İlkçag Tarih Yazımının Batı Anadolulu Öncüleri:III-Miletoslu Hekataios

Tarih bir yönüyle araştırma ve incelemeye, diğer yönüyle ise anlatıya, dolayısıyla bir anlatı metnine dayanmaktadır. İnsan topluluklarının geçmişini nesnel olarak araştırma, insan eylemlerini anlatma girişimi, bilindiği gibi, ilk olarak çoğu Batı Anadolulu Yunan tarihçileri ile başlamıştır. Bunlardan ilki olan Miletoslu Hekataios hem düzyazıyla yazmanın hem de evreni eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmenin ortaya çıktığı İonia’dandır. Hekataios, büyük ailelerin geçmişlerini söylencelere dayandırarak anlattığı ve günümüze yalnızca 35 fragmanı kalan Genealogia (Soyağaçları) yazmıştır. Onun, çeşitli ülkelerin tasvirleri ve doğu tarihi ile ilgili bilgileri içeren Periegesis (Yeryüzünün Tasviri) adını taşıyan eserinden günümüze 335 fragman kalmıştır. Hekataios, geniş bilgisi ve uyanık eleştirelliğiyle dönemin dünya haritasını tamamlayıp düzeltmiştir.AnahtarKelimeler: Miletoslu Hekataios, Tarih Yazımı, Coğrafya, Soyağaçları

Anahtar Kelimeler:

Miletoslu Hekataios, Tarih Yazımı, Coğrafya, Soyağaçları.

The Western Anatolian Pioneers of the Writing of History in Antiquity: III- Hecataeus of Miletus

History is based on scholarly study on the one hand and an account of events or the narrative text, on the other. The objective study of the history of human societies and the task of narrating the deeds of human beings obviously started in the Western Anatolia. The pioneers of such studies were Greek Historians. Hecataeus of Miletus, who is considered to be the first to achieve revealing social life neutrally, was born in Ionia. Ionia is the place where writing in prose and passing a critical judgement on the universe originated. Only thirty-five fragments of Genealogia (The Genealogical Tree) written by Hecataeus have reached to the present day. In Genealogia Hecataeus reveals the historical facts of the eminent families depending on related legends. Three hundred and thirty-five fragments of his Periegesis (The Description of the World), in which he describes various lands and which includes valuable information about the history of the East, have survived until now. In this useful work Hecataeus vigilantly tidies up and draws a complete picture of the world through his critical views

Keywords:

