20. YÜZYIL BAŞLARINDA KAVALA LİMANINDA DENİZ TİCARETİ

İstanbul ile Selanik gibi iki büyük ve önemli liman arasında bulunan Kavala, Ege Denizi’nde Taşoz adasının karşısında yer alan bir Osmanlı liman kentiydi. Sanayi devrimi, buharlı gemilerin kullanılması ve Balta Limanı Antlaşması neticesinde Kavala, giderek ticarette daha önemli bir yer tutmaya başlayacaktı. Kent, 1840’lardan itibaren tütün üretiminin yaygınlaşmasıyla uluslararası ticarete açılmaya başlayacak ve bu durumunu XX. yüzyılda da devam ettirecektir. Limanların modernleştirmeye başlanmasından ve demiryolu ulaşımının kolaylığından nasibini alamayan kent, yine de hinterlandıyla birlikte dış ticarette sesini duyuracaktır. Biz bu çalışmamızda Kavala limanının XX. yüzyıldaki deniz ticaretini ülkelere ve ürünlere göre ortaya koymaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler:

Kavala Limanı, Hinterlant, Tütün, Deniz Ticareti

SEA TRADE IN KAVALA HARBOUR AT THE BEGINNING OF 20TH CENTURY

Kavala that was located between two big and important harbors like Istanbul and Thessaloniki was an Ottoman seaport opposite the Thassos Island in the Aegean Sea. As a result of the Industrial Revolution, the use of steamships in maritime and the Treaty of Balta Harbour, Kavala would become more important in trade. The city would start to open to international trade with the proliferation of tobacco production and continue this in the XX. Century. The city which could not get its share of the modernization of the harbors and the ease of railway access, it would be able to become popular in foreign trade with its hinterland. In this study, we try to reveal the sea trade of Kavala Harbor in XX century according to the countries and the products.

Keywords:

Kavala Harbor, Hinterland, Tobacco, Sea Trade,

PDF

___

I- Priented Archival Material
Parlamentary Papers, Accounts and Papers (1905-1911)
Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1908 On The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1909, pp.49-51.
Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1909 On The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1910, pp.41-44.
Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1905 on The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1906, pp.16-18.
Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1911 On The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1912, pp.37-39.
II- Official Publications
1313(1895) Selanik Vilayet Salnamesi, Selanik Hamidiye Mekteb-i Sanayi Matbaası, Selanik.
1325(1907) Selanik Vilayet Salnamesi, Selanik Hamidiye Mekteb-i Matbaası, Selanik.
1318(1900) Selanik Vilayet Salnamesi, Selanik Hamidiye Mekteb-i Sanayi Matbaası.
III- Newspaper
“Kavala Limanı”, Tanin, 14 March 1912.
IV- Books, Articles and Thesis
AĞANOĞLU, H. Yıldırım, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makûs Talihi: Göç, İz Yayıncılık, İstanbul, 2012.
ARI, Kemal, “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Yaşanan Göç Olayları ve Sağlık Hizmetle-ri”, Atatürk Dönemi Sağlık Tarihi Kongresi (1920- 1938), Bildiriler (6-9 Kasım 2007/ İzmir), Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 2009.
ARI, Kemal, İzmir’den Bakışla Türk Ticaret-İ Bahriyesi ve Mübadele Gemileri / Lozan’dan Kabotaja, Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yayınları, İzmir, 2008.
ARSLAN, İsmail, 19. Yüzyılda Balkanlar’da Bir Liman Şehri: Kavala, History Stu-dies, v. 2/3(2010).
ARSLAN, İsmail, İngiliz Konsolos Raporları Işığında XIX. Yüzyıl Ortalarında Drama Sancağı’nda Tütün Yetiştiriciliği ve Ticareti, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4/3 (Spring 2009).
ARSLAN, İsmail, Selanik’in Gölgesinde Bir Sancak: Drama(1864-1913), Bilge Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2010.
BAYRAM, Selahattin, Osmanlı Döneminde Selanik Limanı(1869-1912), Sosyal Bilim-ler Enstitüsü, ( İstanbul University Unpublished Doktoral Thesis), İstanbul, 2009.
BOZDAĞLI, Yücel, “Türk- Yunan Nüfus Mübadelesi ve Sonuçları”, Türkiye Sos-yal Araştırmalar Dergisi, 18/3(Special İssue)( January 2014).
BUDAK, Ömer, “Mübadele Meselesi ve Lozan’da Çözümü”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 26(2010).
CEVAD, Ali Memalik-i Osmaniye’nin Tarih ve Coğrafya Lugatı, Dersaadet Mahmut Bey Matbaası, İstanbul, 1313.
DIĞIROĞLU, Filiz, “Selanik Ekonomisinde Unutulmuş Bir Alan: Tütün Üretimi, Ti-careti ve Reji (1883-1912)”, Osmanlı Araştırmaları / The Journal of Ottoman Studies, XLIII (2014).
HALAÇOĞLU, Ahmet, Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri(1912-1913), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü (Unpublished Doktoral Thesis), Ankara, 1990.
KİEL, Machiel, “Kavala”, DİA, v. 25, 2002.
RASİM, Mustafa, Memâlik-i Mahrûsa-i Şâhâne Coğrafyası, Tophane-i Amire Matba-ası, İstanbul, 1305.
SAMİ, Şemseddin, Kâmûsu’l-A’lâm, C. 5, Tıpkıbasım/Faksimile, Kaşgar Neşriyat, Ankara 1996.
TEVFİK, Ali, Memalik-i Osmaniye Coğrafyası, Kasbar Matbaası, İstanbul, 1318(1901).
YILDIZ, Özlem, “20. Yüzyıl Başlarında Selanik Limanında Deniz Ticareti“, ÇTTAD, XII/24, (2012/Spring).
YILDIZ, Özlem, “Mübadeleyle Gelen Göçmenler ve Alınan Sağlık Önlemleri”, Ulus-lararası Mübadele Sempozyumu ve Mübadele’nin 94. Yılı Anma Etkinlikleri Bildirileri(30 Ocak-01 Şubat 2017), Tekirdağ, 2017.
YILDIZ, Özlem, II. Meşrutiyet’ten I. Dünya Savaşı’na Osmanlı Devleti’nde Deniz Ti-careti (1908-1914), Atatürk ilkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, ( Dokuz Eylül Üniversity Unpublished Doktoral Thesis), İzmir, 2012.
YILMAZÇELİK, İbrahim, ERDEM, Sevim, Sultan II. Abdülhamid Döneminde Sela-nik-Manastır, Selanik-İstanbul Demiryolları Güzergâhlarında İşletilen Madenler, Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/1 (Winter 2014).
V- İnternet Resources
ALKAN, Eren, “Balkan Savaşları ve Rumeli’den Türk Göçleri”, https://www.academia.edu/24752838/Balkan_Sava%C5%9Flar%C4%B1_ve_Rumeliden_T%C3%BCrk_G%C3%B6%C3%A7leri, 5.7.2018, 19.13.
http://www.lozanmubadilleri.com/album-p6-aid,11.html#galeri, 31.07.2018, 22.58. http://www.lozanmubadilleri.com/album-p2-aid,11.html#galeri, 31.07.2018, 22.59.
http://www.lozanmubadilleri.com/eski-kavala-p9-aid,11.html, 30.6.2018, 22.55
SARI, Mustafa, “Mübadele’de Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin Faaliyetleri: Kocaeli Örneği (January- June 1924), http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/41.pdf, 6.7.2018, 15:25.