vein Benyvirus –BNYVV)’nun Moleküler olarak tanılanması(Yayınlanmamış Doktora Tezi)
Haufler, K. Z. and D. W. Fulbright. 1986. Identification of winter wheat cultivars and experimental lines resistant to wheat spindle streak mosaic virus. Plant Disease, 70; 31-33.
Heidel, G. B. and C. M. Rush. 1994. Distribution of beet necrotic yellow vein benyvirus, beet distortion virus, and an unnamed soil bome sugar beet virus in Texas and New Mexico. Plant Disease, Vol. 78, No.6; 603-606.
Kaya, R. ve G. Erdiller. 2001. Alpullu Şeker Fabrikası’nın ekim alanlarında Rhizomania hastalığının yayılma durumu ve toprak özellikleri ile ilişkisi. Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, 168-180. 3-8 Eylül 2001, Tekirdağ.
Keskin, B. 1964. P.betae n. Sp., ein parasit İn den Vurzeln von Beta vulgaris Toumefort, besonders wahrand der Jugendent wicklung der Zuckerrübe. Archiv für Mikrobiologie, 49; 348-374.
Kıymaz, B., F. Ertunç. 1996. Research on the detection of virus diseases in sugar beet in Ankara. Journal of Turkish Phytopathology, Vol.25, (1-2); 55-63.
Koenig, R. 1981. Indirect ELISA method for broad specificity detection of plant viruses. J. Gen. Virol., 55; 53-62.
Koenig, R., A. M. Haerberle and U. Commendeur. 1997. Detection and characterization of a distinct type of Beet necrotic yellow vein benyvirus RNA-5 in a sugar beet growing area in Europe. Archives of Virology, 142 (7); 1499- 1504. (Review of Plant . Pathology, 77 (1); 89).
Putz, C., D. Merdinoğlu, O. Lemaire, B. Stocky, P. Valentin and S. Wiedemann. 1990. Beet necrotic yellow vein benyvirus, causal agent of Rhizomania. Review of Plant Pathology, 69(5); 247-254.
Richards, K., T. Tamada. 1992. Mapping functions on the multipartite genome of Beet necrotic yellow vein benyvirus. Ann. Rev. Phytopathology, 30; 291-313.
Rush, C. M. and O. B. Heidel. 1995. Furovirus diseases of sugar beet in the United States. Plant Diseases, Vol.79, No:9; 868-875.
Suarez, M. B., I. Grondona, P. Garcia-Benavides, E, Monte and I. Garcia-Acha. 1999. Characterization of beet necrotic yellow vein Furovirus from Spanish sugar beet.
Tamada, T. and T. Baba. 1973. Beet necrotic yellow vein benyvirus from Rhizomania affected sugar beet in Japan. Ann. Phytopath. Soc. Japan, 39; 325-332.
Tamada, T. 1975. Beet necrotic yellow vein benyvirus. CMI/AAB. Description of Plant Viruses. No: 144.
Vardar, B. and S. Erkan. 1992. The first studies on detection of Beet necrotie yellow vein benyvirus in sugar beet in Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, Vol.21, (2-3);74-76.
Whitney, E. D. and J. E. Duffus. 1991. Compendium of Beet Diseases and Insects, APS Press, 76 pp., USA.
Wisler, G. C., H. Y. Liu and J. E. Duffus. 1994. Beet necrotic yellow vein benyvirus and its relationship eight sugar beet furo-like viruses from the United States. Plant Disease, Vol.78, No.10; 995-1001.