İkbalden Zevale: Sultan II. Abdülhamid’in Mâbeyn-i Hümâyûnundan Kazanlı Ahmed Nermi Bey

Ahmed Nermi Bey Kazan’dan İstanbul’a göç etmiş bir muhacirdi. İstanbul’a göç ettikten sonra Mülkiye’ye girmiş, beş yıllık bir eğitim sürecinin ardından siyasi ilimler diplomasını alarak mezun olmuştu. Sultan II. Abdülhamid’in Mülkiye mezunlarına olan ilgisi nedeniyle mezuniyetinin ardından Mekteb-i Harbiyeye Rusça muallimi olarak atanmış, bu işe başlamasının ardından kısa bir süre sonra da Mâbeyn mütercimleri arasına dâhil edilmişti. Ahmed Nermi Bey, Sultan için yüzlerce kitap ve seyahatname çevirisi yapmış, Rusya ve Rusya Müslümanlarıyla ilgili haberlerden Sultan’ı haberdar etmek için özel çaba sarf etmiş önemli bir isimdi. Lakin Sultan II. Abdülhamid iktidardan düşünce Ahmed Nermi Bey de işinde olmuş, zor yıllar geçiren Ahmed Nermi Bey en sonunda açlıktan intihar ederek yaşamına son vermişti. Ahmed Nermi Bey’in adı bürokraside daha iyi bir konuma gelemediği için sadece yaptığı çevirilerle anılmış, hayatına dair diğer ayrıntılardan şimdiye değin söz edilmemiştir. Bu çalışmada Ahmed Nermi Bey’in Kazan’da başlayıp Anadolu’da meçhul bir yerde intiharla son bulan hayatı hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Sultan II. Abdülhamid, Mülkiye, Mekteb-i Harbiye, Mâbeyn Mütercimliği, Mâbeyn Translators, Suicide

From Prosperity to Decline: Ahmed Nermi Bey of Kazan from Sultan II. Abdulhamid's Mâbeyn-i Humâyûn

Ahmed Nermi Bey was an immigrant from Kazan who migrated to Istanbul. After immigrating to Istanbul, he entered the Civil Service (Mülkiye) and graduated with a diploma in political sciences after a five-year education period. Due to Sultan II. Abdulhamid's interest in the graduates of the Civil Service (Mulkiye), he was appointed as a Russian teacher to the Military School (Mekteb-i Harbiye) on after his graduation, and he was included among the Mâbeyn (the palace secretariat) translators after a short time. Ahmed Nermi Bey was an important figure who translated hundreds of books and travel books for the Sultan and made special efforts to inform the Sultan about the news from Russia and Russian Muslims. However, when Sultan II. Abdulhamid fell from power, Ahmed Nermi Bey has also lost his job, and after many tough years, he finally ended his life by committing suicide from hunger. Ahmed Nermi Bey's name has only been mentioned with his translations since he could not reach a higher position in the bureaucracy, and other details of his life have not been touched upon until now. In this study, evaluations will be made about the life of Ahmed Nermi Bey, which started in Kazan and ended with suicide in an unknown place in Anatolia.

Keywords:

Sultan II. Abdulhamid, Civil Service (Mulkiye), Military School (Harbiye), Suicide,

PDF

___

Dâhiliye Nezareti Sicill-i Ahvâl Defterleri Fihristi Defter No: 47,71;
Babıali Evrak Odası, 4692/351892 ; Fotoğraflar, 557; Hariciye Tahrirat, 193/90; İrade Dâhiliye, 1019/80358 ; İrade Taltifât, 17 / 26 ; Yıldız Perakende Evrakı Arzuhal Jurnal, 22/66, 22/53, 26/77; Yıldız Perakende Evrakı Askeri Maruzat, 60/44;
Muamelat Genel Müdürlüğü, 45/ 291/ 17; Tanin, Hakkı Tarık Us Koleksiyonu, Yer No:0024;
Balcı, Sezai, Babıâli Tercüme Odası, Libra Yayınları, İstanbul 2018;
Gökgöz, Saime Selenga, “II. Abdülhamid’e Takdim Edilen Bir Arz-ı Hâl: ‘Kugu Sigorta’ ve İslam Halifesi”, Kebikeç, (26), 2008, ss. 63-96;
Karabekir, Kazım, Türkiye’de ve Türk Ordusunda Almanlar, yay. haz. Orhan Hülagü-Ömer Hakan Özalp, Emre Yayınları, İstanbul 2001;
Kılınç Ocaklı, Arzu, “XIX. Yüzyılda İdil-Ural Bölgesinden Anadolu’ya Göçler”, Türkler, XIII, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, ss. 896-906;
Kırmızı, Abdülhamid, “Meşrutiyette İstibdat Kadroları: 1908 İhtilali’nin Bürokraside Tasfiye ve İkame Kabiliyeti”, 100. Yılında Jöntürk Devrimi, ed. Sina Akşin-Sarp Balcı-Barış Ünlü, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010, ss. 333-357;
Mehmed Esad, Mir’ât-ı Mekteb-i Harbiye, Artin Asaduryan Matbaası, İstanbul H 1310;
Örik, Nahid Sırrı, Abdülhamit Düşerken, Sander Yayınları, İstanbul 1976;
Özkan, Asaf, II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyete Askeri ve Mülki Bürokraside Tasfiyeler, Askeri ve Mülki Heyet-i Mahsusalar, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2014;
Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, III, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1972;
Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, III, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1972;
Saydam, Abdullah, Kırım ve Kafkasya Göçleri (1856-1876), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1997;
Şirin, İbrahim, “Gazete, Kitap, Tiyatro Karşısında İmajını Korumaya Çalışan Sultan ve Maiyeti: Sultan II. Abdülhamid ve Ahmed Nermi”. Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Folklor/Edebiyat Dergisi, 17 (66), 2011, ss. 39-55;
Wallach, Jehuda L. , Bir Askeri Yardımın Anatomisi, çev. Fahri Çeliker, Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, Ankara 1977;
Yergök, Ziya, Tuğgeneral Ziya Yergök’ün Anıları, Harbiye’den Dersime (1890-1914), yay. haz. Sami Önal, Remzi Kitabevi, İstanbul 2006;
Taha Toros Arşivi, Dosya No:34, http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/ handle/ 11498/38691, e.t. 18.08.2020;
http://www.servetifunundergisi.com/rusya-salib-i-ahmer-heyeti-refakatlerine-me mur-ahmet-nermi-efendi/, e.t. 18.08.2020;
http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hasan-sirri-orikagasizade, e.t. 18.08.2020;