METİN SADELEŞTİRME BAĞLAMINDA YÖNETİM KİTAPLARI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME: İŞLETME ORGANİZASYONU VE SEVKU İDARESİ (1959) VE İŞLETME ORGANİZASYONU VE YÖNETİMİ (1963)

Bu çalışmada, Mehmet Oluç tarafından 1959 tarihinde yayımlanan “İşletme Organizasyonu ve Sevku İdaresi” adlı ders kitabı ve aynı kitabın 1963 tarihinde “İşletme Organizasyonu ve Yönetimi” adıyla yayımlanan ikinci baskısı, “metin sadeleştirme” bağlamında değerlendirilmektedir. Çalışmada, Amerikan işletmecilik ve yönetim bilgisinin Türkiye’de 1950’lerle birlikte etkili olduğu dönemde, “yönetim eğitiminde kullanılan dilin sadeleşmesi” meselesinin de ortaya çıktığı görülmektedir. Bu noktada Türkiye’de işletme ve yönetim alanındaki dilsel olguların, hangi etkenlere bağlı olarak değişime uğradığını tespit etmek önem arz etmektedir. Çünkü Oluç’un bu iki kitabında; gerek yayımlandıkları tarihler itibariyle yönetim alanına artan ilgi gerekse dil sadeleşmesinin, işletmecilik ve yönetim alanına yansıması hakkında önemli ipuçları bulunmaktadır. Çalışmada doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda kitaplar, toplam kelime ve bölüm sayıları açısından incelenmiştir. Daha sonra ise içeriklerinde yapılan değişiklikler açısından karşılaştırılmıştır. İşletmecilik ve yönetim eğitimi alanında 1950’lerde kullanılan kelime/terimlerin 1960’lardaki değişimi, incelenen kitaplar bağlamında tablolaştırılmıştır. Oluç’un kitabının birinci ve ikinci baskısı arasında; dil sadeleşmesi açısından önemli değişiklikler bulunmaktadır. İncelenen kitaplarda; yapılan metin sadeleştirmesi neticesinde, hem içerikte yer alan genel dilsel olguların hem de işletmecilik ve yönetim yazınında kullanılan terimlerin değişime uğradığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

İşletmecilik Eğitimi Tarihi, Metin Sadeleştirme, İşletmecilik Bilgisi, Yönetim Bilgisi, Mehmet Oluç

A COMPARATIVE STUDY ON MANAGEMENT BOOKS IN THE CONTEXT OF TEXT SIMPLIFICATION: İŞLETME ORGANİZASYONU VE SEVKU İDARESİ (1959) AND İŞLETME ORGANİZASYONU VE YÖNETİMİ (1963)

In the study, the textbook “İşletme Organizasyonu ve Sevku İdaresi (Business Organization and Administration)” by Mehmet Oluç which was published in 1959, and the second edition of the same book published in 1963 under the title of “İşletme Organizasyonu ve Yönetimi (Business Organization and Management)”, are reviewed in the context of “text simplification”. The study reveals that in the time of influential American business and management knowledge in Turkey in the 1950s, the issue of “the simplification of the language used in management education” emerged. At this point, it is important to determine the factors that have changed the linguistic phenomena of business and management field in Turkey as in those two books of Oluç, there are important clues about both the increasing interest in management as of the date of publication and the reflections of language simplification on business and management field. Document analysis method was used in the study. Accordingly, the books are examined in terms of total words and chapters. Then, the changes in the contents are compared. The changes of the words/concepts used in the 1950s in the field of business and management education in the 1960s, are tabulated in the context of the books examined. There are significant differences in terms of language simplification between the first and second editions of Oluç’s book. As a result of the text simplification in the books, it is found that both linguistic phenomena in the content and the concepts used in business and management literature are changed.

Keywords:

History of Business Education, Text Simplification, Business Knowledge, Management Knowledge, Mehmet Oluç,

PDF

___

Akay, R. (2007). Dil değişiminin dilsel ve toplumsal nedenleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1) 1-9.
Babacan, M. (2008). Nedir bu reklam?. İstanbul: Beta Yayınları.
Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel serüven. M. Rifat ve S. Rifat (Çev.), Cogito 12. Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Bayraktar, İ. ve Durukan, E. (2016). Türkçe ders kitaplarında metin sadeleştirme üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(3), 1356-1369.
Bingöl, Y. (2004). Kimlik tartışmaları ışığında Türk dil politikası. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59(1), 27-58.
Bingöl, Y. (2013). Modernite-gelenek çekişmesi bağlamında 1982 anayasasının dili. Amme İdaresi Dergisi, 46(3), 33-58.
Dirlik, S., Avcı, U. ve Türken S. (2017). Tarihsel süreçte işletme ve yönetim bilgisinin kapsamı ne ölçüde değişti?: Ansiklopediler üzerinden karşılaştırmalı bir değerlendirme. 25. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Başkent Üniversitesi, Ankara, 1227-1237.
Durmuş, M. (2013). İkinci/yabancı dil öğretiminde sadeleştirilmiş metin sorunları üzerine. Bilig Dergisi, (65), 135-150.
Faigley, L. ve Witte, S. (1981). Analyzing revision. College Composition and Communication, 32(4), 400. doi:10.2307/356602
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma: felsefe-yöntem-analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Kansu-Yetkiner, N. ve Yetkin-Karakoç, N. (2015). Yüzyıllık süreçte Tevfik Fikret’in Şermin yapıtı bağlamında diliçi çeviri ve yanmetin olgusu. Bilig Dergisi, (75), 195-226.
Levend, A. S. (1960). Türk dilinde gelişme ve sadeleşme evreleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Oluç, M. (1959). İşletme organizasyonu ve sevku idaresi. İstanbul: Sermet Matbaası.
Oluç, M. (1963). İşletme organizasyonu ve yönetimi. İstanbul: Sermet Matbaası.
Özdemir, M. ve Dağtaş, A. (2014). Dilde sadeleşme tartışmaları: 1970 yılı “Türk Dili” dergisinde Arapça, Farsça ve batı dillerinden gelen kelimelere karşı takınılan tavır, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 27-51.
Özdemir, M. ve Süğümlü, Ü. (2013). Dilde sadeleşme ve dil akademisi tartışmaları: Türk Dili Dergisi (1976). Turkish Studies, 8(9), 2269-2295.
Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si. 3. Baskı. ABC Dizisi. İstanbul: Say Yayınları.
Üsdiken, B., Selekler, N. ve Çetin, D. (1998). Türkiye’de yönetim yazınına egemen anlayışın oluşumu: Sevk ve İdare Dergisi üzerine bir inceleme. Amme İdaresi Dergisi, 31(1), 57-87.
Yılmaz, Y. (2018). Türkçe meselesi üzerine. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 77-82.