OSMANLI’DAN GÜNÜMÜZE YAZ VE KIŞ SAATİ UYGULAMALARININ TARİHÇESİ (1919-2014)

Bu çalışmada; Osmanlı’dan günümüze Türkiye’deki yaz ve kış saati uygulamalarının tarihi, gerekçeleriyle beraber ele alınmıştır. Günümüzde dahi önemini kaybetmeyen ve etkisi tartışılmaya devam eden ve etmeye devam edecek konu kapsamında çalışmamız; arşiv belgeleri ve gazete haberleri doğrultusunda hazırlanmıştır. Çalışılan konu her ne kadar Türkiye’deki yaz ve kış saatleri uygulamalarının tarihçesi olsa da aynı zamanda Avrupa ülkeleri ile 1919-1922, 1947-1951 ve 1984’ten günümüze ortak kullanılan yaz ve kış saati uygulamaları hakkında önemli bilgiler içermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fransa, İngiltere, İtalya, Osmanlı Devleti, Kış Saati, Yaz

OSMANLI’DAN GÜNÜMÜZE YAZ VE KIŞ SAATİ UYGULAMALARININ TARİHÇESİ (1919-2014)

PDF

___

Türkiye Cumhuriyeti’nin 14 Mayıs 1925 tarihinde ilk yaz saati uygulaması
(BCA, Fon No: 30..18.1.1, Yer No: 9.25..7, 14.5.1924). _ £££- ık- “ff-153 ıı;— . .. '5’0 ' - ' mrw—.:.. . . ıdı-..;, -_ _ .ı frat-33.15;). AL —, , f.. ,“, J), _ .- ,... . - ._ If a"; f|)": " , J - "'—fin. “ __, ___% :: ,,,“ “data-climb / :- dil”-' fil.—ı “*"; d) ' f'ftg— 1.6/ E4... yur”- ,g' €53L..,_ ' u- ,;ı. ’ . "Edi-H ,,»,ı l».- .r» aka—Mi: CJ" anı,: _ıgıisi ._.ı_,_. , mun JH_, l_ı,__ ; ?— L'w [ oı “ama'—:|
BCA, Fon No: 30..18.1.2, Yer No: 91.61..6, 28.06.1940. 1 Temmuz 1940 tarihinde yaz saatinin uygulanması hakkındaki kararname. 'r. 0. &“ i cgi—İİ. ' unvanın-r mını.“ m mono-M Kum-ıı nın,-ııı i ııınııkıwı gun.; ziyııımın Mİ?-?? .“ sauna: ve un mını- vulva-nun kulhnzlm ınıvıddın tını—ru olun—ımı tının ot:-ık anı-ı Ilhami/1900 tarihinden tabu—cn butun ııı-ııcn“; “narin bir nat nız-ı ına—una mud-1x- olup Koordınuynn Bıy-u ananenin
/6/1940 urn: ve 1/158 “yılı nının-ııı um: odııın ilişik 34 nuns-‘1: kun-ın nel-ıyıce konulmuş lerı Vokıııırı Heyetine. 27/6/“0 mum lubul alman- km: 1940 k“, LM Şes/1.7m ğı g*t/24:24“ €£$/07% ?—%% # MW 5332214 G.I.V. G?n,-w, WTM—4477 MM °= Cf aMa/"â? mıı.- w ıı I bunalımının—ının
BCA, Fon N0: 30..18.1.2, Yer No: 112.77..14, 05.12.1946. 05
Aralık 1946 tarihinde kabul edilen ortak yaz saati kararnamesi.
