Yusuf AYÖNÜ

Osmanlılardan Önce Rumeli'de Türkler (1305-1313)

Osmanlıların 1352'de Çimpe kalesini ele geçirmesinden çok önce, bazı Anadolu beyliklerine ait silahlı kuvvetlerin defalarca Rumeli'ye geçtikleri bilinmektedir. Nitekim Katalan Askeri Birliği zamanında kalabalık sayıdaki bir Türk askeri kuvvetinin Anadolu'dan Avrupa'ya geçtiğini bilmekteyiz. 1305 yılında Katalanlann ittifak teklifi üzerine yaklaşık 2000 kişilik bir Türk kuvveti, liderleri Halil idaresinde Rumeli'ye geçmiştir. Apros savaşının ardından kendilerine katılan bin kişilik Türkopol (Türkoğlu) birliği ile sayıları daha da artan Türkler, 1313 yılına kadar Bizans'm Trakya ve Makedonya topraklarında faaliyetlerde bulunmuşlardır.

The Turks in Rumelia Before the Ottomans (1305-1313)

It is known that before the capture of the castle of Çimpe (Tzympe) by the Ottomans in 1352, the Anatolian Beyliks' troops had already passed onto Rumeli many times. Thus we know that a significant number of Turks passed to Europe from Anatolia in the time of Catalans. Under the command of Halil some 2000 Turks, cooperated with Catalan Company, passed to Gallipoli in 1305. Immediately after the Battle of Aprus, a thousand of Turcopoles joined them. The activities of these Turkish bands in Thrace and Macedonia that were belonged to Byzantine Empire lasted until 1313.

