TÜRKÇE DERS KİTABI DİNLEME/İZLEME METİN ETKİNLİKLERİNİN TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN KAZANIMLARLA UYUŞMA DÜZEYLERİ

Türkçe öğretimi içerisinde en çok ihmal edilen alan olarak dinleme/izleme öğrenme alanı ön plana çıkmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığının 2019 yılında yayınladığı Türkçe Dersi Öğretim Programında dinleme/izleme öğrenme alanı ve kazanımları yer almaktadır. Araştırmamızda söz konusu öğrenme alanı ve kazanımları çerçevesinde hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitabı dinleme/izleme metinlerinde yer alan etkinliklerin programdaki kazanımlarla uyuşma durumlarına bakılmıştır. Araştırma kapsamında rastgele seçilen Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Türkçe 5, 6, 7 ve 8. sınıf ders kitapları nitel araştırma yaklaşımı kapsamında doküman incelemesi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen veriler betimsel çözümlemeye tabi tutulmak suretiyle yazar tarafından önceden kategorilendirilmiş başlıklar çerçevesinde açıklanarak yorumlanmıştır. Araştırmaya konu kitap etkinlikleri incelendiğinde tüm temalarda en az dört dinleme/izleme metni ve bu metinlere ait birçok etkinliğe rastlandığı bu yönüyle Türkçe Dersi Öğretim Programıyla ders kitaplarının uyum sağladığı görülmüştür. Ancak Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan bazı kazanımların (dinledikleri/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir, görüşlerini bildirir vb.) tüm ders kitapları etkinlikleriyle uyumlu olmasına rağmen bazı kazanımların (dinlediği/izlediği metinde olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur, konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar, tutarlılığı sorgular) 7. ve 8. sınıf ortaokul Türkçe ders kitabı etkinliklerinde yer almadığı görülmüştür. Ayrıca birçok Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımının özellikle 7. ve 8. sınıf ders kitapları dinleme/izleme etkinliklerinde tam olarak yansıtılmadığı, bazı dinleme/izleme metinlerinde yer alan etkinlikler çerçevesinde sadece program kapsamında ifade edilen bir veya iki kazanıma yer verildiği dolayısıyla beklenen çeşitliliğin ve sistematiğin sağlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır

Compatibility Levels of Listening/Watching Text Activities in Turkish Course Book With the Achievements in the MEB (Ministry of National Education) Turkish Course Curriculum

Listening/watching learning domain stands out as the most neglected area in Turkish teaching. The Turkish Course Curriculum published by the Ministry of National Education in 2019 includes listening/watching learning domain and achievements. In this study, the compatibility of the aforementioned learning domain and its achievements with the activities in the secondary school Turkish course book listening/watching texts were researched. Within the scope of the research selected randomly the 5th, 6th, 7th, and 8th grade Turkish course books of the Secondary School and Imam Hatip Secondary School were examined using the document analysis method within the qualitative research approach. The data obtained within the scope of the research were subjected to descriptive analysis and interpreted by explaining in the framework of pre-categorized titles by the researcher. When the book activities that are the subject of the research are examined, it is seen that there are at least four listening/watching texts in all themes and many activities related to these texts. In this respect, it can be stated that the Turkish Course Curriculum and the textbooks are compatible with each other. However, although some of the achievements in the Turkish Course Curriculum (answers the questions related to things s/he listens/watches, expresses opinions, etc.) are compatible with all course book activities, it is seen that some of the achievements (makes predictions about the development and outcome of events in the text s/he listens/watches, comprehends the speaker's non-verbal messages, questions the consistency) are not included in the 7th and 8th-grade secondary school Turkish course book activities. In addition, it is seen that many Turkish Course Curriculum achievements are not fully represented, especially in the 7th and 8th-grade books, within the framework of the activities in some listening/watching texts, only one or two achievements expressed in the curriculum are included, so the expected diversity and systematicity are not achieved.