Yolundaki kararın kabulü hak-kmde Ulaştırma Bakanlığının es,/Inme tarımı ve 5250-5/3634: sayılı tekıiri Bakanlar Kurulunun 5X12; tırinıi toplantısında incelenerek; memleketimizde yez saatinin mezin; nuret-anada kehuı ve tesbit edilen max-ex tarihlere göre uyguıenmneı ' kararlaştırılmıştır. mmm % îîjwnmm %33; $73ng legal ıı.-ı...: Bum-d Bum mun Bum" Mull Batum ııı.-m
(%. ._ ,FöfıF—gfââî m -:.-y_— (2ı—ıı’v5'.) 7 Bmııdrrıü— Bıkıııı Strum Bulsun Sı. ıı 5‘; Y. Mın Gümıik "Tıb-l M (3.33:? W “a "” ' ”& aefx/% ' . ;;— ;;*'7;:,.__\ ifâ»; £3.53 _:— '01]— ’anı' ıı ı-e 'm İY? |.,ı4 anm: :m ıı : :.mıwno: ıı2.noıyınn:n.ıınue: u BCA, Fon N0: 30..l8.l.2, Yer N0: l28.l8..5, 03.03.1952. 03 Mart 1952 tarihli ortak yaz saatinin kaldırılması hakkındaki kararname. 'l“. C. "_u 1 "“îjî 'Cü İ Basar nışnaxınux ___. Lı nurnur ımuıı mmc: “‘3‘“ “ml-m lawm- a I45'M1 memleketimizde yaz saat-inin katını ve tesbiti hakkındaki
/22/1946 tar-inn ve 3/5049 sey ııı kararın kaldırılması; Ulaştırma
Bulmnlığının 5/2/1952 tarihli ve 5:10-1'0/26070 sayılı yazısı azın—ina,
Eaksnla’." Kurulunca 3 f 3 5953 tarihinde mrm—ıaştırıımıştır. emmaşmm Law m
‘53}:— ııııuıı & ) ııı-ıu nın-. ıı.-ıu Man: mı.. ını. — ııııııııı ırı—...ı; _, — ___ _,\/‘- '"] x _.-/ ,::I lll m ] Iıııı Dıvıet. "'—"W; - ":5 _ ı MM ”'A/177 WW masama—_ Waw-â? Iran”; lung-m cın-ıu" ve M.. U. / W‘W Ion—a an ıı I :.ıuıuue:ın-neıprıa.ıı.ı.um ; BCA, Fon N0: 51..0.0.0, Yer No: 4. 34.20, s.1, 17.01.1963. 09 Ocak 1963 tarihli ileri saat uygulanmasının gerekçesi. __ .. _ '.""-"-'".'-" _ ı.
JnevmmmmmŞusŞlumu T G turma mm gamma; Enerji. Dairesi. Reisliği. AN a "'rir- J93— bq'aı *“ P 9 Ocak 1.963 Swm Ali. Şakir Ağenoğıu Dı. vıet Bakım:. ILS Tamuz 1962 tarihinden itibaren 5/693 sayılı kararnameye latin-ı—
BCA, Fon No: 30..l8.l.2, Yer N0: 348.115..20, s.3, 25.12.1975. 1975-1976 yılları arasında yaz saati uygulamasından beklenenler.
' 'nmmıtıiıruaısaısı. : _. . Dülluıl'ı'Eî 13$ E mm “mamur annuum il ' 8m .]:ğoıl’v'. ' "ı' ”;.-. ff— "“ " '- 1 ' ı » _ rAŞBAKAhLIJA , Elektrik emu-3131111111 turn-rut Basımı): umuda hkhuhıu-ıfn muller
3.10T1g .. 11.ı'..'.—,"T6 LL'uthıi ııı—namını u. “aklım-'ı? nk ;-'1:'- amt: n- Jmişın 135 mıı; 0:1 :c'-.'h kum.— hh— zenan-u.: nuğlw'hllnuegı unu. . -..'1 'M' ',;—. , ".ı mı.-warr: d'l lim-'. l'ı,"6 .nnnr prn—ünü umt OLU-' 1cm 1'11--. yup El saatlerin '11:: ama“. Ll-ıl'ı. alınamaz. 31 D:“ 19 (; Fuar riLntl I1 " dırı Hıbır-ın ııı-.ııtıcrir. ııı: :ıııL yuri 1111::- :..-nm. cnmm WEI“ _.;
