Yrd.doç.dr.elbeyi PELİT, Dr.yalçın ARSLANTÜRK

TURİZM İŞLETMELERİNİN İŞ ETİĞİNE YÖNELİK UYGULAMALARININ ÇALIŞMA YERİ TERCİHİNDEKİ ÖNEMİ: TURİZM ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırmanın amacı, turizm sektöründeki işletmelerin iş etiğine ilişkin uygulamalarının, üniversite düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin çalışacakları işletme tercihlerindeki önem derecesini belirleyebilmektir. Bu kapsamda, Türkiye’de lisans düzeyinde turizm eğitimi programlarına kayıtlı 1088 öğrenciye anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler, frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, faktör analizi, bağımsız örneklemler için t testi, ANOVA, ve Tukey testleri kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, işletmelerin iş etiğine ilişkin uygulamalarının, öğrencilerin çalışmak için tercih edecekleri işletmeleri seçmede çok/tamamen önemli olduğu ve bu önem düzeyinin, öğrencilerin, cinsiyetleri, sektör tecrübelerinin olup olmama durumu ve devam etmekte oldukları sınıflara göre de farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Etik, iş etiği, turzm işletmeleri, turizm öğrencileri

Turizm İşletmelerinin İş Etiğine Yönelik Uygulamalarının Çalışma Yeri Tercihindeki Önemi: Turizm Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma

Keywords:

