Hindistan’da Kurulan Haydarabad Nizamlığı’nın Osmanlı Devleti’ne Verdiği Destek
Hindistan’ın Dekken bölgesinde kurulmuş olan Haydarabad Nizamlığı (1724- 1948), yirminci yüzyılın ortalarına kadar bağımsızlığını sürdürmüş bir İslam Devleti’dir. Dini, tarihi ve kültürel bağlar, Haydarabad Nizamlığı’nın Osmanlı Devleti’yle sıcak ilişkiler kurmasını sağlamıştır. Gerek devleti yönetenler gerekse bölgedeki Müslümanlar, çetin bir süreçten geçen Osmanlı’ya ve Türk halkına destek olmuşlardır. Osmanlı askerleri için bağış toplanması, Hicaz Demiryolu Projesi için yardım kampanyaları düzenlenmesi, son halife Abdülmecid Efendi’ye maddi destek sağlanması, Lozan Antlaşması’nın hemen ardından 2 Ağustos 1923 tarihinde bir ferman yayımlanarak Türkiye’nin mili mücadele sonucu elde ettiği zafer nedeniyle Haydarabad genelinde bir günlük resmi tatil ilan edilmesi, bu durumu yansıtmaktadır. Türkçe literatürde Hint-Osmanlı ilişkilerine dair kıymetli çalışmalar bulunmakla birlikte tespit edebildiğimiz kadarıyla meseleyi Haydarabad Nizamlığı bağlamında müstakil olarak ele alan bir araştırma bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu makalede saha araştırması sonucu elde edilen belge ve dokümanlardan da yararlanılarak Haydarabad Nizamlığı’nın ve bölgede yaşayan Müslüman halkın Osmanlı Devleti’ne verdiği maddi ve manevi destek inceleme konusu yapılmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Hint-Osmanlı ilişkileri, Haydarabad Nizamlığı, Hilafet, Hindistan Müslümanları, Abdülmecid Efendi, Hilal-i Ahmer Cemiyeti, India-Ottoman relations, Nizams of Hyderabad, Caliphate, Indian Muslism, Abdulmejid Efendi, Red Crescent Association
The Nizams of Hyderabad in India and the Support They Provided the Ottoman Empire
The Nizams of Hyderabad (1724-1948) were established in the Deccan region of India as an Islamic State that had maintained its independence until the middle of the 20th century. Religious, historical, and cultural ties enabled the Nizams of Hyderabad to establish warm relations with the Ottoman Empire. For instance, aid campaigns were organized in order to fulfill the basic needs of Ottoman soldiers, financial support was provided for the completion of the Hejaz Railway Project, and support was given to the last caliph Abdulmejid II, who was having financial difficulties while abroad. Moreover, an edict was issued on August 2, 1923 right after the Treaty of Lausanne, and a one-day public holiday was declared in Hyderabad due to the victory of Turkey as a result of its war of independence. Although valuable studies are found on Indo-Ottoman relations in the Turkish literature, as far as can be determined, no study is found to have dealt with this issue in the context of the Nizams of Hyderabad and the Hyderabad region. Therefore, this study examines the material and non-physical support given by the Nizams of Hyderabad and the Muslim people of the Hyderabad region to the Ottoman Empire by making use of the documents obtained as a result of the field research.
Keywords:
India-Ottoman relations, Nizams of Hyderabad, Caliphate, Indian Muslism, Abdulmejid Efendi, Red Crescent Association,
___
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Bâbıâli Evrak Odası Evrakı (BEO), 3803/285186.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Bâbıâli Evrak Odası Evrakı (BEO), 983/73697.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Bâbıâli Evrak Odası Evrakı (BEO), 4127/309523.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti Mektubî Kalemi (DH.MKT), 632/65.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakı (HR.TO), 543/84-85.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakı (HR.TO), 543/15.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakı (HR.TO), 544/15.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezâreti Londra Sefareti Belgeleri (HR.SFR.3), 246/60.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezâreti Londra Sefareti Belgeleri (HR.SFR.3), 694/3.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezâreti Siyasî Kısmı Belgeleri (HR.SYS), 2080/7.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezâreti Tahrirat (HR.TH), 270/6.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezâreti Tahrirat (HR.TH), 266/19.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezâreti Tahrirat (HR.TH), 216/17.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), İrade Taltifat (İ.TAL), 275/77.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Yıldız Perakende Evrakı Arzuhal Jurnal (Y..PRK.AZJ), 51/72.
- Andhra Pradesh State Archives & Research Institute (APSA), 17/107.
- Andhra Pradesh State Archives & Research Institute (APSA), 81/464.
- Andhra Pradesh State Archives & Research Institute (APSA), 81/411.
- Aleem, Shamim, Developments in Administration under H.E.H. the Nizam VII, Osmania University Press, Hyderabad, 1984.