Kurulma.“ go.—akıt 1:31.11- .ı. cur-“mun: lzunuaunu “anıyor-inna arzu :ox. "|. flm ; (;.—**. E =\ ı , Tcıdîf- LşşvŞ;{_ _. ııhll "ıı. '-"' "'—“" ının: : ıı ı a.mıııııımı-onıwııımııııını Tablo 1: Osmanlı’dan Günümüze Yaz ve Kış Saati Uygulamaları (1919-2014)
Yaz Saatinin Başlangıç Saati Yaz Saatinin Kış Saati ve Başlangıç Tarihi ve Uygulama Bitişi ve Kış Uygulama Saatinin Başlangıç Tarihi Nisan 11’den 12’ye (+1 2 Ekim Gece 12’den Perşembe saat ileri) 1919-Perşembe 11 ’e (1 saat
Mart ll’den 12’ye (+1 1 Kasım Sabah l’de Pazartesi saat ileri) 1920-Pazartesi 12’ye (1 saat
Mart 1921—Sa11 12’den1’e(+1 1 Kasım 1921— Sabah 1’de saat ileri) Salı 12’ye (1 saat
Mart 12’den l’e (+1 1 Kasım Sabah l’de Çarşamba saat ileri) Çarşamba ’ye (1 saat Yılında Yaz Saati Uygulanmamıştır. Mayıs 1924-Sa11 12’den l’e (+1 1 Ekim Gece 12’den saat ileri) 1924—Çarşamba 11’e (1 saat geri)
Mayıs 12’den l’e (+1 1 Ekim Gece 12’den Cumartesi saat ileri) 1925-Çarşamba 11’e (1 saat geri)
Mayıs 12’den l’e (+1 1940 Yılına Kadar Yaz Saati
Cumartesi saat ileri) Uygulanmamıştır. Temmuz 24’te 1’e (+1 saat 6 Ekim Gece 24’ten Pazartesi ileri) 1940-Pazar 23’e (1 saat geri)
Aralık l940-Pazar 24’te 1’e (+1 saat 20 Eylül Gece 24’ten ileri) l941-Cumartesi 23’e (1 saat Eylül geri) l941-Pazar Gece 24’ten Nisan 24’te 1’e (+1 saat 8 Ekim Gece 24’ten Çarşamba ileri) l945-Pazartesi 23’e (1 saat Haziran 24’te l’e (+1 saat 1 Ekim l946-Salı Gece 24’ten Cumartesi ileri) 23’e (1 saat Ulaştırma Bakanlığı’nın 25.11.1946 tarihli ve 3/5049 sayılı teklifi ve Bakanlar Kurulu’nun 05.12.1946 tarihli kararı ile Türkiye’de tüm
Avrupa ülkeleri ile ortak yaz ve kış saati uygulaması Nisan l947-Pazar 24’te l’e (+1 saat 5 Ekim Gece 24’ten ileri) 1947-Pazar 23’e (1 saat
Nisan l948—Pazar 24’te l’e (+1 saat 3 Ekim Gece 24’ten ileri) l948-Pazar 23’e (1 saat Nisan l949-Pazar 24’te l’e (+1 saat 2 Ekim Gece 24’ten ileri) l949-Pazar 23’e (1 saat geri) Nisan l950-Pazar 24’te l’e (+1 saat 8 Ekim Gece 24’ten ileri) l950-Pazar 23’e (1 saat geri) Nisan l951-Pazar 24’te l’e (+1 saat 7 Ekim Gece 24’ten ileri) l951—Pazar 23’e (1 saat geri) Ulaştırma Bakanlığı’nın 05.02.1952 tarihli ve 5110-10/26070 sayılı yazısı üzerine, Bakanlar Kurulu’nca 3 Mart 1952 tarihinde ortak yaz ve kış saati uygulaması kaldırılmıştır. 1962 yılına kadar uygulanmamıştır.
Temmuz 24’te 1’e (+1 saat 30 Ekim Gece 24’ten Pazar ileri) 1963-Çarşamba 23’e (1 saat geri)
Mayıs 1964- 24’te 1’e (+1 saat 1 Ekim Gece 24’ten Cuma ileri) Perşembe
Temmuz 1962-1 Ekim 1964 tarihlerinde ileri saat rejimi uygulanmıştır.
Bu tarihten sonra Türkiye’de 1973 yılına kadar ileri saat rejimi ya da yaz saati uygulanmamıştır.