-,

PDF

___

1. Airey, D. ve Frontistis, A. (1997). Attitudes to Careers in Tourism: An Anglo Greek Comparasion. Tourism Management, 18(3)pp.149-158.
2. Akgþl, A. ve Ñevik, O. (2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri, "SPSS'te İşletme Yönetimi Uygulamaları". Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti.
3. Aksu, A. ve Køksal, C.D. (2005). Perceptions and Attitudes of Tourism Students in Turkey. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17(5) pp. 436 447.
4. Altuğ, N. ve Gþler, E.G. (2003). Pazarlama Etiği: Hizmet Pazarlamasında Karşılaşılan Etik Sorunlar ve Malların Pazarlanmasından Farklılıkları, I.Türkiye Uluslararası İş ve Meslek Ahlakı Kongresi Bildirileri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi İşletmecilik Meslek Etiği Uygulama ve Araştırma Merkezi, 17-19 Eylþl, ss.321-327.
5. Aşçıgil, S. (2001). İş Etiği: Eski Sorunlar. Yeni Kavramlar. Yeni Yaklaşımlar. Friedrich Ebetrt Stiftung Ekonomi Forumu. İstanbul: Ñøzþm Reklam.
6. Ay, Ü. ve Eréen, Y. (2005). Öğrencilerin ve Yøneticilerin İşletme Sosyal Sorumluluğu ve Etik Yønetim Algılamaları, 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya: Sakarya Üniversitesi İİBF. 18-19 Kasım.ss.219-228.
7. Barron, P.E., Maxwell, G.A., Broadbridge, A. and Ogden, S. (2007). The Experiences. Perceptions and Expectations of Careers in the Hospitality Industry: Views from Generation Y. The Journal of Hospitality and Tourism Management, 14(2), pp.119-128.
8. Barutéugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. Kariyer Yayınları. İstanbul.
9. Baum, T. (2002). "Skills Training in the Hospitality Sector: A Review of Issues". Journal of Vocational Education & Training, 54(3), pp.343- 363.
10. Beltrami, R.F., Peterson, R.A. and Kozmersky, G. (1984). Concerns of College Students Regarding Business Ethics. Joumal of Business Ethics, 3, pp.195-200.
11. Boella, M.J. (2000). Human Resource Management in the Hospitality Industry. Cheltenham, Stanley Thornes.
12. Bradburn, R. (2001). Understanding Business Ethics. Thomson Learning, New York.
13. Bratton, J. and Gold. J. (2000). Human Resource Management. Theory and Practice. Macmillan.
14. Brien, A. (2004). Do I want a Job in Hospitality? Only Till I Get a Real Job!. in: K.A. Smith and C. Schott. Editors. Proceedings of the New Zealand Tourism and Hospitality Research Conference. Wellington. NZ.
15. Bþyþkøztþrk, Ş. (2003). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
16. Cleek, M.A. and Leonard, S.L. (1998). Can Corporate Codes of Ethics Influence Behaviour?. Joumal of Business Ethics, 17(6), pp.619-630.
17. Cohen, J.R., Pant, L.W. and Sharp, D.J. (2001). An Examination of Differences in Ethical Decision-Making Between Canadian Business Students and Accounting Professionals. JoMwa/ of Business Ethics, 30(4), pp.319-336.
18. Ehtiyar, R. ve Üngøren, E. (2008). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Umutsuzluk ve Kaygı Seviyeleri ile Eğitime Yønelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yønelik Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), s.159-181.
19. .Enghagen, L.K. (1990). Ethics in Hospitality/Tourism Education: A Survey. Hospitality Research Journal, 14(2), pp.113-118.
20. Fennel, D.A. and Malloy, D.C. (1999). Measuring the Ethical Nature of Tourism Operators. Annals of Tourism Research, 26(4), pp.928-944.
21. Demir, Y. (2010). İş Etiği Kavramı ve İşletmeler Aéısından Önemi paribus.tr.googlepages.com/y_demir2.doc (Erişim tarihi:06.07.2010)
22. Ertuğrul, F. (2008). Paydaş Teorisi ve İşletmelerin Paydaşlarıyla İlişkilerinin Yønetimi, Erciyes Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), ss.199-223.
23. Ferrel, O.C. and Fraedrich, J. (1991). Business Ethics. Ethical Decision Making and Cases. Houghton Mifflin Company. Boston.
24. Ferrell, O.C. and Friedrich J. (2005). Business Ethics. Boston. New York: Hougton Miffin Company, 2005.
25. Fleckenstein, M. P. and Huebsch P. (1999). Ethics in Tourism- Reality or Hallucination Journal of Business Ethics, 19, pp.137-142.
26. Ford, R.C. and Richardson, W.D. (1994). Ethical decision-making: a review of the empirical literature. Journal of Business Ethics, 13, pp.205-221.