- Ali, Shamshad, Indian Muslims and the Ottoman Empire 1876 -1924, Aligarh Muslim University, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Aligarh 1990.
- Aziz, Kemal, Hint Hilafet Hareketi (1915-1933), çev. İ. Kapaklıkaya, Mahya Yayıncılık, İstanbul 2014.
- Boitmann Brian P., The Nizam’s Last Stand: Hyderabad’s Place in India’s Partition, University of Texas, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Austin 2010.
- Çandrayudu, N., Haydarat me Svatantrata Andolan, Telengana t.y.
- Felek, Burhan, Hint Masalları, Kenan Matbaası, İstanbul 1943.
- Husain, Mazhar, The Nizams Government Hyderabad District Gazetteers Karimnagar, Goverment Central Press, Hyderabad 1940.
- Islam, Riazul, Calener of Documents on Indo-Persian Relations, II, Karachi 1982, s. 356-363.
- Khan, M. Husain, Mohammad Quli Qutp Shah, Sahatya Academi, New Delhi 1996.
- Khan L., “Administration of Justice in the Deccan under Nizam-ul-Mulk Asaf Jah”, IJAR, V/8 (2015), 75-77.
- Konukçu, Enver, “Haydarabad”, DİA, XVII, 30-31.
- Macar, Oya Dağlar, “Transportation of the Wounded during the Russo-Turkish War of 1877 – 1878”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları XIX, ‘Savaş ve Bilim’ Özel Sayısı (2018), 60-86.
- Lewis, Bernard, "The Mughals and the Ottomans", Pakistan Quarterly, VIII/2 (1958), 5-8.
- O’Sullivan, Michael, “Pan-Islamic Bonds and Interest: Ottoman Bonds, Red Crescent Remittances and the Limits of Indian Muslim Capital, 1877–1924”, The Indian Economic and Social History Review, LV/2 (2018), 183–220.
- Özcan, Azmi, Pan-İslamizm: Osmanlı Devleti Hindistan Müslümanları ve İngiltere (1877-1924), İsam Yayınları, İstanbul 1997.
- ______, Pan- Islamism: Indian Muslims, the Ottomans and Britain (1877-1924), Brill, Leiden 1997.
- Pande, Rekha, “Royal Bonds – Turkish Women at Home in the Palaces of Hyderabad”, India-Turkey History Culture, Politics, ed. J. P. Rapo, Indialog Foundation Publication, New Delhi 2015, s. 36-48.
- Report and Record of the Operations of the Stafford House Committee for the Relief of Sick and Wounded Turkish Soldiers: Russo-Turkish War, 1877-78, Spottiwoode & Co, London 1879.
- Pistorhatam, Anja, “Osmanlı Devletinde Farsça Süreli Yayınlar (1876-1910)”, çev. Nuran Tezcan, Kebikeç, XVI (2003), 71-75.
- Pernau-Reifeld, Margrit, “Reaping the Whirlwind: Nizam and the Khilafat Movement” Economic and Political Weekly, XXXIV/38 (1999), 2745–51.
- Robinson, Francis, Separatism among Indian Muslims: The Politics of the United Provinces' Muslims 1860-1923, Cambridge University Press, Cambridge 1974.
- Roddy, S., Strange J. and Taithe, B., The Charity Market and Humanitarianism in Britain, 1870-1912, Bloomsbury Academic, 2018.
- Siddiqi, Iqtidar H., “Hindistan Müslüman Sultanlıkları ile Osmanlılar Arasında Kültürel İlişkiler”, çev. A. Özcan, XV. ve XVI. Asırları Türk Asrı Yapan Değerler, Ensar Neşriyat, İstanbul 1997.
- Warikoo, K., Religion and Security in South and Central Asia, Routledge, 2010.
- William, M. Monier, A Sanskrit-English Dictionary, I-II, Indica Books, Varanasi 2008.
- Zahoor, Muhammad A., Ahmad Dar F. and Sajid K. M., “Pan-Islamism, Anjuman-i-Khuddam-i-Kaaba and Muslim Identity Construction in Colonial North India” Journal of Social Sciences and Humanities, XXVIII/1 (2020), 173-187.
- https://www.aa.com.tr/tr/yasam/hint-muslumanlarinin-bir-asir-onceki-yadigarlari-ihya-edilmeyi-bekliyor/1673579 (14/02/2022)
- ISSN: 1015-1818
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1949
- Yayıncı: İstanbul Üniversitesi Yayınevi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Hindistan’da Kurulan Haydarabad Nizamlığı’nın Osmanlı Devleti’ne Verdiği Destek
Orta Çağın Yitik Şehri: Müslümanlar Tarafından Fethinden XII. Yüzyıl Başlarına Kadar Errecân
XVIII. Yüzyılda İstanbul Esirci Esnafı: Kefalet Sistemi Üzerinden Bir Değerlendirme
“Devletçe İslam”: Birinci Dünya Savaşı’nda Dürziler ve Hukuki Statüleri