Haziran 0100’de 4 Kasım 0200’de
Pazar 02.00’ye (+1 saat 1973-Pazar 01.00’e (1 saat ileri) geri)
Mart 0200’de 03.00’e 2 Kasım 0200’de
Cumartesi (+1 saat ileri) 1975-Pazar 01.00’e (1 saat
Mart 1976—Pazar 0200’de 03.00’e 31 Ekim 0200’de
(+1 saat ileri) 1976-Pazar 01.00’e (1 saat
Nisan 1977-Pazar 02.00’de 03.00’e 16 Ekim 02.00’de
(+1 saat ileri) 1977-Pazar 01.00’e (1 saat
Nisan 1978-Pazar 0200’de Kış Saati Uygulanmamıştır. 00’e (+1 saat ileri)
Temmuz 1983-Pazar 0200’de 02 Ekim 0200’de 01.00’e 00’e (+1 1983-Pazar (1 saat geri)
Ekim 1984 Boylam Değişikliği 01 Kasım 0200’de 01.00’e
Kararı. 1984-Perşembe (bir saat geri)
Nisan 0100’de 28 Eylül 0200’de 01.00’e
Cumartesi 02.00’ye (+1 1985-Cumartesi (1 saat geri) saat ileri)
Mart 1986-Pazar 01.00’de 28 Eylül 0200’de 01.00’e
Mart 1987-Pazar 01.00’de 27 Eylül 0200’de 01.00’e
Mart 1988-Pazar 0100’de 25 Eylül 0200’de 01.00’e
Mart 1989—Pazar 0100’de 24 Eylül 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 l989-Pazar (1 saat geri)
Mart 1990-Pazar 0100’de 30 Eylül 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 l990-Pazar (1 saat geri)
Mart 1991-Pazar 01.00’de 29 Eylül 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 l99l-Pazar ( 1 saat geri)
Mart 1992-Pazar 0100’de 27 Eylül 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 l992—Pazar (1 saat geri) saat ilen')
Mart 1993-Pazar 0100’de 26 Eylül 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 l993-Pazar ( 1 saat geri) saat ilen')
Mart l994-Pazar 0100’de 25 Eylül 0200’de 01.00’e
Mart 1995-Pazar 0100’de 24 Eylül 0200’de 01.00’e
Mart 1996-Pazar 0100’de 27 Ekim 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 1996-Pazar (1 saat geri)
Mart 1997-Pazar 01.00’de 26 Ekim 02.00’de 01.00’e
Mart 1998-Pazar 01.00’de 25 Ekim 02.00’de 01.00’e
Mart 1999-Pazar 01.00’de 31 Ekim 02.00’de 01.00’e
Mart 2000—Pazar 0100’de 29 Ekim 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 2000-Pazar (1 saat geri)
Mart 2001-Pazar 0100’de 28 Ekim 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 2001-Pazar (1 saat geri)
Mart 2002-Pazar 01.00’de 27 Ekim 02.00’de 01.00’e 00’ye (+1 2002-Pazar (1 saat geri)
Mart 2003-Pazar 0100’de 26 Ekim 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 2003—Pazar (1 saat geri)
Mart 2004-Pazar 0100’de 31 Ekim 0200’de 01.00’e 00’ye (+1 2004-Pazar (1 saat geri) saat ileti)
Mart 2005-Pazar 0100’de 30 Ekim 0200’de 01.00’e
Mart 2006—Pazar 0100’de 29 Ekim 0200’de 01.00’e
Mart 2007—Pazar 0300’te 28 Ekim 0400’de 03.00’e 00’e (+1 2007-Pazar (1 saat geri)
Mart 2008-Pazar 03.00’te 26 Ekim 04.00’de 03.00’e 00’e (+1 2008-Pazar (1 saat geri)
Mart 2009—Pazar 03.00’te 25 Ekim 04.00’de 03.00’e 00’e (+1 2009-Pazar (1 saat geri)
Mart 2010-Pazar 0300’te 31 Ekim 04.00’de 03.00’e 00’e (+1 2010-Pazar (1 saat geri)
Mart 2011—Pazartesi 0300’te 30 Ekim 0400’de 03.00’e 00’e (+1 2011-Pazar (1 saat geri)
Mart 2012-Pazar 0300’te 28 Ekim 0400’de 03.00’e 00’e (+1 2012-Pazar (1 saat geri)
Mart 2013-Pazar 0300’te 27 Ekim 0400’de 03.00’e 00’e (+1 2013—Pazar (1 saat geri)
Mart 2014-Pazartesi 0300’te 26 Ekim 0400’de 03.00’e 00’e (+1 2014—Pazar (1 saat geri)