27. Frederick, W.C., Davis, K. and Post, J.E. (1988). Business and Society: Corporate Strategy. Public Policy Ethics. New York. McGraw-Hill Publishing Company.
28. Galbraith, S. and Stephenson, H.B. (1993). Decision Rules Used by Male and Female Business Students in Making Ethical Judgments: Another Look. Joumal of Business Ethics, 12, pp.227-233.
29. Goodwin, H. and Francis, J. (2003). Ethical and Responsible Tourism: Consumer Trends in the UK. Journal of Vacation Marketing, 9(3), pp.271-284.
30. Glover, S.H., Bumpus, M.A., Sharp, G.F. and Munchus, G.A. (2002). Gender differences in ethical decision making. Women in Management Review, 17(5), pp. 217-227.
31. Hartley, R. (1993). Business Ethics Violations of the Public Trust. New York:Wiley.
32. Hatcher, T. (2004). Environmental Ethics As An Alternative For Evaluation Theory in For Profit Business Context. Evaluation and Program Planning, 27, pp.357-363.
33. Hosmer, L. R, (1994). Strategic Planning as if Ethics Mattered, Strategic Management Journal, 15, pp.17-34.
34. Howard, A. and Wilson, J. (1982). Leadership in a Declining Work Ethic. California Management Rewiev, 24(4), pp.33-46.
35. Hudson, S. (2007). To Go or Not To Go? Ethical Perspectives on Tourism in an Outpost of Tyranny. Journal of Business Ethics, 76, pp.385-396.
36. Jaszay, C. (2002). “An Integrated Research Review of Ethics Articles in Hospitality Journals 1990 to 2000”. Northern Arizona University. http://www2.nau.edu/~clj5/Ethics/jaszay1.pdf. (Erişim Tarihi: 15.04.2006).
37. Jenkins, A.K. (2001). Making a Career of it? Hospitality Students Future Perspectives: An Anglo-Dutch Study. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13(1), pp.13-20.
38. Joseph. J. (2000). “2000 National Business Ethics Survey”. http://www.ethics.org/resource /2000 -national-business-ethics-surveynbes. (Erişim: 14.10.2009).
39. Kampaxi, O. (2008). Codes of Ethics in Tourism: Practice. Theory. Synthesis. Annals of Tourism Research, 35(2), pp.607-608.
40. Kline, R. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
41. Koonmee, K., Singhapakdi, A., Virakul, B. and Lee, D.J. (2010). Ethics Institutionalization. Quality of Work Life and Employee Job-Related Outcomes: A Survey of Human Resource Managers in Thailand. Journal of Business Research, 41, pp.20-26.
42. Kozak, M. ve Karakaş, G. (2003). Otel İşletmelerinde Ñalışan Servis Personelinin Etik Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 2, ss.1-16.
43. Kozak, M.A. ve Kızılırmak, İ. (2001). Tþrkiyede Meslek Yþksekokulu Turizm Otelcilik Programı Öğrencilerinin Turizm Sektørþne Yønelik Tutumlarının Demografik Değişkenlere Gøre Değişimi: Anadolu. Akdeniz ve Karedeniz Teknik Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, Bahar, ss.9-16.
44. Kuşluvan, S. and Kuşluvan, Z. (2000). Perceptions and Attitudes of Undergraduate Tourism Students Towards Working in the Tourism Industry in Turkey. Tourism Management, 21, pp.251-269.
45. Kwansa, F.A. and Farrar, A.L. (1992). A Conceptual Framework For Devoloping a Hospitality Educators Code of Ethics. Hospitality Research Journal, 15(3), pp.27-39.
46. Lansing, P. and Vries, P.D. (2007). Sustainable Tourism: Ethical Alternative or Marketing Ploy?. Journal of Business Ethics 72, pp.77- 85.
47. Macbeth, J. (2005). Towards An Ethics Platform for Tourism. Annals of Tourism Research, 32(4), pp.962-984.
48. McNamara, C. (2005). “Complete Guide to Ethics Management: An Ethics Toolkit for Managers”. http://www.infra.kth.se/courses/1H1146/ Files/ethicsmanage ment.pdf. (Erişim Tarihi: 30.06.2006)
49. Morgan, G. (2004). SPSS for Introductory Statistics: Use and Interpretation. U.S.A: Lawrence Erlbaum Associates.
50. ÖSYM. (2009). 2009-2010 ÖSYM Yþksekøğretim İstatistikler. Ankara. www.osym.gov.tr. (Erişim:28.04.2010).
51. Özdamar, K. (2001). Paket Programlar ve İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler), (4. Baskı), Eskişehir: Kaan Yayınları.
52. Pardue, H. (2002). İnsan Kaynaklarına Farklı Bir Bakış; Etik Değerler. Human Resources. İnsan Kaynakları ve Yönetim Dergisi, 9, ss.12-14.