PDF

___

A- Tarihi Kaynaklar Abu'l-Farac
Abu'l-Farac Ibnü'1-Ibri (G. Barhebraeus), Chronicon Syriacum, İngilizce'den Türkçe'ye çev. Ömer Rıza Doğrul, Abû 'l-Farac Tarihi, II, Ankara 1999.
Aksarayî Kerimüddin Mahmud Aksarayî, Müsameretü'l-Ahbar, neşr. Osman Turan, Ankara 1944; Türkçe çev., Mürsel Öztürk, Ankara 2000.
Anna Komnena Anna Komnena, Alexiad, İngilizce çev., Elizabeth A. S. Dawes, London 1967; Türkçe çev. Bilge Umar, İstanbul 1996.
Attaleiates, Mikhael Attaleiates, Historia, yay., Iöannes D. Polemes, Atina 1997.
Anonim Anonim Gesta Francorum et aliorum Hierosolimitanorum, ed. ve İngilizce tere. Rosalind Hill, The Deeds of the Franks and other Pilgrims to Jarusalem, London 1962.
Aquensis Doukas Gregoras İbn Bibi Albertus Aquensis, Liber Christionae Expeditionis pro Ereptione et Restitutione Sancte Hierosolymitonae Ecclesiae, Aim. Tere, H. Herefe, Geshichte des ersten Kreuzzoges, I, Jena 1923
Mikhail Doukas, VizatinoTourkike Historia, yay., Vrasidas Karalis, Atina 1997.
Nikeforos Gregoras, Romaike Historia, C.I, (1204-1341), Modern Yunanca'ya aktaran Demetres Moshos, Atina 1997.
İbn Bibi, El-Evâmirü'l- Alâiyye fî'l-Umûri'l-Alâiyye, (Tıpkı basım) Hazırlayan A. Sadık Erzi, Ankara 1956; Türkçe çev. Mürsel Öztürk, El-Evâmirü 7- Alâiyye fi 7-Umûri'I-Alâiyye (Selçuknâme), I, Ankara 1996 Moncada Francisco de Moncada, The Catalan Chronicle of Francisco Moncada, İng., tere, Frances Hernandez, ed. John M. Sharp/Texas 1975.
Muntaner Chronicle of Muntaner, C. II, London 1921, The Hakluyt Society
Fulcher of Charters Fulcher of Charters, A History of the Expedition to Jerusalem 1095-1127, İng. Ter., Frances Rita Ryan, Knoxville 1969
Fulcher of Charters, A History of the Expedition to Jerusalem 1095-1127, İng. Ter., Frances Rita Ryan, Knoxville 1969
Pakhymer Georgios Pakhymeres, Relations Historiques, C. IV, neşr ve Fransızca tere, Albert Failler, Paris 1999.
es Nikeforos Vryennios, Yle Istorias, Demetres Tsougkarakes-Despoina Tsougklidou, Atina 1996, Türkçe tere, O. Kazanlı, Tarihi Hatıralar, (Türk Tarih Kurumu'nda Basılmamış nüsha)
Vryennios Iöannes Zönaras, Epitome Istoriön, C. III, yay., Iordanes Gregoriades, Atina 1999.
Zönaras
B- Araştırma Eserleri Aktepe 1993 Münir Aktepe "Çimbi", TDİAV, 8, İstanbul, s.317-318 Amantos 1933 K. I. Amantos, "Tourkopoloi", Ellenika, 6, 325-326. Amantos 1955 K. I. Amantos, Skheseis Hellenön kai Tourkön apo tou Endekatou Aiönos mekhri tou 1821, C.I, Atina. Angold 1988 Michael Angold, The Byzantine Empire 1025-1081, New York.
Anzerlioğlu 2002 Yonca Anzerlioğlu, "Bizans İmparatorluğu'nda Türk Varlığı", Türkler, Ankara, s.218-232.
Arnakis 1952 George G. Arnakis, "Gregory Palamas, The Xiovec, and the Fall of Gallipoli", Byzantion, XXI, s.305-312.
Arnakis 1964 Baştav 1989 Bums 1954 Cahen 1992 Carım 1965 Charanis 1955 Emecen 1996 Ersan 2005 Hernandez 1974 Imber 1990 İnalcık 1965 İnalcık 1999
George G. Arnakis, "Byzantium's Anatolian Provinces during the Reign of Michael Palaeologus", Actes du XfF Congres International D'Etudes Byzantines, Ochride 10-16 Septembre 1961, II, Beograd, s. 37-44. Şerif Baştav, Bizans İmparatorluğu Tarihi Son Devir (1261-1461), Ankara. R. Ignatius Burns, "The Catalan Company and the European Powers, 1305-1311", Speculum, XXIX, s.751-771.
Claude Cahen, Türklerin Anadolu'ya İlk Girişi, Türkçe tere. Y. Yücel-B. Yediyıldız, Ankara.
Fuad Carım, Tarihin Türk'e Yüklediği Çetin Görev, İstanbul. Peter Charanis "On the Date of the Occupation of Gallipoli by the Turks", Byzantinoslavica, 16, s.l 13-117.
Feridun Emecen, "Gelibolu", TDVİA, 14, İstanbul, s.1-6. Mehmet Ersan, "Katalanlann Anadolu'daki Faaliyetleri: 1304", Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Sempozyumu, Bildiriler, 18-20 Ekim 2004, Balıkesir, s.76-84. Frances Hernandez, "The Turks with the Grand Catalan Company, 1305-1312", Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, 2, s.25-45.
