Ekrem Yaşar AKÇAY, Çiğdem ARGUN, Elvettin AKMAN

AB’NİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE ORTAK DIŞ VE GÜVENLİK POLİTİKASI

Avrupa Birliği, II. Dünya Savaşı‟ndan sonra Avrupa‟nın yeniden güçlenmesi için 1952 Paris Antlaşması ve 1957 Roma Antlaşmaları ile ortaya çıkmıştır. Başlangıçta AET adıyla bir ekonomik birlik olarak kurulan ve zamanla gelişen, genişleyen ve derinleşen birlik 1992 yılında yapılan Maastricht Antlaşması ile siyasi olmaya başlamıştır. Siyasal birliği sağlamlaştırmak için politikalar üretmeye çalışan AB, Ortak Dış ve Güvenlik Politikası‟nı oluşturmuştur. Üye devletlerin ulusal çıkarlarına sınırlama geleceği endişesiyle tam olarak gerçekleşemeyen bu politika, birliğin sağlamlaşması ve uluslararası sistemde daha aktif olması için gerekli bir politikadır

Anahtar Kelimeler:

Avrupa, AB, Maastricht Antlaşması Ortak Dış ve Güvenlik Politikası, Birlik

HISTORICAL DEVELOPMENT OF EU AND THE COMMON FOREIGN AND SECURITY POLICY

European Union established after Second World War for forcing Europe again. Union that firstly established the name of EEC as an economic union and in the length of time, developed, enlarged and deepened, with Maastricht Treaty which was signed in 1992 began to be political union. EU that tried to produce the policies to reinforce the political union, established the CFSP. This policy that hasn‟t fully come true because of fear of the member states who have thought that this policy can be limited to their concerns, is policy that is necessary to reinforce and to be effect of the union in the international system

Keywords:

