KANT’IN ÖLÜMSÜZLÜK VARSAYIMI BAĞLAMINDA ÖLÜMDEN SONRAKİ HAYATIN FELSEFİ GEREKÇESİ OLARAK AHLÂK

Kant ruhun ölümsüzlüğü varsayımı ile ölümden sonraki hayat için özgün bir bakış açısı geliştirmiştir. Bu makalede ahlâk yasasının ölümden sonraki hayat inancı için bir gerekçe olup olmadığı incelenecektir. Burada, en yüksek iyilik, ahlâk yasası ile Tanrı ve ölümsüzlük varsayımları hakkındaki kavramları analiz edip epistemolojik durumlarını, aralarındaki bağlantıları ve ortaya koydukları bazı sorunları tartışılacaktır. Bu Kant’ın kendi eserlerine dayanan açıklama, analiz ve karşılaştırma yöntemleri kullanılarak yapılacaktır. Çalışmamızda Saf Aklın Eleştirisi ve Pratik Aklın Eleştirisi adlı kitapları iki ana kaynak olarak kullanılmıştır. İkincil kaynaklar arasında diğer çalışmaları, araştırmacılar tarafından Kant’ın Felsefesi üzerine yazılmış incelemeler ve yorumlar bulunmaktadır. Bu araştırma, Kant’ın Tanrı'nın varlığına ve ölümden sonraki hayat inancının yalnızca ahlâkî bilinç ve inanca dayanabileceğini gösterecektir. Bunlar için fiziksel bir kanıt olmadığı gibi rasyonel kanıt için bir dayanak da yoktur. Ahlâk yasasına itaat ve en yüksek iyinin elde edilebildiği gelecekteki dünyaya inanç ancak Tanrı’nın varlığı kabul edilirse mümkündür. Kant’ın ahlâk teolojisinde, en yüksek iyilik, ruhun ölümsüzlüğü ve Tanrı’nın varlığı arasındaki bağlantı zorunludur. Kant’ın felsefesi kendi içinde tutarlı olmakla beraber kanaatimizce günlük hayatın gerçekleriyle çelişir. O, Tanrı'ya ya da öbür dünyaya ya da her ikisine de inanmayan insanlar olduğu gerçeğini görmezden gelir. Kant, insanın her zaman Tanrı'ya inandığını ve ölüm korkusunun onları asla terk etmediğini iddia eder. Onun için başka bir şey mümkün değildir ve bu nedenle, Kant bu tür problemleri tamamen teorik olarak görür.

Anahtar Kelimeler:

Kant, Felsefe, Ahlâk, Ölüm, Ölümsüzlük, Ruh

PDF

___

Akarsu, Bedia, Ahlâk Öğretileri, Remzi Kitapevi, İstanbul, 1982.
Akbaş, Muhsin, “Ölüm ve Ölümsüzlük”, Din Felsefesi El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ed. Recep Kılıç, Mehmet Sait Kılıç, Ankara, 2014.
Aydın, Mehmet, Din Felsefesi, İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları, İzmir, 2012.
Aydın, Mehmet, Kant ve Çağdaş İngiliz Felsefesinde Tanrı-Ahlâk İlişkisi, Umran Yayınları, Ankara, 1981.
Byrne, Peter, Kant on God, Ashgate Publishing Limited, Hampshire, 2007.
Davis, Brian, Din Felsefesi, çev. Fatih Taştan, Paradigma yayınları, İstanbul, 2011.
Heimsoeth, Heinz, Immanuel Kant’ın Felsefesi, Kant’ı Anlamak İçin Anahtar Kitap, çev. Takiyettin Mengüşoğlu, Remzi Kitapevi, İstanbul, 1986.
Kant, Immanuel, Fundamental Principles of The Metaphysic of Morals, çev. Thomas K. Abbott, The Library of Liberal Arts The Bobbs-Merrill Company, Inc. Indianapolis, Indiana, 1949. Çev.Kant, Immanuel, Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi, Hacettepe üniversitesi yayınları, Ankara, 1982.
Kant, Immanuel, Prolegomena to Any Future Metaphysics, Çev. Lewis White Beck, Library of Liberal Arts published by Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, 1997, çev. Kant, Immanuel, Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena, Hacettepe Üniversitesi yayınları, Ankara, 1983.
Kant, Immanuel, Immanuel Kant’s Critique of Pure Reason, çev. Norman Kemp Smith, Macmillan and Co. Limited, Edinburgh, 1929.
Kant, Immanuel, Kant’s Critique of Practical Reason and Other Works on The Theory of Ethics, Çev. Thomas Kingsmill Abbott, Longmans Green and Co., Printed at the University press by Ponsonby and Weldrick, 5. Baskı, Dublin, 1898; çev. Pratik Aklın Eleştirisi, çev: İoanna Kuçuradi, Ülker Gökberk, Füsun Akatlı, Türkiye Felsefe kurumu yayınları, basım yeri yok, 1999.
Reardon, Bernard M. G., Kant as Philosophical Theologian, Barnes&Noble Books, Toowa, New Jersey, 1988
Taylan, Necip, Düşünce Tarihinde Tanrı Sorunu, Şehir Yayınları, İstanbul, 2000.
Tomasi, Gabriele, “God, Highest Good, and the Rationality of Faith”, The Highest Good in Kant’s Philosophy, ed. Thomas Höving, De Gruyter, Berlin, 2016.
Türkeri, Mehmet, Hayatın Anlamı ve Ölüm-Süzlük, Lotus yayınları, Ankara, 2012
Yasa, Metin, Felsefi ve Deneysel Dayanaklarla Ölüm Sonrası Yaşam, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2001.