53. Pavesic, D. ve Breymer, R. (1990). Job Satisfaction: What is Happening to The Young Managers. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 31(1), pp.90-96.
54. Pearson, G. (1995). Integrity in Organizations: An Alternative Business Ethic. Singapore: McGraw-Hill Book Company.
55. Pelit, E. (2008). İşletmelerde İşgøren Gþélendirmenin İşgørenlerin İşdoyumlarına Atkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniğversitesi Eğitim Bilimler Enstitþsþ.
56. Pelit, E. ve Gþéer, E. (2007). İşletme Yøneticilerinin Ñalışanlara Karşı Davranışlarının İş Etiği Kapsamında Değerlendirilmesine İlişkin Bir Araştırma. Seyahat ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1, ss.32-49.
57. Pizam, A. (1999). The State of Travel and Tourism Human Resources in Latin America. Tourism Management, 20(5), pp.575-586.
58. Richardson, S. (2009). “Undergraduates Perceptions of Tourism and Hospitality as a Career Choice. International Journal of Hospitality Management, 28(3), pp.382-388.
59. Rimmington, M. (1999). Vocational Education: Challenges for Hospitality Management in the New Millennium. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 11(4), pp.186.197.
60. Sekeran, U. (2003). Research Methods for Business, New York: John Wiley.
61. Sarıışık. M., Akova, O. ve Ñontu, M. (2006). Otel Yøneticilerinin Etik Politika ve Yøntemlere Yaklaşımları Üzerine Amprik Bir Araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), ss.22-34.
62. Sankaran, S. and Tung, B. (2003). Relationship between Student Characteristics and Ethics: Implications for Educators. Journal of Instructional Psychology, 30(3), pp. 240-253.
63. Saylı, H., Ağca, V., Kızıldağ, D. Ve Uğurlu Y. (2009). Etik, Kurumsal İtibar ve Kurumsal Performans İlişkisinin Belirlemeye Yønelik 500 İşletme İéinde Yapılmış Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), s s.171-180.
64. Schwepker, C.H. (2001). Ethical Climates Relationship to Job Satisfaction. Organizational Commitment and Turnover Intention in the Salesforce. Journal of Business Research, 54, pp.39-52.
65. Singapakdi A., Rao, C.P. and Vitell, S.C. (1996). Ethical Decison Making: An Investigation of Services Marketing Professionals. Journal of Business Ethics, 15, pp.635-644.
66. Søkmen, A. ve Boylu, Y. (2001). Otel İşletmeleri Yøneticileri Aéısından Etik Kavramı ve Uygulamaları: Ankara 'da Amprik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(5). ss.31-54.
67. Stevens, B. (2001). Hospitality Ethics: Responses from Human Resource Directors and Students to Seven Ethical Scenarios. Journal of Business Ethics, 30, pp.233-242.
68. Stevens, B. and Fleckenstein, A. (1999). Comparative Ethics: How Students and Human-resources Directors React to Real-life Situations. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 40(2), pp.69-75.
69. Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlik. Ankara: Seékin Yayıncılık.
70. Telman, C. (2000). Başarıya Giden Yolda Meslek Seçimi. İstanbul: Epsilon Yayınları.
71. Travino, L. and Nelson, K. (2004). Managing Business Ethics. New York: Wiley.
72. Uékun, G., Latif, H., Uékun, S. ve Pelit, E. (2004). Otel Organizasyonundaki İşlerin Yaratıcı ve Tutucu Kişilik Boyutunda Değerlendirilmesine İlişkin Bir Uygulama, Dumlupınar üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss.55-79.
73. Weeden, C. (2001). Ethical Tourism: An Opportunity for Competitive Advantage. Journal of Vacation Marketing, 8(2), pp.141-153.
74. Whitney, D.L. (1989). The Ethical Orientations of Hotel Managers and Hospitality Students: Imphcations for Industry. Education. and Youthful Careers. Hospitality Education and Research Journal, 13(3), pp.187- 192.
75. Whitney, D.L. (1990). Ethics in the Hospitality Industry: With A Focus Hotel Managers. International Journal of Hospitality Management, 9(1), pp.59-68.
76. Whipple, T.W. and Swords, D.F. (1992). Business ethics judgment: a crosscultural comparison. Journal of Business Ethics, 11, pp.671-678.
77. Yþksel, Ö. ve Tuné, A. (2001). Turizm İşletmeleri Yøneticilerinin İş Etiğine Yaklaşımları (Ankara İlinde Uygulamalı Bir Araştırma). Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(5) ss:57- 170.