Hecataeus of Miletus, Historiography, Geography, Genealogy.,

PDF

___

Aelianus Aelianus, On the Characteristics of Animals (İngilizce Çev. A.F. Scholfield). Cambridge: Harvard University Press 1971.
Agathemeros Agathemeros, Geographus. Şurada: C. Müller, Geographici Graeci Minores II. 471. (GGM). Paris, 1855-61.
Appianus Appianus, Bellum Civile. (İngilizce Çev. H.E.White). LOEB London, 1912-1913.
Arrianos Arrianos, Anabasis (İskender’in Seferi) (Çev. F. Akderin). İstanbul; Alfa Yayınları 2005.
Athenaios Athenaios, The Deipnosophists (İngilizce Çev. C.B. Gulick) LOEB, London 1930-1943.
Avienos Avienios, Ora maritima or Description of the seacoast. (İngilizce Çev.J.P.Murphy). Chicago 1977.
Beaumont 1936 R.L. Beaumont, “Greek Influence in the Adriatic Sea before the Fourth Century B.C.” Journal of Hellenic Studies. Vol. LVI (1936). 159-204.
Bérard 1957 Jean Bérard, La Colonisation Grecque de L’Italie Méridionale et de la Sicile dans L’Antiguité. Paris: Presses Universitaires de France, 1957.
Bizanslı Stephanos Bizanslı Stephanos, Stephani Byzantii Etnicorum (İngilizce Çev. A. Meineke) Graz, 1958.
Boardman 1999 J.Boardman, The Greeks Overseas: Their Early Colonies and Trade. London: Thames and Hudson 1999.
Caspari 1910 M.O.B. CASPARİ, “On the Γης Περίοδος of Hecataeus” Journal of Hellenic Studies. Vol.30 (1910), 236-248.
Diels 1887 H. Diels,“Herodotous und Hekataios” Hermes, XXII, s.411-444.
Diodoros Siculus Sicilyalı Diodoros, Library of History. (İngilizce Çev. C. H. Oldfather) LOEB London 1935.
Ayrıntılı bilgi için bkz. HARTOG 2000, 16.
Diogenes Laertios Diogenes Laertios, Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. (Çev. C.Şentuna) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2004.
Drews 1976 R.Drews, “Karadeniz’de En Eski Grek Yerleşimleri”. (Türkçe Çev. Ö.Çapar). A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi XV,26,1991,303-327.
Dunbabin 1948 T.J. Dunbabin, The Western Greeks. Oxford: Clarendon Pres. FGrH. Die Fragmente der Griechischen Historike (Ed. F. Jacoby). FGrH Kommentar Die Fragmente der Griechischen Historiker (Ed. F. Jacoby).
Fowler 1996 R.L.Fowler, “Herodotos and His Contemporaries.” Journal of Hellenic Studies CXVI (1996), 62-87.
Gomme 1913 A.W. Gomme, “The Legend of Cadmus and the Logographi” Journal of Hellenistic Studies XXXIII (1913) 53-72.
Halikarnassoslu Dionysios Halikarnassoslu Dionysios, Critical Essays I (İngilizce Çev. S. Usher) LOEB, London 1974.
Hartog 2000 F.Hartog, Tarih Başkalık Zamansallık. (Çev. M.E. Özcan). Ankara:Dost Kitabevi Yayınları.
Heath 1886 D.D.Heath, “Herodotus in Egytp” Journal of Philology, XV, 215-240.
Hekataios Hekataios,Miletoslu. Şurada: F. Jacoby. Die Fragmente der Griechischen Historiker (FGrH), I: Genealogie und Mythographie. Berlin 1923.
Heidel 1935 W.A. Heidel, “Hecataeus and the Egyptian Priest in Herodotus Book II.” Memoirs of the American Academy of Arts and Sciences, XVIII.II, 53-134.
Herodotos Herodotos, Herodot Tarihi (Çev. M. Ökmen-A.Erhat). İstanbul: Remzi Kitabevi 1983.
Hesiodos Hesiodos, Hesiodos Eseri ve Kaynakları (Çev. S. Eyüboğlu-A. Erhat). Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1977.
Homeros İlyada Skholionu H.Erbse, Beiträge zur Überlieferung der Iliasscholien, Munich: Zetemata 24, 1960.
Jacoby 1912 F. Jacoby, “Hekataios von Milet” Pauly-Wissowa Realencyclopadie (RE), 2667-2750.
Jacoby 1923 F. Jacoby, Die Fragmente der griechischen Historiker (FGrH) I, 1-47, 317-375.
Jacoby 1923 F. Jacoby, Die Fragmente der griechischen Historiker Kommentar.
Livius Titus Livius, Roma Tarihi:Şehrin Kuruluşundan İtibaren (Ab Urbe Condita). (Çev. S. Şenbark). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları,1992.
Longinus Longinus, On Great Writing (On the Sublime) (İngilizce Çev. G.M.A. Grube) New York: The Liberal Arts Press 1957.
Marincola 1997 J. Marincola, Authority and Tradition in Ancient Historiography. New York: Cambridge University Press, 1997.
Minns 1913 E.H. Minns, Scythian and Greeks. Cambridge: University Press.
Momigliano 1972 A. Momigliano, “Tradition and the Classical Historian.” History and Theory, 11,3 (1972), 279-293.
Müller 1855-1861 C. Müller, Geographici Graeci Minores (GGM) II. 471. Paris, 1855-61.
Özdemir 2002 E. Özdemir, Yazınsal Türler. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Pausanias Pausanias, Description of Greece.IV. (İngilizce Çev. W.H.S. Jones). LOEB London, 1935.
Pearson 1934 L. Pearson, “Herodotos on the Source of the Danube” Classical Philology. Vol.29, No.4 (1934) 328-337.
Pearson 1938 L.Pearson, “Apollonius of Rhodes and the Old Geography.” American Journal of Philology LIX, 4 (1938), 343-359.
Pearson 1943 L. Pearson, “Lost Greek Historians Judged by Their Fragments.” Greece and Rome Vol. 12, No.35/36 (1943) 43-56.
Pearson 1975 L. Pearson, Early İonian Historians. Connecticut:Greenwood Press (1. Basım 1939).
Plinius Plinius, Natural History (İngilizce Çev. H. Rackham). Cambridge; Mass.: Harvard University Pres 1997.
Plutarkhos Plutarkhos, Quaestiones Graecae (İngilizce Çev. W.R.Halliday). 1928.
Polybios Polybios, Histories. 6 Vol. (İngilizce Çev. W.R.Paton). Cambridge: Harvard University Pres 1922-1998.
Re Paulys Real-Encyclopadie der Classischen Altertumswissenschaft. Begonnen von Georg Wissowa. Stuttgart: J.B. Metzlersche–Buchhandlung 1912.
RostowtzefF 1931 M. Rostowtzeff, Skythien und der Bosporus. Berlin: Hans Schoetz and Co.
Sayce 1885 A.H.Sayce, “The Season and Extent of the Travels of Herodotous in Egypt.” Journal of Philology, XIV, 257-286.
Servius,Ad. Aen.= Maurus Servius Honoratus, Commentary on the Aeneid of Vergil
http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Serv.+A.+10.145 (02.01.2008).
Sevin 2001 V.Sevin, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası. Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları 2001.
Strabon Strabon, Coğrafya: Anadolu (Kitap:XII,XIII,XIV) (Çev. A. Pekman) İstanbul; Arkeoloji ve Sanat Yayınları 1987.
Suidas Suidas, Svidae Lexicon. (Ed. A. Adler), Leipzig 1935.
Thomson 1948 J.O.Thomson, History of Ancient Geography. Cambridge:University Press.
Thukydides Skholionu C.Hude, Scholia in Thucydidem: Ad Optimas Codices Collata: New York:Arno Press,1973. B.G.Teubner,1927.
Toye 1995 D.L.Toye, “Dionysius of Halicarnassus on the First Grek Historians.” American Journal of Philology 116,2 (Summer 1995), 279-302.
Umar 2000 B.Umar, Karadeniz Kappadokia’sı: Bir Tarihsel CoğrafyaAraştırması ve Gezi Rehberi. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
Umar 1993 B.Umar, Türkiye’deki Tarihsel Adlar. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
Wells 1909 J. Wells, “The Genuineness of the Γης Περίοδος of Hecataeus” Journal of Hellenic Studies. Vol.29 (1909),41-52.
Wendel 1935 C.Wendel, Argonautica:Scholia in Apolloniium Rhodium Vetera. Beroloni.
West 1991 S. West, “Herodotus’ Portrait of Hecataeus” Journal of Hellenistic Studies CXI (1991) 144-160.