Novgorod I kroniğinde İstanbul'un latinlerce işgali ile ilgili kayıtlar

IV. Haçlı seferi İstanbul'un tarihte eşi benzerini görmediği bir yıkımla neticelendi. Dahası İstanbul tarihinde buna benzer bir yıkımı asla görmedi. Kutsal topraklara ulaşmayı amaçlayan Latin baronları hedeflerini Bizans prensi Aleks'in yanlarına gelmeleriyle değiştirdiler. O Latin baronlarına Bizans imparatoru olabileceğini ve eğer kendisine yardım ederlerse Kudüs'e ulaşmak için ihtiyaç duydukları parayı kendilerine temin edeceğine dair yemin etti. Fakat Aleks, tahta oturmasından sonra söz verdiği parayı kendilerine ödemedi. Bunun üzerine Latinler kenti ele geçirerek ihtiyaçları olan parayı kenti yağmalayarak elde etmeye karar verdiler. Nihayetinde 9 Nisan'da kenti ele geçirebildiler ve kenti yağma ettiler. Bu hadiseleri büyük oranda Latin kaynaklarından öğreniyoruz. Fakat bunlar Latin yağmasını ifadede yetersiz kalmaktadır. Kentin yağmalanmasını daha çok Khoniates'in Historyası'ndan öğreniyoruz. Bundan başka Novgorod I. kroniğinde de kıymetli bilgiler mevcuttur. Meşhur Rus kroniği IV. Haçlı seferiyle ilgili başlangıcından sona ermesine kadar çok önemli bilgiler vermektedir. Buradaki kayıtlar Haçlıların seyahati, amaçları, Bizans hanedanının amaçları, Bizanslıların işgale karşı tepkileri, yaşanan mücadeleler, yağma ve diğer hususlar açısından son derece değerlidir. Bunlar arasında Aya Sofya'da bulunan Hıristiyanların kutsal emanetlerinin çalınmasıyla ilgili olarak verilen bilgiler dikkat çekicidir. Bu hususlardan ötürü Novgorod I. kroniğinin 1204 senesi kayıtları kentin işgali ve yağmalanması açısından önemlidir.

Novgorod I chronicle's record on Latin's invasion of constantinople

The Fourth Crusade expedition caused with enormous destruction in Istanbul. Moreover that city has never seen a similar devastation in its history. Latin barons whose aim was to reach the holy lands changed their aims with the joining of Byzantine Prince Alex. He promised Latin barons that he might be Byzantine Emperor and if they helped him he could give some funds that they needed to reach Jerusalem. But Alex, after seizing the throne didn't pay their funds as he'd promised. Thereupon Latin decided to take over the city. Finally on 9th April, they captured Istanbul and plundered it. We are learning on these events mainly from Latin sources. But their information is too limited to show Latin's plunder. We learn this loot especially from Khoniates's Historia. Besides, Novgorod First Chronicle contains some valuable information. Famous Russian Chronicle gives very valuable information on the fourth Crusade from beginning to the end. These entries are very precious about voyage of Crusaders, their aims, purpose of Byzantine dynasty, reaction of Byzantine people to invasion, struggles, pillages and other things. Particularly, looting of holy relics and valuable objects in St. Sofia Church attracts attention. For these reasons Novgorod First Chronicle's entries are very valuable to understanding of the invasion and destruction of that city in 1204.