Colin Imber, The Ottoman Empire 1300-1481, İstanbul. Halil İnalcık, "Gelibolu", El2, II, London, s.983-987.
Halil İnalcık, "Osmanlı Tarihi Kronolojisi", Osmanlı, C.I, Ankara, s.l 18-132. İnalcık 2003 Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300- 1600), çev. Ruşen Sezer, 3. baskı, İstanbul. Jacoby 1974 David Jacoby, "Catalans, Turcs et Venetiens en romanie Kalomenopoulos Kayapınar 1999
Köprülü 1988 Kurat 1937 Kurtoğlu 1938 Laiou 1972 Laiou 1980 Laurent 1988
Laurent 1956 Nicoll999 Norwich 1996 Oikonomidis 1997 (1305-1332): un Nouveau Temoignage de Marino Sanudo Torsello", Studi Medievali, XV/I, s.217-261.
N. Kalomenopoulos, "Tourkopouloi", Megale Ellenike Egkyklopaideia, C. 23, s.235.
Levent Kayapınar, Osmanlı Klasik Dönemi Mora Tarihi, (Basılmamış Doktora Tezi) Ankara.
Fuad Köprülü, Osmanlı Devleti 'nin Kuruluşu, Ankara. Akdes Nimet, Peçenek Tarihi, İstanbul.
Fevzi Kurtoğlu, Gelibolu ve Yöresi Tarihi, İstanbul. Angeliki Laiou, Constantinople and Latins, The Foreign Policy of Andronicus II (1282-1328), Cambridge, Mass.
Angeliki Laiou, "To Vyzantio kai He Dyse", He Historia tou Hellenikou Ethnous, 9, Atina, s. 166-183.
J. Laurent, "Rum (Anadolu) Sultanlığının Menşei ve Bizans", Türkçe tere. Y. Yücel, Belleten, C. LII/202, 219-226.
V. Laurent, "Une Famille Turque au Service de Byzance les Melikes", Byzantinische Zeitschrift, 49, s.349-368. D. M. Nicol, Bizans'ın Son Yüzyılları (1261-1453), Türkçe tere, Bilge Umar, İstanbul.
John Julius Norwich, Byzantium The Decline and Fall, New York: Knop. Nikolas Oikonomidis, "Avrupa'da Türkler (1305-1313) ve Küçük Asya'da Sırplar (1313)" Osmanlı Beyliği
Ostrogorsky 1991 Öden 1994 Öden 1999 Savvides 1988 Savvides 1991 Setton 1948 Sevim 2002 Tramontana 1962 Treadgold 1997 Uzunçarşılı 1961 Vasiliev 1976
(1300-1389), ed. E. Zachariadou, Türkçe tere, Gül Çağalı Güven, İsmail Yerguz, Tülin Altınova, İstanbul
Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Türkçe tere. Fikret Işıltan, 3. Baskı, Ankara.
Zerrin Günal Öden, "Bizans İmparatorluğu'nun Türklere Karşı Alan ve Katalanlar İle İttifakı", İ.Ü.E.F.T.D. sayı ■35, 123-129. Zerrin Günal Öden, Karasi Beyliği, TTK. Yay., Ankara..
Alexios G. C. Savvides, "Tourkopouloi", Megale Genike Egkyklopaideia, YDRİA, C. 51, s.121-122.
Alexios G. C. Savvides "Ekkhristianismenoi Tourkofönoi Misthoforoi sta Vyzantina kai sta Latinika Strateumata tes Anatoles" VyzantinoTourkika Meletemata, Atina, s.287-296.
K.M. Setton, Catalan Domination of Athens 1311-1388, Cambridge Mass. Sezai Sevim, "Türklerin Rumeli'ye İlk Geçişleri ve İskan Faaliyetleri", Balkanlar 'daki Türk Kültürü'nün Dünü-Bügünü-Yannı, Bildiriler, (26-28 Ekim 2001), Bursa, s. 41-49.
Salvatore Tramontana, "Per la storia della "Compagnia Catalana" in Oriente", Nuova Rivista Storica, XLVI (46), fasc. 1, s.58-95. Warren Treadgold, A History of Byzantine State and Society, Stanford, California.
İ. Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, C.I, 2. baskı, Ankara. A. A. Vasiliev, History of the Byzantine Empire, II, Wisconsin. Vryonis 1971 Speros Vryonis, The Decline of Medieval Helenism in Asia Minor and the Process of Islâmization from Eleventh through the Fifteenth Century, Berkeley.
Wittek 1951 Paul Wittek, "Chroniques Xiovec" Byzantion, XXI, 2. fasc., s.421-423.
Wittek 1952 Paul Wittek, "Yazijioglu 'Ali on the Christian Turks of Dobruca", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, XIV, s.639-668.
Wittek 1995 Paul Wittek, Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu, Türkçe tere, Fatma Gül Berktay, İstanbul.
Yınanç 1934 Mükrimin Halil Yınanç, Türkiye Tarihi: Selçuklular Devri I Anadolu 'nun Fethi, İstanbul
Zachariadou 1964-65 Elizabeth Zachariadou, "Oi Khristianoi Apogonoi tou Izzeddin Kaikaous II ste Veroia", Makedonika, VI, s. 62-74.
Zachariadou 1991 Elizabeth Zachariadou, "Tourkopouloi", The Oxford Dictionary of Byzantium, C. Ill, New York: Oxford University Press, s.2100.