Göller Bölgesi Tahıl Üretim Alanlarında Yaprakbiti Türlerinin Belirlenmesi

Bu çalışma, Göller yöresi tahıl üretim alanlarında bulunan yaprakbiti türlerinin belirlenmesi amacıyla 2016-2017 yıllarının Mayıs-Haziran aylarında yapılmıştır. Tahıl üretim alanlarında yaprakbiti ile bulaşık olan başak örnekleri (50-100 başak) plastik poşetlere alınmıştır. Laboratuvara getirilen başak örneklerinden alınan yaprakbiti bireyleri %70 alkole alınmıştır. Örnekler, Isparta ili Atabey, Yalvaç, Gelendost, Keçiborlu, Şarkikaraağaç, Uluborlu ve Merkez; Burdur ili Çeltikçi, Ağlasun, Gölhisar, Çavdır, Karamanlı ve Yeşilova; Konya ili Beyşehir ilçesinden buğday, arpa ve yulaf üretim alanlarından toplanmıştır. Çalışmada, Aphididae (Hemiptera) familyasına ait 3 cinse bağlı 4 tür saptanmıştır. Isparta ili örnekleme alanlarında Sitobion avenae (Fabricius, 1775), Rhopalosiphum maidis (Fitch), Rhopalosiphum padi (Linnaeus) ve Schizaphis graminum (Rondani), Burdur ilinde S. avenae, R. maidis, R. padi, Konya Beyşehir’de ise S. avenae yaprakbiti türleri belirlenmiştir. Örnekleme alanlarında en yaygın tür S. avenae’dir.This study was carried out between May and June 2016-2017 in order to determine the species of aphid that found in the Lakes Region cereal production areas. Ear samples (50-100 ears) which were contaminated with aphids in the cereal production areas were taken to plastic bags. The aphid individuals taken from ear samples which brought to the laboratory were taken 70% alcohol. Samples were collected from wheat, barley and oat production areas that found Isparta province Atabey, Yalvaç, Gelendost, Keçiborlu, Şarkikaraağaç, Uluborlu and Merkez; Burdur province Çeltikçi, Ağlasun, Gölhisar, Çavdır, Karamanlı and Yeşilova; Konya province Beyşehir. In the study, 4 species which were depended to 3 genus-related with family Aphididae (Hemiptera) were identified. It was determined that Sitobion avenae (Fabricius, 1775), Rhopalosiphum maidis (Fitch), Rhopalosiphum padi (Linnaeus) and Schizaphis graminum (Rondani) in Isparta; S. avenae, R. maidis and R. padi in Burdur; S. avenae in Konya (Beyşehir) sample areas. The most common species is S. avenae in sampling areas.

Anahtar Kelimeler:

Arpa, Buğday, Yulaf

PDF

___

Türkiye İstatistik Kurumu (Tüik), 2018. Bitkisel üretim istatistikleri, Tahıllar. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. (Erişim tarihi: 10.09.2018).
Parry HR. 2013. Cereal aphid movement: general principles and simulation modelling. Movement Ecology. 1: 14.
Basky Z, Fonagy A. 2007. The effect of aphid infection and cultivar on the protein content governing baking quality of wheat flour. Journal of the Science of Food and Agriculture. 87: 2488–2494.
Hesler LS, Berg RK. 2003. Tillage Impacts Cereal-Aphid (Homoptera: Aphididae) Infestations in Spring Small Grains. Journal of Economic Entomology. 96(6): 1792-1797.
Jarosik V, Honek A, Tıchopad A. 2003. Comparison of Field Population Growths of Three Cereal Aphid Species on Winter Wheat. Plant Protection Science. 39(2): 61–64.
Dörtbudak Y. 1974. Güneydoğu Anadolu'da Eurygaster Türleri, Tanınmaları, Yayılış Alanları ve Populasyon Yoğunlukları Üzerinde Araştırmalar. Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü, Ankara.
Altınayar G. 1981. Orta Anadolu Bölgesi tahıl alanlarındaki böcek faunasının saptanması üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni. 21(2): 53-89.
Elmalı M. 1993. Yaprakbitlerinin buğdayın bazı verim ve kalite özelliklerine etkisi, 103 -1131”. Un Bulgur Bisküvi Sempozyumu, (21-22 Haziran, 1993, Karaman).
Kıran E. 1994. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Hububat Ekiliş Alanlarında Görülen Yaprakbiti Türleri ve Doğal Düşmanları Üzerinde Çalışmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi, İzmir.
Sertkaya E, Yigit A. 2002. Antakya ve Çevresinde Buğdayda Zararlı Yaprakbiti Türleri ve Doğal Düşmanları, 265-274”. Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kongresi, (4-7 Eylül, 2002, Erzurum.
Elmalı Uysal M, Yıldırım AF. 2003. Konya ilinde kışlık ve yazlık ekilen arpa çeşitlerinde yaprakbiti (Homoptera: Aphidoidea) popülasyon gelişimi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 17 (32): 1-5.
Özgen İ. Gözüaçık,C. Karsavuran,Y. Fent, M. 2005. Güneydoğu Anadolu Bölgesi buğday alanlarında bulunan Pentatomidae (Heteroptera) familyasına ait türler üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29 (1): 61-68.
Karaca V, Büyük M, Kaplan C, Gözüaçık C, Duman M, Mutlu Ç. 2007. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Buğdayda Zararlı Thrips Türleri, Yayılış Alanları, Yoğunlukları, Konukçuları ve Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi. GAP V. Tarım Kongresi, 17-19 Ekim 2007. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa. 100-106 s.
Bilgin G, Özsisli T, Işıkber AA. 2008. Kahramanmaraş ilinde buğday tarlalarında görülen yaprakbitlerinin (Homoptera: Aphididae) popülasyon yoğunlukları ve doğal düşmanları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi.11 (2): 97-110.
Özbek FŞ, Fidan H. 2013. Konya İlinde Buğday Üretiminde Ürün Kaybına ve/veya Fiyat İndirimine Neden Olan Hastalık ve Zararlıların İncelenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 27(2): 92-97.
Demirözer O, Bilginturan S. 2014. Insect species associated with cereals in Lakes Region of Turkey with distributional remarks and a new record. Türkiye entomoloji bülteni.4 (1): 3-13.
Tayat E, Özder N, 2016. Edirne ilinde buğday tarlalarında görülen yaprakbiti türleri (Hemiptera: Aphididae) üzerine araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi. 6(1): 53-60.
Zwiener CM, Conley SP, Bailey WC., Sweets LE. 2005. Influence of aphid species and barley yellow dwarf virus on soft red winter wheat yield. Journal of Economic Entomology. 98(6): 2013-2019.