1910

Osmanlı modernleşmesinde basın

Bu çalışmamızda modernleşmede matbuatın yeri ve önemi üzerinde duracağız. Bilgi bütün insanlığın en çok değer verdiği kavram olmuştur. Binlerce yıldan bu yana toplumlar gerek edinilmiş tecrübeleri, gerekse yapılan buluşları sonraki nesillere aktarma adına bir araya toplayarak kitaplaştırmışlardır. Bu da basının sayesinde ivme kazanmıştır. Kitap ve kültürünün kullanılmaya başlamasıyla kesin ve kalıcı bilgiye ulaşıldığı gibi, bilginin doğruluğunun sorgulanması da kolaylaşmıştır. Söylenti ve yanlış tecrübelere dayanan çeşitli kirli bilgiler kitabın kullanılmasıyla geçerliliğini kaybetmiştir. Böylelikle bilgiler daha fazla netleşmiş, bilimsel geçerlilik kazanmıştır. Öte yandan daha güncel olan bilgileri yayın yolu ile anında kitlelere ulaştırma gerekliliği gazete mantığının doğmasına ortam hazırlamıştır.

The press in the Ottoman modernization

This study elaborates on the place and significance of the press in modernization. Mankind has always greatly appreciated the concept of information. For thousands of years societies have gathered both experiences and inventions and collected them into books in order to pass them on to the next generations. This process was accelerated by the press. From the beginning, using books and the culture of books, precise and consistent information was provided and checking the accuracy of information became easier. Various cases of false information, based on rumour and false reports, lost their validity through the use of books. Thus information became clearer and gained scientific validity. In addition, the necessity of transmission of more current information to the masses through immediate publication paved the way for the emergence of journals.

PDF

___

AFYONCU, Erhan, http://www.matbaaiamire.com (22/07/2012)

Ahmet Cevdet Paşa, Tezakir 40 Tetimme, T.T.K. Yay., Ankara, 1991.

Ali Şükrü, Matbuat Âlemi, Donanma Mecmuası, S, 156, 7 Mart 1334.

BERKES, Niyazi, Türkiyede Çağdaşlaşma, Doğu-Batı Yay., İstanbul,1985.

BEYDİLLİ, Kemal, Matbaa, T.D.V. İslam Ansiklopedisi, Ankara, 2003.

CEM, İsmail, Türkiyede Geri Kalmışlığın Tarihi, İş Bankası Yay., İstanbul, 2007.

ÇAKIR, Hamza, Osmanlıda Basın İktidar İlişkileri, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2002.

GAXOTTE, Pierre, Fransız İhtilali Tarihi, Varlık Yay., İstanbul, 1962.

GÖKALP, Ziya, Asrın En Mühim Müessesesi Gazetedir Cumhuriyet Gazetesi, 4 Haziran 1924.

GÜLERYÜZ, Naim Avigdor, Bizanstan 20. Yüzyıla Türk Yahudileri Tarihi, Gözlem Yay., İstanbul, 2012.

İNUĞUR, M. Nuri, Basın ve Yayın Tarihi, Der Yay., İstanbul, 2005.

KABACALI, Alpay, Başlangıçtan Günümüze Türkiyede Matbaa ve Basın ve Yayın, Literatür Yay., İstanbul, 2000.

KABACALI, Alpay, Türk Basınında Demokrasi, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1994.

KARPAT, Kemal, Osmanlıda Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma, İmge Yay., İstanbul, 2006.

KOCABAŞOĞLU, Uygur Anadoludaki Amerika, Arba Yay., İstanbul, 1991.

KOLOĞLU, Orhan, Osmanlıdan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, Pozitif Yay., İstanbul, 2006, s.15.

KURAN, Ahmet Bedevi, İnkılâp Tarihimiz ve İttihat ve Terakki, Tan Matbaası, İstanbul, 1948.

MCNEİLL, William H. Osmanlı İmparatorluğunun Dünyadaki Yeri, Tarih ve Toplum, S.2, Şubat 1984.

MERİÇ, Cemil, Bu Ülke, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1976.

Montesquieu, İran Mektupları, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul, 1963.

ŞAHİN, Gürsoy, II. Meşrutiyet Döneminde Pozitivist Anlayış ve Bu Anlayışın Türk Modernleşmesindeki Yeri, 100.Yılında II. Meşrutiyet; Gelenek ve Değişim Ekseninde Türk Modernleşmesi Sempozyumu, Marmara Üniversitesi-Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Haz. Zekeriya Kurşun v.d., İstanbul, 2009, ss. 217-247.

RAMSOUR, Ernest Edmondson, Genç Türkler ve İttihat Terakki, Etkin Kitap, İstanbul, 2009.

SABEV, Orlin, (Orhan Salih), İbrahim Müteferrika ya da İlk Osmanlı Matbaa Serüveni (1726 - 1746), Yeditepe Yay., İstanbul, 2006.

ŞAHİN, Gürsoy, İngiliz Seyahatnamelerinde Osmanlı Toplumu ve Türk İmajı, Gökkubbe Yay., İstanbul, 2007.

Şapolyo, Enver Behnan, Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönü İle Basın, Güven Matbaası, Ankara, 1969.

TOPUZ, Hıfzı, II. Mahmuttan Holdinglere Türk Basın Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2003.

YERASİMOS, Stefanos, Az Gelişmişlik Sürecinde Türkiye, Belge Yay., İstanbul, 1987.