İNTİHÂL Mİ? İFTİRA MI? İLHANLILAR DEVRİNDE İKİ TARİHÇİ BİR İDDİA

İntihâl iddiaları ve intihalcilik, akademik hayatın en çetrefil konuları arasında yer almaktadır. Bugün modern akademinin en çok konuşulan ve ilgi çeken konularından olan intihâl ortaçağlarda da önemli bir gündem oluşturmaktaydı. Ortaçağlarda pek çok müellif için intihal iddiası gündeme getirilmişti. İşte bu intihal tartışmalarından biri de İlhanlı tarihçiliğinin önemli isimi büyük vezir ve hekim Reşîşdüddîn için öğrencisi olarak kabul edilebilecek bir kişi olan Kâşânî tarafından gündeme getirilmiştir.

Is it a Plagiarism or a Slander? A Claim about Two Historians in the Era of Ilkhanids

Plagiarism is accepted as one of the most complicated issues of the academic life. Plagiarism, as one of the leading topics of the academic environments that is widely argued nowadays, was also an important issue in the Middle Ages. Lots of Middle Ages authors was claimed to make plagiarism in their works. The owner of one of these claims was Kaşani accused his teacher Reşidüddin, who was a doctor and also an important historian in the Ilkhanid historiography.

___

  • Afşâr, Irec,"Farsça Tarih Yazıcılığı: İlhaniler Devrinden Uyanışa Kadar", çev. Güler Nuhoğlu, İslam Kültürü: İslam'da Kültür ve Bilgi, Ed. Ekmeleddînİhsanoğu, V, Ankara 2008.
  • Boyle, John . A., "The Il-Khans of Persia and Christian West", The Mongol World Empire 1206-1370, London 1977.
  • Boyle, John. A.,"Rashîd al-Dîn: The First World Historian", The Mongol World Empire 1206-1370, London 1956.
  • Browne, Edward,A Literary History of Persia, VIII, Cambridge 1956.
  • Cüveynî, AlâeddînAtamelik,Tarih-i Cihân-guşâ, çev. Mürsel Öztürk, Ankara 1998, III.
  • Davud Benâketî, Tarih-i Benâketî, nşr. M. Şiar , Tahran 1328(1969).
  • Demir,Mustafa, "İslam Ortaçağı'nda İran Bölgesinde Tarih Yazıcılığı", A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, s. 34, Erzurum 2007.
  • Erdem, İlhan,Türkiye Selçukluları-İlhanlı İlişkileri (1258-1308),Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 1995.
  • Hâfız-ı Ebru, Zeyl-i Câmiu't-Tevârih, nşr, Tahran 1317.
  • Hâfız-î Ebrû, Zeyl-i Câmiü't-Tevârih-i Reşîdî, neşr. Hânbâbâ Beyânî, Tahran 1350.
  • Haykıran, Kemal Ramazan, Moğollar Zamanında Yakın Doğu, İstanbul 2016.
  • Haykıran Kemal Ramazan, "Moğollarda Şehirciliğin Gelişimi ve Bir İlhanlı Şehri : Sultaniye" , Doğu - Batı, s. 67,Kasım2013-Ocak 2014.
  • Hemâdanî, Fazlullah Reşidüddîn, Camiu't-Tevârih, nşr. Muhammed Rûşen-Mustafa Mûsevî, Tahran 1373/1994, II.
  • Hemâdanî, Fazlullah Reşîdüddîn, Camîü't-Tevârih, nşr. A. A. Alizâde, Bakü, 1957
  • Hemâdanî, FazlullahReşidüddîn, Cami'ü't-Tevârih: Selçuklu Devleti, terc. Hasan Hüseyin Güneş, Erkan Göksu, İstanbul, 2010.
  • Hemâdanî, FazlullahReşidüddîn, Câmiu't-Tevarih (İlhanlılar Kısmı), çev. İsmail Aka, Mehmet Ersan, AhmedHesamipourKhelejani, TTK, Ankara 2013.
  • Hondmîr, Habıbüs's-siyer, III,nşr. W. M. Tahackson, Harvard 1994.
  • Jahn, Karl,"Bir Cihan Tarihçisi Olarak Reşîdüddîn", İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, III/3-4, İstanbul Üniversitesi, İstanbul 1959-1960.
  • Kaşâni, M.,Tarih-i Olcâytu,nşr, M. Hemblu, Tahran 1345.
  • Kazvînî, Hamdullâh,Tarîh-î-Güzîde,nşr. A. Hüseyin Nevahî, Tahran 1339.
  • Örs, Derya,Tarih-i Olcâytu, Basılmamış Y. Lisans Tezi. Ankara 1992.
  • Özgüdenli, Osman G.,Moğol İranında gelenek ve Değişim: Gâzân Han ve Reformları (1295-1304),İstanbul 2009.
  • Özgüdenli, Osman G.,Ortaçağ Türk- İran Tarihi Araştırmaları, İstanbul 2006.
  • Spuler, Bertold,İran Moğolları, çev. Cemal Köprülü, Ankara 1987.
  • Şeşen, Ramazan,Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul 1998, s. 234.
  • Togan, Zeki Veledî,"Reşîdüddîn", İ.A, IX/705-712, s. 710.
  • Togan, Zeki Veledî,Oğuz Destanı: Reşîdeddin Oğuznâmesi, Tercüme ve Tahlili, İstanbul 1982.
  • Yuvalı, Abdülkadir, İlhanlı Tarihi I, Kayseri 1994.