Helenistik Dönem Pergomon Kenti Tanrı ve Kültleri

Pergamon kentindeki antikçağ kutsal yerlerinin çok sayıda olması vekentin her yerinde dağılmış durumda bulunması bu bölgede bir çok tanrı ve otannya ait özel kurallar ve törenleri bulıman belli bir dinsel tapınınun yanikültün varlığını göstermektedir. Bunun doğal sonucu olarak da Pergamon'dadin olgusunun çok yaygm olduğu saptanmıştır. Nitekim evlerde, küçük kutsalyerlerde, pazar yeri binalarında, gymnasionlarda ve kamuya açık başkayerlerde tannlara ve tanrısal güçlere tapııulmış ve bu kutsal mekanların herbirinin kendine özel adak yerleri ve günleri, bayramları, dini tören alaylanşekillenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

pergamon, Antikçağ, Helenistik dönem

HELLENİSTİK DÖNEM PERGAMON KENTİ TANRI

The fact that there were many sacred areas seattered all around the dtyreveals that there were maıı)' deities and there were a large ııumber of ru/es forreligious practice or rituals, that is there was a particular cult in this part of theandent world. It has been. thus, determined that religious awareness wasprevalent in Pergamon. Deities and heavenly beings were worshipped withinhouses, at sacred places, at market places, gymnasions and other places open topublic and every single one of these places had its own days for sacrifice andform of ritual.

Keywords:

