OSMANLI DEVLETİ VE SOLOMON I: İMERET’TE HÂKİMİYET MÜCADELESİ (1752-1768)

İmeret Kralı V. Aleksandr’ın ölümünden sonra, yerine oğlu I. Solomon geçti. Fakat daha sonra Osmanlı Devleti ile bazı problemler yaşadığı için 1762’de görevine son verildi. Osmanlı Devleti tarafından, 1768’e kadar geçen sürede Solomon’u cezalandırmak ve İmeret’te düzeni sağlamak için bölgeye birkaç defa askerî sefer yapıldıysa da, herhangi bir netice elde edilemedi. Sonunda Ağustos 1768’de Bağdatcık Kalesi yakınlarında, Osmanlı devlet adamlarıyla isyancı Solomon arasında yüz yüze bir görüşme yapıldı. Bu tarihî görüşmede, iki taraf arasındaki bütün anlaşmazlık konuları üzerinde konuşuldu. Solomon, Osmanlı heyetine bazı belgeler verdi ve affedilmesini istedi. Bunlar arasında Gürcü dilinde yazılmış olan kendi özel mektupları da vardı. İşte bu çalışmada, hem 1768’e kadar Osmanlı Devleti ile I. Solomon arasında, İmeret’e hâkim olma mücadelesi ele alınacak; hem de söz konusu görüşmeye ait mektuplar ve diğer belgeler yardımıyla, Osmanlı-Rus savaşının hemen öncesinde Batı Gürcistan’da, siyasî dengelerin Rusya lehine nasıl değiştiğine işaret edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, Gürcistan, İmeret, Solomon I, Rusya

OSMANLI DEVLETİ VE SOLOMON I: İMERET’TE HÂKİMİYET MÜCADELESİ (1752-1768)

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
Mühimme Defteri (MD). Cevdet Askeri. Cevdet Dâhiliye. Cevdet Hariciye.
Cevdet Eyâlet-i Mümtaze.
Ali Emiri, Mustafa III.
Bab-1AsaŞ Divan-1 Hümayun Şikayet Kalemi (A.DVN.ŞKT). Kitap ve Makaleler
Allen, W. E. D., A History of Georgian People from the Beginning Down to the Russian Conquest in the Nineteenth Century, New York 1971.
Berdzenişvili, Nikoloz - Simon Canaşia, Gürcistan Tarihi (Başlangıçtan 19. Yüzyıla Kadar), çev. Hayri Hayrioğlu, Sorun Yay., İstanbul 1997.
Bilge, Sadık Müfit, Osmanlı Çağı ’nda Kafkasya, 1454-1829 ( Tarih- Toplum-Ekonomı), Kitabevi Yay., İstanbul 2012.
Brosset, Marie Felicite, Gürcistan Tarihi (Eski Çağlardan 1212 Yılına Kadar), çev. Hrand D. Andreasyan, yay. haz. Erdoğan Merçil, TTK Yay., Ankara 2003.
Çeşmi-Zâde Mustafa Reşid, Çeşmi-Zâde Tarihi, haz. Bekir Kütükoğlu, İstanbul Fetih Cemiyeti Yay., İstanbul 1993.
Dursun, Davut - Hüsamettin M. Karamanlı, “Gürcistan”, DİA, XIV (İstanbul 1996), 310-316.
Gvosdev, Nikolas K., Imperial Policies and Perspectives Towards Georgia, 1 760-1819, Oxford 2000.
J ikia, S. S., “Turkish Documents on Turkish-Georgian Historicâl Interrelations”, Journal of Turkish Studies, Orhan Şaik Gökyay Armağanı Il, Volume 7 (Harvard 1983), s. 273-276.
Kafkasya Dosyası, TATAV Yay., İstanbul 2006.
Kasap, Murat, Osmanlı Gürcüleri, Gürcistan Dostluk Derneği Yay., İstanbul 2010.
Lang, David Marshall, Last Years ofthe Georgian Monarchy, 1658-1832, New York 1957.
, A Modern History of Georgia, London 1962.
Suny, Ronald Grigor, The Making ofthe Georgian Nation, London 1989.
Şem’dânî—zâde Fındıklılı Süleyman Efendi, Mür ’i ’t-Tevârih, haz. Münir Aktepe, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fak. Yay., II/A, İstanbul 1978.
Yıldıztaş, Mümin, Osmanlı Arşiv Kaynaklarında Gürcistan ve Gürcüler, Gürcistan Dostluk Derneği Yay., İstanbul 2012.