Abdullah KILIÇARSLAN, Mustafa Çağrı SUCU

LOJİSTİK REGRESYON YÖNTEMİ ile FİRMALARIN BAŞARILI ve BAŞARISIZ OLMA DURUMLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ: BİST 100 ENDEKSİNDE BİR UYGULAMA

Bu çalışmanın amacı, finansal açıdan işletmelerin başarılı ve başarısız olma durumları üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesidir. Çalışma kapsamında, BİST 100 endeksinde yer alan 48 adet işletmenin 2001-2019 dönemi finansal verileri, lojistik regresyon analizi ile sınanmıştır. Çalışmada finansal açıdan başarılı ve finansal açıdan başarısız olan işletmeler Altman ZSkor modeli kriterlerine göre belirlenmiştir. Şirketlerin halka arz izahname ekinde yayınlanan fiyat tespit raporları doğrultusunda, halka arz öncesi dönemlere ait bağımsız denetimden geçmiş bilanço ve gelir tabloları ile borsa işlem dönemine ait veriler kullanılmıştır. İlgili verilere Kamuoyu Aydınlatma Platformu, Finnet ve Borsa İstanbul üzerinden erişim sağlanmıştır. Analiz sonucunda, işletme başarısını arttıran değişkenlerin cari oran, aktif devir hızı, duran varlık devir hızı ve faiz ve vergi öncesi kâr/aktif toplam oranı olduğu belirlenmiştir. İşletme başarısını azaltan değişkenlerin ise toplam kaldıraç oranı, nakit dönüşüm süresi ve öz sermaye kârlılığının olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Finansal Başarısızlık, Borsa İstanbul, Lojistik Regresyon

DETERMINING the FACTORS THAT AFFECT the SUCCESS and FAILURE of COMPANIES THROUGH LOGISTIC REGRESSION METHOD: AN APPLICATION on THE BIST 100 INDEX

The aim of this study is to determine the factors that influence financially successful and unsuccessful businesses. As part of the study, financial data of 48 businesses included in the BIST 100 index for the 2001-2019 period were tested by logistic regression analysis. Businesses that were financially successful and financially unsuccessful were determined by the Altman Z-Score model criteria. Based on the price detection reports published in the companies' IPO, independent audited balance sheets and income statements for the pre-IPO periods were used, as well as data for the stock transaction period. The relevant data is accessed through the Public Disclosure Platform, Finnet and İstanbul Stock Exchange. As a result of the analysis, it has been determined that the variables that increase the success of the firm are the current ratio, asset turnover, fixed asset turnover and profit before interest and tax / total assets ratio. The variables that decreased operating success were found to be the total leverage ratio, cash conversion duration and return on equity. Keywords: Financial Failure, Borsa İstanbul, Logistic Regression

Keywords:

Financial Failure, Borsa Istanbul, Logistic Regression,

PDF

___

Agarwal, A., ve Patni, I. (2019). Applicability of Altman Z-Score in Bankruptcy Prediction of BSE PSUs. Journal of Commerce ve Accounting Research, 8(2), ss. 93-103.
Alali, M. S. (2018). Predicting Financial Distress for Mobile Telecommunication Companies Listed in Kuwait Stock Exchange Using Altman’s Model. Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA), V.5(3), ss. 242-248. doi:http://dx.doi.org/ 10.17261/Pressacademia.2018.933.
Altman, E. I. (1968). Financial Ratios, Discriminant Analysis and the Prediction of Corporate Bankruptcy. The Journal of Finance, 23(4), ss. 589-609. doi:http://dx.doi.org/10.1111/j.1540-6261.1968.tb00843.
Altman, E. I. (1984). The Success of Business Failure Prediction Models: An İnternational Survey. Journal of Banking and Finance(8), ss. 171-198.
Altman, E. I. (1993). Corporate Financial Distress and Bankruptcy: A Complete Guide to Predicting. New York: Wiley ve Sons.
Altman, E. I. (2000). Predicting Financial Distress of Companies: Revisiting The Z-Score and Zeta® Models. Handbook of Research Methods and Applications in Empirical Finance, ss. 428-456. doi:http://dx.doi.org/10.4337/9780857936097.00027.
Altman, E. I. (2005). An Emerging Market Credit Scoring System for Corporate Bonds. Emerging Market Review(6), ss. 311-323.
Altman, E. I., Hotchkiss, E., ve Wang, W. (2019). Corporate Financial Distress, Restructuring, and Bankruptcy. Hoboken: John Wiley ve Sons, Inc.
Beaver, W. H., McNichols, M. F., ve Rhie, J.-W. (2005). Have Financial Statements Become Less Informative? Evidence from the Ability of Financial Ratios to Predict Bankruptcy. Review of Accounting Studies, 10(1), ss. 93-122. doi:http://dx.doi.org/10.1007/s11142-004-6341-9.
Benninga, S., Helmantel, M., ve Sarig, O. (2005). The Timing of İnitial Public Offerings. Journal of Financial Economics (75), ss. 115-132. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.jfineco.2003.04.002 .
Brealey, R. A., Myers: C., ve Marcus, A. J. (2007). İşletme Finansının Temelleri. (Ü. Bozkurt, T. Arıkan, ve H. Doğukanlı, Çev.) İstanbul: Literatür Yayınları.
Bursal, M. (2019). SPSS ile Temel Veri Analizleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Campbell, J. Y., Hilscher, J., ve Szilagyi, J. (2008). In Search of Distress Risk. The Journal Of Finance, LXIII(6), ss. 2899-2939.
Chakrabarty, B. (tarih yok). Case 1 The Barings Bank Disaster. Saint Louis University: http://www.slu.edu/~chakrab/teaching.html. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
Corder, G. W., ve Foreman, D. I. (2009). Nonparametric Statistics for Non-Statisticians A Step-By-Step Approach. Hoboken: John Wiley ve Sons, Inc.
Coşkun, Y. (2012). Financial Failures and Risk Management. Sermaye Piyasası (10), ss. 100-109
Das: R., Hanouna, P., ve Sarin, A. (2009). Accounting-Based versus Market-Based Cross-Sectional Models of CDS Spreads. Journal of Banking ve Finance, 33(4), ss. 719-730. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.jbankfin.2008.11.003 .
Eminiş Ambalaj. (2018, 09 25). Konkordato İlanı Hakkında Özel Durum Açıklaması. Kamuyu aydınlatma platformu: https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/709341. Erişim tarihi: 1 Mart 2020.
Gepp, A., Kumar, K., ve Bhattacharya: (2009). Business Failure Prediction Using Decision Trees. Journal of Forecasting, 29(6), ss. 536-555. doi:http://dx.doi.org/10.1002/for.1153.
Gissel, J. L., Giacomino, D., ve Akers, M. D. (2007). A Review of Bankruptcy Prediction Studies: 1930-Present. Journal of Financial Education(33), ss. 1-42.
Hillegeist: A., Keating, E. K., Cram, D. P., ve Lundstedt, K. G. (2004). Assessing the Probability of Bankruptcy. Review of Accounting Studie, 9(1), ss. 5-34.
İkbal, Z., ve Mirakhor, A. (2014). Ekonomik gelişim ve İslâmi finans. İstanbul: Borsa İstanbul Yayınları.
Karadeniz, E., ve Öcek, C. (2018). Konaklama İşletmelerinde Finansal Başarısızlık Riskinin Ölçümü: Türkiye Ve Avrupa Karşılaştırması. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 55(645), ss. 9-59. Karadeniz, E., ve Öcek, C. (2020). Finansal Başarısızlık Tahmin Modellerinin Geçerliliğinin Analizi: Thomas Cook Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(3), ss. 394-406.
Karadeniz, E., Koşan, L., ve Kahiloğulları: (2014). Borsa İstanbul'da İşlem Gören Spor Şirketlerinin Finansal Performansının Oran Yöntemiyle Analizi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), ss. 129-144.
Karagöz, Y. (2019). SPSS AMOS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Merkezi Kayıt İstanbul. (2021). BIST Şirketleri. Kamu aydınlatma platformu: https://www.kap.org.tr/en/bist-sirketler. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
Millert, G. P. (2004). Catastrophic Financial Failures: Enron and More. Cornell Law Review(89), ss. 423-455.
Mulyati, S., ve İlyasa: (2020). The Comparative Analysis of Altman Z-Score, Springate, Zmijewski, and Internal Growth Rate Model in Predicting the Financial Distress (Empirical Study on Mining Companies Listed on Indonesia Stock Exchange 2014-2017). KINERJA Volume, 24(1), ss. 82-95.
Okka, O. (2009a). Analitik Finansal Yönetim Teori ve Problemler. Ankara: Nobel Yayınları.
Okka, O. (2009b). Finansal Yönetim Örnek Olayları ve Örnek Çözümler. Ankara: Nobel Yayınları.
Okka, O. (2009c). Mühendislik Ekonomisi Çözümlü Problemler. Ankara: Nobel Yayınları.
Okka, O. (2018). Finansal Yönetim: Teori ve Çözümlü Problemler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Ong, S.-W., Yap, V. C., ve Khong, R. W. (2011). Corporate Failure Prediction: A Study of Public Listed Companies in Malaysia. Managerial Finance, 37(6), ss. 553-564. doi:http://dx.doi.org/10.1108/03074351111134745 .
Pozzoli, M., ve Paolone, F. (2017). Corporate Financial Distress. Cham: Springer Briefs in Finance. doi:http://dx.doi.org/10.1007/978-3-319-67355-4 .
Ramana, N., Azash, S., ve Ramakrishnaiah, K. (2012). Financial Performance and Predicting the Risk of Bankruptcy: A Case of Selected Cement Companies in India. International Journal Of Public Administration And Management Research (IJPAMR), 1(1), ss. 40-56.
Rodrigues, J. (2015, 02 24). Barings Collapseat 20: How Rogue Trader Nick Leeson Broke the Bank. The Guardian: https://www.theguardian.com/business/from-the-archive-blog/2015/feb/24/nick-leeson-barings-bank-1995-20-archive. Erişim Tarihi: 28 Mart 2020.
Schöning, S., Göğüş, E. H., ve Pernsteiner, H. (2018). İşletmelerde Risk Yönetimi Türkiye Almanya ve Avusturya Karşılaştırması. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Springate, G. (1978). Predicting the Possibility of Failure in a Canadian Firm. Unpublished Master‘s Thesis, Simon Fraser University, Canada.
Turaboğlu, T. T., Erkol, A. Y., ve Topaloğlu, E. E. (2017). Finansal Başarısızlık ve Sermaye Yapısı Kararları: BIST 100 Endeksindeki Firmalar Üzerine Bir Uygulama. Business and Economics Research Journal, 8(2), ss. 1309-2448. doi:http://dx.doi.org/ 10.20409/berj.2017.48.