PDF

___

Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Kök Yayıncılık.
Cameron, L. (2001). Teaching Languages to Young Learners. Cambridge University Press.
Canpolat, M., Kuzu, S., Yıldırım, B. & Canpolat, S. (2015). Active listening strategies of academically successful university students. Eurasian Journal of Educational Research, 60, 163-180.
CCL. (2021). Develop your active listening skillset, https://www.ccl.org/articles/leading-effectively-articles/coaching-othersuse- active-listening-skills/, Access date: 18.05.2021.
Clawson, J. (2008). Active Listening. Darden Business Publishing University of Virginia,https://www.researchgate.net/publication/228144342_Active_Li stening, Access date: 17.05.2021.
Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (6. Baskı). Celepler Matbaacılık.
Çiftçi, Ö. (2007). Aktif dinleme. Millî Eğitim Dergisi, 176, 231-242.
Deniz, K. , Tarakçı, R. & Karagöl, E. (2019). Dinleme/izleme kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3 (1) , 18-32.
Doğan, Y. (2019). Dinleme/izleme becerisi ile Türkçe dersi öğretim programında bu becerinin geliştirilmesi için önerilen yöntemlere yönelik bir analiz. Millî Eğitim, 48(1), 31-56.
Doğan, Y. (2010). Dinleme becerisini geliştirmede etkinliklerden yararlanma. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27, 263-274.
Er, O. (2011). İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe dersi öğretim programı dinleme/izleme alanının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ercan Güven, A. N. & Gürbüz Us, R. (2020). Investigation of activities regarding listening skill in Turkish and Turkish culture books. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 5(2), 1-23.
Esemen, A. (2019). 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Ilkokul Türkçe Ders Kitaplarının Eleştirel Okuma Becerisi Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Floyd, K. (2014). Empathic listening as an expression of interpersonal affection. International Journal of Listening, 28(1), 1-12.
Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Gül Yayınevi.
Graves, J. & Loaiza, K. (1999). Improving student active listening skills across the curriculum. Saint Xatier University, doctorate thesis.
Helm, C., & Cross, D. (1998). Teach English. Oxford University Press. http://wvuscholar.wvu.edu:8881//exlibris/dtl/d3_1/apache_media/L2V4bGlicmlzL 2R0bC9kM18xL2FwYWNoZV9tZWRpYS80ODI4.pdf, Access date: 18.05.2021.
Jordan, A. (2021). https://mind42.com/mindmap/1cbb2243-fc19-43b2-8e2d- 519f5b80791b?rel=pmb, Access date: 21.05.2021.
Karagöl, E. & Tarakçı, R. (2018). Yazma becerisi kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. International Journal of Languages Education, 6 (4), 87-100.
Kardaş, M. N. & Harre, T. (2015). 6-8 sınıf öğrencilerinin Türkçe dinleme/izleme becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlik önerileri. The Journal of Academic Social Science, 3(3), 264-291.
Kemiksiz, Ö. (2016). Türkçe derslerindeki dinleme metinlerinde dinleme yöntem/tekniği – metin türü ilişkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 15-30.
Lumenlearning. (2021). https://courses.lumenlearning.com/atd-fscj-public speaking/chapter/styles-of-listening/, Access date: 21.05.2021.
Morse, J.M., Barrett, M., Mayan, M., Olson, K., Spiers, J. (2002). Verification strategies for establishing reliability and validity in qualitative research, International Journal of Qualitative Methods, 1(2), 13-22.
Rost, Michael. (1991). Listening in Action: Activities for Developing Listening in Language Teaching (Language Teaching Methodology Series). Prentice- Hall InternationalLanguage Teaching Methodology Series.
Süğümlü, Ü. & Yüce, S. (2020). Dinleme/izleme stratejilerine yönelik karşılaştırmalı bir çalışma: Program ve ders kitapları. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 202-215.
Thomas, J. L. (2000). The Identification of Listening Styles of Agricultural Curricula Majors Through The Administration of The Listening Styles.
Tyagi, B. (2013). Listening: An important skill and its various aspects. The Criterion an International Journal in English, 12, 1-8.
Umagan, S., Kırkılıç, A. & Akyol, H. (Ed.) (2007). İlköğretimde Türkçe Öğretimi, Dinleme Eğitimi. Pegema Yayıncılık
Wach, E. & Ward, R. (2013). Learning about Qualitative Document Analysis. IDS Practice Paper in Brief, IDS.
Watson, K. W., Barker, L. L. & Weaver, J. B. (1995). The listening styles profile (LSP-16): Development and validation of an instrument to assess four listening styles. International Journal of Listening, 9, 1–13.
Weger, H., Bell, G. C., Minei, E. & Robinson, M. C. (2014). The relative effectiveness of active listening in initial interactions. International Journal of Listening, 28 (1), 13-31.
Wolff, S. (2004). Analysis of Documents and Records, E. V. Kardoff ve I. Steinke (Ed.) A companion to qualitative research (p. 284-290). Sage Publications.
Yalçın, A. (2018). Son Bilimsel Gelişmeler Işığında Türkçenin Öğretimi Yöntemleri. Akçağ Yayınları.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
Yıldırım, S. & Yıldırım, Ö. (2016). The importance of listening in language learning and listening comprehension problems experienced by language learners: a literature review. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (4), 2094-2110.
Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. & Yılmaz, Y. (2008). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Pegema Yayıncılık.
Yılmaz, F. & Cımbız, A. T. (2016). Ortaokul Türkçe dersi konuşma becerisi üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 49, 25-46.