Europe, European Maastricht Treaty, EU, CFSP, Union,

PDF

___

Akalın, Cüneyt, (2006), “Monnet‟in Gölgesindeki Avrupa‟dan Türkiye‟ye: Liberalizm-Cumhuriyetçilik Kavgası”, Rıdvan Karluk (ed.), Avrupa Birliği Dersleri Ekonomi, Politika, Teknoloji, Ankara: Nobel Yayınları.
Akar, Sevda, (2010), Lizbon Antlaşması‟nın Avrupa Birliği Bütçe Sürecine Getirdiği Yenilikler ve 2010 Avrupa Birliği Bütçesi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt. 28, Sayı.1, İstanbul.
Arıkan, Harun, (2003), “Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası”, Harun Arıkan ve Muhsin Kar (ed.), Avrupa Birliği Ortak Politikaları ve Türkiye, İstanbul: Beta Yayınları.
Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, (1993), Avrupa Topluluğu ve Türkiye, 2. Baskı, İstanbul: Avrupa Topluluğu Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
Bilici, Nurettin, (2006), “AB‟de Ekonomik Bütünleşme ve Türkiye‟nin Entegrasyonu”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt.5, No. 2, Ankara.
Canbolat, İbrahim, S., (1998), Ulus-üstü Sistem ve Avrupa Birliği, İstanbul: Alfa Yayınları.
Ceyhan, Ayşe, (1991), Avrupa Topluluğu Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Afa Yayınları.
Çakmak, Haydar, (2007), Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri, Ankara: Platin Yayınları.
Dedeoğlu, Beril, (2001), Dünden Bugüne Avrupa Birliği, İstanbul: Boyut Kitapları.
Demirel, Havva, (2003), Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Üyeliği ve Kıbrıs Problemi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
Dilekli, Selin, Yeşilkaya, Kadriye, (2002), Maastricht Kriterleri, AB İle İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara.
Dinand, Desmond, (2005), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Hale Akay (çev.), 1. Baskı, İstanbul: Kitap Yayınları.
Ecevit, Kenan, Kavalalı, Özlem, Özdemir, Sahir, (2004), AB Sözlüğü, Ankara: DPT.
Efe, Haydar, (2008), “Avrupa Birliği‟nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 7, Sayı. 1, Gaziantep.
_________, (2010), “Soğuk Savaş Döneminde Avrupa‟da Ortak Dış ve Güvenlik Politikası Oluşturma Çabaları”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt. 9, No. 1, Ankara.
Horvath, Zoltan, (2007), Hand Book on The European Union, Hungary: Hungarian National Assembly. İnat Kemal, (2005), “Avrupa Politik İşbirliğinin Doğuşu”, Oğuz Kaymakçı (ed.), Avrupa Birliği Üzerine Notlar, Ankara: Nobel Yayınları.
Kavalalı, Murat, (2005), Avrupa Birliği Genişleme Süreci: AB’nin Merkez Doğu Avrupa ve Batı Balkan Ülkeleriyle İlişkileri, Ankara: DPT Müsteşarlığı.
Özdemir, Sahir, (2001), Avrupa Ekonomik Topluluğu, Avrupa Topluluğu, Avrupa Toplulukları, Avrupa Birliği, Roma Antlaşması, Avrupa Tek Senedi, Avrupa Birliği Antlaşması, Maastricht Antlaşması, Amsterdam Antlaşması, Nice Antlaşması, Avrupa Birliği İle İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara.
Palabıyık, M. Serdar, Yıldız, Ali, (2007), Avrupa Birliği, Ankara: ODTÜ Yayıncılık. Pazarcı, Hüseyin, (2005), Uluslararası Hukuk, 3. Baskı, Ankara: Turan Kitabevi.
Tezcan, Ercüment, (2005), Avrupa Birliği Kurumlar Hukuku, Ankara: USAK Yayınları. Ülger, İrfan Kaya, (2002), Avrupa Birliğinde Siyasal Bütünleşme Ortak Dış Politika ve Ortak Güvenlik Politikasının Oluşumu, İstanbul: Gündoğan Yayınları.
_____________, (2003), Avrupa Birliği El Kitabı Kavramlar, Kurumlar, Kişiler, Ankara: Seçkin Kitabevi.
____________, (2005), “Avrupa Birliği Dış Politikası ve Avrupa Bütünleşmesi”, Oğuz Kaymakçı (ed.), Avrupa Birliği Üzerine Notlar, Ankara: Nobel Yayınları.
Zhussipbek, Galym, (2009), “Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası‟nın Tanımı ve Düşünsel Arka Planı”, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, Cilt.5, Sayı.19, Ankara.
http://en.wikipedia.org/wiki/Pre-1945_ideas_on_European_unity, (20.10.2010).
Çiçek, Kemal, “Türkiye‟nin Avrupa Birliği‟ne Alınmamasında Din Bir Faktör Olabilir Mi?, http://www.ekodialog.com/Makaleler/avrupa-birligi-diniliskisi-makale.html, (20.10.2010).
http://www.jurnal.net/dunya/2010/06/01/avrupa-da-butunlesme-sureci, (20.10.2010).
Türkdoğan, Berna, “Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri- Atatürkçü Düşünce Işığında”, http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=414, (20.10.2010).
http://www.abofisi.metu.edu.tr/abnin_genislemesi.htm, (22.10.2010). “Avrupa Birliği Nedir?”, http://www.tobb.org.tr/abm/raporlaryayinlar/abnedir.doc, (22.10.2010).
“Tek Avrupa İçin Tek Para Birimi”, http://ec.europa.eu/economy_finance/general/pdf/the_road_to_euro_tr.pdf, (22.10.2010).
Özpençe, Özay, “Avrupa Para Birliğinde Maliye Politikası Kooridanasyonu ve Türkiye Analizi”, http://www.sgb.gov.tr/Publications/Avrupa%20Parasal%20Birli%C4%9Fi% E2%80%99nde%20Maliye%20Politikas%C4%B1%20Koordinasyonu%20V e%20T%C3%BCrkiye%20Analizi.pdf, (22.10.2010).
http://min.avrupa.info.tr/QA/forum/viewthread.php?lang=1&forum_id=83&t hread_id=3545, (22.10.2010).
Akçadağ, Emine, “Batı Avrupa Birliği‟nin Sonu”, http://bilgesam.net/tr/index.php?option=com_content&view=article&id=710: bat-avrupa-birliinin-sonu&catid=70:ab-analizler&Itemid=134, (23.10.2010).
“Avrupa Topluluklarının Tarihsel Gelişimi”, http://www.legalisplatform.net/ozel_dosyalar/AP%20Tarihsel%20Geli%C5 %9Fim.pdf, (23.10.2010). http://abofisi.metu.edu.tr/antlasmalar.htm, (23.10.2010).
“Avrupa Birliği Genişleme Süreci”, http://www.ikv.org.tr/icerik.asp?konu=abgenislemesi&baslik=AB%20Geni% FElemesi, (23.10.2010).
“Maastricht Antlaşması”, http://www.mess.org.tr/ab/absol/Maastricht%20Antlasmasi.pdf, (23.10.2010).
http://www.abgs.gov.tr/files/di%C4%9Fer%20faydal%C4%B1%20dok%C3 %BCmanlar/ab_kronolojisi__1946_2010_.pdf, (23.10.2010). http://www.gumruk.gov.tr/tr-TR/abdisiliskiler/Sayfalar/ABGenel.aspx, (23.10.2010).
Özlem, Kader, “ Avrupa‟da Güvenlik Politikalarının Oluşum Süreci ve NATO-AB-Türkiye İlişkileri Açısından Analizi”, http://www.turksam.org/tr/a699.html, (24.10.2010).
http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/tr/infoCountryPage/setimes/re source_centre/bios/solana_javier?country=EU, (24.10.2010).
http://www.abofisi.metu.edu.tr/ab_politikalari.htm, (24.10.2010).
Yanıkdağ, Tülin, “Anayasallaşma Sürecinde Avrupa Temel Haklar Şartı‟ndan Lizbon Antlaşması‟na, http://www.bilgestrateji.com/store/dergi3/tulin.pdf, (20.01.2011)