PDF

___

Andrea 2000: Andea, A.J., Contemporary Sources for the Fourth Crusade, Brill Publication, Leiden 2000.
Bılyaev l852: Bılyaev, İ.D., O Geografîçeskih Svedeniyah v Drevney Rossii, Zapiski İmperatorskogo Russkago Geografîçeskago Obşçestva, Knijka VI, İzdanaya pod redaksey A.N. Popova, V Tipograflya Otd. Sobstvennoy ego İmperatorskago Veliçestva Kantselyari, Sanktpeterburg 1852, ss. 1-264.
Brand 1968: Brand, CM., A Byzantine Plan for the Fourth Crusade, Speculum, Vol.43, No.3/Jul. 1968, ss.462-475.
Dawkins 1947: Dawkins, R.M.; The Later History of the Varangian Guard: Some Notes, The Journal of Roman Studies, Vol.37, Part I-II/1947, ss.39-46.
Demirkent 1994: Demirkent, I.; Niketas Khoniates'in Historia'si (1195-1206), Dünya Kitapları, Istanbul 1994.
Filaret 1850: Filaret, İstoriya Russkoy Tserkvi Period Vtoroy Mongol'skiy, Tipogradii V Got'e, Moskva 1850.
Gibbon1837: Gibbon, E.; The History of the Roman Empire, New Edition in One Volume, Printed for T. Cadell Strand, London 1837.
Hassey1969: Hassey, J.M.; Byzantium and the Crusades 1081-1204, A History of the Crusades, Vol.11, gen. ed. K.M. Setton, ed. R.L. Wolff, H.W. Hazard, University of Winconsin Press, Medison, Milaukee and London 1969, ss.123-153.
Luçitskaya 2006: Luçitskaya, S.İ.; Çevvertıy Krestovıh Pohod Glazami Russkogo Sovremennika, Vizantiyskiy Vremennik, Vol.65/2006,ss.l07-126.
Marzialsl921:Memoirs of the Crusades by the Villehardouin and De Joinville, tr. Frank Marzials, London 1921
Mcneal ve Wolff 1969: Mcneal, E.H.-Wolff, R.L.; The Fourth Crusade, A History of the Crusades, Vol.11, gen. ed. K.M. Setton, ed. R.L. Wolff, H.W. Hazard, University of Winconsin Press, Medison, Milaukee and London 1969, ss.153-187.
Medovikov1849: Medovikov, P. Medovikov, Latinskiye Imperaton v Konstantinopol, Universitetskoy Tipografii, Moskva.
Mikloşiç vd. 1899: Slovar Drevnyago Slavyanskago Yazıka, sostavlennıy F.Mikloşiç, A.H. Vostokov, Ya.İ. Berednikov, I.S. Koçetov, Izdaniye A.S. Suvorin, Sanktpeterburg, 1899.
Moore 2003: Moore, J.C., Pope Innocent III (1160-1216), Brill Publishing, Leiden-Boston 2003.
Niermeyer 1976: Niermeyer, J.F.; Mediae Latinitatis Lexicon Minus, Fasciculus I, Brill Publ. Leiden 1976.
Nikolayeva 2004: Nikolayeva, T.V., Otnoşçeniya Mejdu Daniey i Vizantiey v Pravlenie İsaaka II i Alekseya III Angelov (Po Materialam Skandinavskih İstoçnikov), Vizantiya i Zapad, pred. G.G. Litavrin, Rossiyskoy Akademii Nauk, Institut Vseobşçey İstorii, Moskva 2004,ss.l32-135. ı
Noble 2001: Noble, P; The Importance of Old French Chronicles as Historical Sources of the Fourth Crusade and the Early Latin Empire of Constantinople, Journal of Medieval History, Vol.27/2001, ss.399-416.
Pamir-Dietrich 2006: Pamir-Dietrich, A.; 13th-15th Century Russian Accounts of Constantinople and Their Value as Historical Sources, Russian Literature, Vol.LX, 2006/11, ss.227-239.
pears 1886: Pears, E., The Fall of Constantinople, New York 1886.
Queller vd. 1974: Queller, D.E.-Compton, T.K.-Campbell, D.A., The Fourth Crusade: The Neglected Majority, Speculum, Vol.49, No.3/Jul. 1974,
Runciman 1992: Runciman, S.; Haçlı Seferleri Tarihi, C. Ill, Çev. Fikret Işıltan, TTK yay, Ankara 1992.
Sreznevskiy 1893: Sreznevskiy, İ.İ.; Materialı dlya Slovarya Drevne-Russkago Yazıka po Pis'mennım Pamyatnikam, Tom Pervıy, Izdaniye Otdelniya Russkago Yazıka i Slovesnosti Imperatorskoy Akademi Nauk, Sanktpeterburg 1893
Sreznevskiy 1902: Sreznevskiy, İ.İ.; Materialı dlya Slovarya Drevne-Russkago Yazıka po Pis'mennım Pamyatnikam, Tom Voroy, Izdaniye Otdelniya Russkago Yazıka i Slovesnosti Imperatorskoy Akademi Nauk, Sanktpeterburg 1902.
Sreznevskiy 1912: Sreznevskiy, İ.İ.; Materiah dlya Slovarya Drevne-Russkago Yazıka po Pis'mennım Pamyatnikam, Tom Tretiy, Izdaniye Otdelniya Russkago Yazıka i Slovesnosti Imperatorskoy Akademi Nauk, Sanktpeterburg 1912.
Vasiliyev 1971: Vasiliev, A.A.; The History of Byzantine Empire, Vol.11, Winconsin University Press 1971.