YUNUS EMRE’NİN “KİBİR DESTANI”NDAN HAREKETLE GÜNÜMÜZ FELSEFE ALANINA BİR BAKIŞ
İnsan “kendini bil”melidir. Çünkü insanın kendini bilmemesi yani eksikliğinin, aldatılırlığının ya da yanılabilirliğinin farkında olmaması onun temelde kendi benliğini, toplumsal rollerini, ahlaki ve siyasal varlık oluşunu yitirmesine sebep olacaktır. İnsan aklıyla ayakları yere basan ama kibriyle başını arşa kaldıran bir varlıktır. Eğer aklı onun kibirli başını eğdirmeyi başaramazsa kaçınılmaz olarak kibirli söz ve üslup, kibirli bakış ve görüş ortaya çıkacaktır. Kibir ile ortaya konulmuş her düşünce en temelde ahlaki sorunlar ortaya çıkaracağı gibi bir de, eksikliklerini kabul etmeyen dogmatik bir tutum sergileyecektir.
Kibir insana her yaptığının en doğru, en güzel, en kudretli olduğunu fısıldar durur. Bu fısıltı kişinin durup düşünmesine, aklın devreye girmesine izin vermedikçe de, hata yapılmaya devam edilir. Tüm bunlardan hareketle bu çalışmamızda günümüz felsefesinin temel bir sorunu olan, bir alanda uzmanlaşmış olma özgüveniyle birlikte kâinatın bilgisine bütünüyle sahip olunduğuna ilişkin bir düşünce geliştirmenin entelektüel dünyaya büyük bir darbe vuracağı, Yunus Emre’nin Risalet’ün Nushiye eserinin “Kibir Destanı” bölümünden hareketle ele alınacaktır.
___
- AKBALIK, Esra, (2013), “Yunus Emre’nin Şiirlerinde ‘Gönül’ İmgesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 26, Bahar, ss. 20-28.
- ALBAYRAK, Mevlüt, (2021), “Immanuel Kant, (2021), Fakültelerin Çatışması, (Çev. Mevlüt Albayrak), Ankara: Fol Yayınevi.) İçinde geçen “Sunuş” kısmı.
- ARISTOTELES, (2007), Nikomakhos’a Etik, (Çev. Saffet Babür), Ankara: BilgeSu Yayınevi.
- AYDIN, İnayet, (2020), “Mesleki Gurur ve Öğretmenlik Mesleği”, Prof. Dr. Hüseyin Korkut’a Armağan Eğitimde 58. Yıl, (Ed. Elife Doğan Kılıç), Ankara: Anı Yayıncılık.
- BADIOU, Alain, (2005), Felsefe İçin Manifesto, (Çev. Nilgün Tutal-Hakkı Hünler), İzmir: Ara-lık Yayınevi.
- ÇİÇEK, Hasan, (2003), “Kadim Üç Felsefe Problemi Bağlamında Mevlana’nın Mesnevi’sinde Metaforik Anlatım”, AÜİFD, Cilt 44, Sayı 1, ss. 293-311. Erişim Adresi: https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/66049, Erişim Tarihi: 20.07.2021.
DEMİR, Hiclal. (2016), “Değerler Eğitiminde Klasik Metinlerden Yararlanma: Bûstân Ve Risâletü’n-Nushiyye”, İdil Dergisi, 5, 27 (2016), ss. 2027-2046.
- DILLON, Robin S., (2004), “Kant on Arrogance and Self- Respect”, Setting the Moral Compass: Essays by Women Philosophers, (Ed. Cheshire Calhoun), New York: Oxford University Press.
- ESENYEL, Adnan, (2014), “Hakikatsiz Bir Felsefe Mümkün mü?”, III. Uluslararası Felsefe Kongresi-Gelenek, Demokrasi ve Felsefe, 23-25 Ekim 2014, Bursa, Erişim Adresi: https://www.academia.edu/34022693/Hakikatsiz_Bir_Felsefe_M%C3%BCmk%C3%BCn_M%C3%BC, Erişim Tarihi: 20.07.2021, ss. 48-53.
- EVŞEN, Tayfur, (2020), “Yunus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyye’sindeki Destanların
Ve Ahlaki Kavramların İncelenmesi”, Erişim Adresi: https://www.academia.edu/43126867/Yunus_Emre_nin_Ris%C3%A2let%C3%BCn_Nushiyye_sindeki_Destanlar%C4%B1n_ve_Ahlaki_Kavramlar%C4%B1n_%C4%B0ncelenmesi., Erişim Tarihi: 26.09.2021.
- GÜNGÖR, Muhammed, (2014), “Hıristiyanlıkta Yedi Ölümcül Günah”. Dini Araştırmalar Dergisi, 17/45, (15-12-2014) (Aralık 2014): 36-59. Erişim Adresi: https://doi.org/10.15745/da.76332, Erişim Tarihi: 20.07.2021.
- HACI BEKTAŞ-I VELİ, (1990), Makâlât, (Çev. Esad Coşan, Sad. Hüseyin Özbay), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- HEIMSOETH, Heinz, (2011), Felsefenin Temel Disiplinleri, (Çev. Takiyettin Mengüşoğlu), Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- KAPLAN, Mehmet, (2012), “Yunus Emre'nin İnsan ve Ahlak Görüşü (Risalat al Nushiyya'nın tahlili)”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 21(0), Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17060/178182, Erişim Tarihi: 16.08.2021, ss. 65-82.
- MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN-İ RÛMÎ, (2015), Mesnevî-i Ma’nevî, (Çev. Derya Örs, Hicabi Kırlangıç), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- MONTAIGNE, (1999), Denemeler, (Çev. Sabahattin Eyuboğlu), İstanbul: Cem Yayınevi.
- SCHOPENHAUER, Arthur, (2017), Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar, (Çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- TATÇI, Mustafa, (2019). “YÛNUS EMRE’DEN YOLCUYA ÖĞÜTLER- Risâletü’n-Nushiyye”, Türk Ekini, Sayı, ss. 6-25., Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkek/issue/55571/760608., Erişim Tarihi: 24.09.2021.
- TIBERIUS, Valerie and WALKER, John D., (1998), “Arrogance”, Amerikan Philosophical Querterly, Oct. 1998, Vol. 35, No. 4.
- UÇAN, M. Hilmi, (2018), “Bir Değer Yargısı Olarak ‘Vakar’ ve ‘Kibir’ Bağlamında Güray
- Süngü’nün ‘Kibir’ Adlı Öyküsünün Göstergebilimsel Çözümlemesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, Eylül 2018, ss.155-164.
- VOLTAIRE, (2014), Felsefe Sözlüğü, (Çev. Lütfi Ay), İstanbul: Inkılâp Yayınevi.
- YUNUS EMRE, (2013), Nasihatler Kitabı (Risâletü’n Nushiyye), (Haz. Ziya Avşar), Ankara: Sistem Ofset.
- “Kibir”Md., Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 20.07.2021.
- “Gurur” Md., Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 20.07.2021.
- Erişim Adresi: https://kuranfihristi.net/fihrist/kibir., Erişim Tarihi: 20.07.2021.