TARİKATLAR HAKKINDA ANSİKLOPEDİK BİR RİSALE: MİR'ÂTU'T-TURÛK

Bu makale ile 19. yüzyılın Celvetî şeyhlerinden Üsküdarlı Bandırmalızâde Ahmed Münib Efendi tarafından telif edilen Mir'âtu't-Turuk adlı risalenin tanıtılması amaçlanmıştır. Yazıda önce risalenin yazıldığı dönem itibariyle Osmanlı coğrafyasında tasavvufun ve tekkelerin sosyal durumu değerlendirilmiştir. Daha sonra müellefin hayatı özetlenmiş, risalenin muhteva ve dili hakkında özet bir değerlendirme yapılmıştır. Risale günümüz Türkçesine aktarılarak yazı tamamlanmıştır. Bandırmalı-zâde Ahmed Münib Efendi, 1275/1858 tarihinde Üsküdar'da dünyaya gelmiştir. Babası Bandırmalı-zâde Şeyh Küçük Mehmed Gâlib Efendi (ö. 1329/1911)'dir. Ahmed Münib Efendi, amcası Şeyh Mehmed Fahreddin Efendi (ö. 1311/1893) vasıtasıyla tasavvuf yoluna girmiş; tarîkat icâzetini ise babası Mehmed Gâlib Efendi'den almıştır. Evkâf-ı Hümâyûn Nezâreti'nde uzun bir süre memurluk yaptıktan sonra 1909 yılında emekli olmuştur. 1336/1918 yılında Üsküdar'da vefât eden Ahmed Münib Efendi'nin basılmış ve basılı olmayan birçok eseri vardır. Mir'âtu't-Turuk, yazarın kendine özgü diliyle tarikatlar ve şubeleri hakkında bilgi verdiği, kendi tasavvuf anlayışını yansıttığı ansiklopedik bir risaledir

An Informative Booklet on the Tarıqahs: Mir'âtu't-Turûk

This study aims to introduce and study a brief booklet titled "the Mirror of Tariqahs" written by Bandırmalızâde Ahmed Münib Efendi, who was a sufi Jilwatiyya sheikh in the late 19th. Century. In the paper brief information is given on the writer's life and the booklet is evaluated regarding its content and language. Bandırmalızade Ahmed Münib Efendi was born in 1858 in Üsküdar. His father was Bandırmalızâde Sheikh Küçük Mehmed Gâlib Efendi. He made his spiritual progress in sufism under the auspices of his uncle, Sheikh Mehmed Fahreddin Efendi. He was entitled with an icazah or diploma on the sufi order of his father. He officially had a position at Imperial Estates and Foundations Office (Evkaf-ı Hümayun Nezareti). After a twentynine years of service, he was retired his on request from the Office of Management of Cihat (Cihat İdaresi Katipliği) in 1909. Ahmed Münib Efendi, who died in 1918 in Üsküdar, has a lot of works published and unpublished. Mecmua-yı Tekâyâ, Mir'atu'tTurûk, Hukuk-ı Veled, Ta'rifü'l-Hitan ve Risale-i Akika are among his printed books. Mir'atu't-Turûk, in the author's language unique to himself, involves information on sufî tarigahs and their branches and reflects his own understanding of sufism

PDF

___

ALBAYRAK, Sadık, Son Devir Osmanlı Uleması V, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yay., İstanbul 1996.

BANDIRMALI-ZÂDE AHMED MÜNİB, Mir'âtu't-Turuk, Cemal Efendi Mat., İstanbul 1306.

DEVELLİOĞLU, Ferid, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara 1997.

HASKAN, M. Mermi, Yüzyıllar Boyunca Üsküdar. C. 1, Üsküdar Yay, İstanbul 2003.

KARA, Mustafa, Din, Hayat, Sanat Açısından Tekkeler Ve Zaviyeler, Dergah Yayınları, İstanbul, 1990.

KARA, Mustafa, Türk Tasavvuf Tarihi Araştırmaları, Dergah Yay., İstanbul 2005.

KILIÇ, Rüya, Osmanlıdan Cumhuriyete Sufi Geleneğin Taşıyıcıları, Dergah Yayınları, İstanbul 2009.

ŞİMŞEK, Selami, "Son Dönem Celvetî Şeyhlerinden Bandırmalı-zâde Ahmed Münib Efendi'nin Hayatı Eserleri ve Mecmûa-yı Tekâyâ'sı", Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Konya 2007, Sayı: 21, s. 135- 172.

TANMAN, M. Baha - Yılmaz, H. Kamil, "Bandırmalızade Tekkesi", DİA, C. 5, Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 1992, s. 54-55.

ÜNAL, Mehmet, Celvetî Tarikatında Çocuk Hukuku İle İlgili Bir Risâle: Hukûk-ı Veled, Tarih Okulu Dergisi (Journal of History School), Yıl 7, Sayı XIX, Eylül 2014.

YILMAZ, Hasan Kâmil, Azîz Mahmûd Hüdâyî ve Celvetiyye Tarîkatı, Erkam Yay., İstanbul 1990.

YÜCER, Hür Mahmut, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (XIX. Yüzyıl), İnsan Yay., İstanbul 2003