Helenistik dönem, Pergamon, Tanrı,

PDF

___

ışığında Aynı zamanda arkeolojik bulgular arasında önemli bir yer de Demeter kültünün varlığına işaret etmektedir. döneminde tanrıça Asklepios Küıtü: Pergamon kent pantheonunda yerini alan bir diğer tanrı da Tıbbın tanrısı ve kahramanı olan Apollon oğlu tanrı Asklepios'dur. Asklepios Soter (A
Dörpfeld&Hepding, i9 iO, s.440 vd.; Ohlemutz, 1968, s.207 vd.; Hansen, 1972, s.405. bkz. Üreten, Doktora Tezi, s.141 ve 'Ekler' s.VIl-XVII.
Homeros, Odysseia,(çev .A.Erhat-A.Kadir), istanbul, 1984. Liv. Paus. Plin. Polyb. Strab. Yazıtlar: Pausanian Deseription of Greeee, with an English trans. By Plinius, Naturkunde, Fachgelehrter
Bücher, LaLund DeuL Unter Mitwirkung-Namhafter hrsg. R.Konigund G .Winkler, 1- XXXVII, München, Polybios, Cambridge, 1922. with an English trans. By W.R.Paton, ı-vı, Strabon, Geographica, ed. E.H.Warmington,London, 1952. CC IS
Corpus Cultus lovis Sabazii. Ins.v.Perg. Die Inschriften von Pergamon, I-II, ed,by M.Frankel, Berlin, 1890-1895. lG Inseriptiones Graeeae. ',i ~ Sikkeler: Inseriptiones SeIeetae
I-II, ed. W Dittenberger, Leipzig, SylIoge Inseriptionum Graeearum, Leipzig. +i Tarihinde Sikkeler,İzmir, 1953.
Head, 19] J. B.v.Head, HistoriaNumorum: A ManuaI of Greek Numismatics, London. 191 I, Seaby, 1996. HA
Seaby, Greek Coins and Their VaIues, 2nd.ed., London, 1996.
Teki,n, 1994. Oğuz Tekin, Grekve Roma Sikkeleri
Yapı KrediKoleksiyonu, istanbulYapı Kredi Yay., 1994. Arkeolojik Belgeler: Al'Lv.Perg. Altertümer von Pergamon. AILV.Perg.1. AILv.Perg.1I1.2. AILv .Perg.IV. AILv.Perg.VI. AILv.Perg.VIlI AILv.Perg XI. i. Alt.v .PergXıı. Stadt und Landschaft, A.Conze, O.Berlet, A.Philippson, C.Schhuchhardt Wasserversorgung und Fr. Graber, 1913; Die von Pergamon. G.GarbrechL
Die Friese des grosen Altars. H.Winnefeld, 19JO. Die Theater-Terrasse. R.Bohn, 1896. Das Gymnasion. Der Tempelbezirk der Hera Basi leia. P.Schazmann,1923.
Die Inschriften von Pergamon. M.Frankel, Teil 1. und 2., 1890 und ; 3. Die Inschriften des Asklepieions. Chr. Habicht, 1969. Das Asklepieion. und frührömischer ZeiL OZiegenaus südliche Temenosbezirk in hellenistischer und G.de Luca, 1968.
AkurgaL 1973. Ekrem Akurgal, Ancient Civilizations and Ruins of Turkey,istanbul, 1973.
AlIen, 1983. R.E. Aııen, The Attatid Kingdom, A Constitutional History, Oxford, 1983. Arslan, 2000. Murat istanbul, Arkeoloji ve Sanat Yay., 2000. Arslan, Galatlar: Antikçağ Anadolusu'nun Savaşçı Kavmi
Bayatlı, 1991. Osman Bayatlı, BergamaTarihinde Akropol,İzmir. 1991.
Bayatlı, 1996. Osman Bayatlı, Bergama Tarihinde Krallık Devri. İW1İr, 1996. Hellenistik
Dönem Pergal1lon Kenti Tanrı ve Kültleri Boehringer, E. Boehringer, und im Vorderen Orient, Berlin,1959. Deutsche Ausgrabungen im MitteImeergebiet
Rivista di filologia e di istrozione classica, (1975).
Cook, 1925a. A.B. Cook, Zeus: A Study in Ancient Religion, 1111(1925).
Cook, 1925b. A.B. Cook, Zeus:A Study in Ancient Religion, 1112(1925).
Famell, 1896. Lewis Richard Famell, The Cults of The Greek States, 1(1896).
Famell, 1907. Lewis Richard Farnell, The Cults of The Greek States, III (1907).
Graves, 1960. R. Graves, The Greek Myths, 1(1960).
Graves, 1966. R. Graves, Larouse Encyclopedia of Mythology, London, 1966.
Grimal, 1997. Pierre Grimal, Mitoloji Sözlüğü: Yunan ve Roma, (çev. Sevgi Tamgüç), İstanbul
Hansen, 1972. EV. Hansen, The Attalids of Pergamon, Corneli, 1972.
Kaya, 2000. Mehmet Ali Kaya, Anadolu'daki Galatlar ve GalatyaTarihi, İzmir, 2000. Magie, 2001.
David Magie, Anadolu'da Romalılar i: Attalos'un Vasiyeti, (çev. Nezih Başgelen-Ömer Çapar), İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yay .. 200ı. Malay,1992. Hasan İzmir, 1992. Dönem'de Pergamon veAristonikos Ayaklanması, Nilsson
Martin P[ersson]Nilsson, Griechische Feste von Religiöser Bedeutung: mit ausschlussder Attischen, Leipzig, 1906. Nilsson, Martin P[ersson]
Ni1sson. The Dionysiac Mysteries of the Helienistic and Roman Age, New Hampshire, 1975. Ohlemutz
E. Ohlemutz, Die Kulte und Heiligtümer der Giitter in Pergamon, Darrnstadt, Parke, 1977. H.W. Parke. Festivals of the Athenaians, New York,ı977. Picard, 1961. Ch. Picard
Wolfgang Radt, Pergamon: Antik Bir Kentin Tarihive Yapıları, İstanbul, Yapı Kredi Yay., 2002.
Ordnungen Der Zeustempel und se ine Bedeutung für (Şurada) Diskussionen zur Archalogischen Bauforschung, Berlin,1996.
Sevin, 2001. Veli Sevin, Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası
I, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yay., Smith, 2002. R.R.R. Smith, Hellenistik
Heykel (çev. Ayşin Yoltar Yıldırım),İstanbul, Homer Kitabevi,2002. Şahin, Nuran Şahin, Zeus'un Anadolu Kültleri, İstanbul, Suna-İnanKıraç Akdeniz
Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Yay., 2001.
Taşkın, 1997. Sefa Taşkın, Mysia ve Işık İnsanları, İstanbul, 1997. Taşlıklıoğlu, Z. Taşlıklıoğlu, Anadolu'da
Apolion Kültüile İlgili Kaynaklar, İstanbul, Welles, 1934. C.B. Welles, Royal Correspondence in the Helienistic Period:A Study in Greek Epigraphy, New Haven, 1934.