Tirmizî’nin, Süneninde Ulemanın İhtilaf Ettiğini Haber Verdiği Hadisler (Salât Hadisleri)

Hz. Peygamber‟den sadır olan rivayetleri tespit etmek ve kendinden sonraki nesillere ulaştırmak için büyük gayret sarf etmiş olan muhaddislerden biri de hiç kuşkusuz meşhur hadis âlimi İmam Tirmizî‟dir. Tirmizi‟nin Sünen adlı eseri, hadis kitapları içerisinde en sahih ve meşhur olarak bilinen “Kütüb-i Sitte” adlı kitaplar arasında yer almaktadır. Sünen adlı eserinde diğer hadis kitaplarını telif eden müelliflerden farklı bir takım metotlar uygulayan muhaddis, eserinde rivayet ettiği hadislerin ardından hadislerin sıhhatiyle ilgili kendi ölçütlerinde değerlendirmelerde bulunmuştur. Ayrıca musannif, eserinde ele aldığı hadislerden bazılarında ulemanın o rivayet hakkında ihtilaf ettiğini de açıklamaktadır. Bu çalışmamızda Tirmizî‟nin Sünen‟inde yer alan, ulemanın ihtilaf ettiğini belirttiği bu tür hadis rivayetlerinden (salat) bazılarını ele alarak ulemanın o hadisler hakkında ihtilaf etme gerekçelerini ortaya koymaya çalışacağız.

The Disputed hadiths by Ulema Apprised by the Sunen of Tirmizi

Undoubtedly, one of the most well-known muhaddises that exert great effort to determine and transmit the narratives which emanate from Hz. Prophet (Sallallahu aleyhi ve sellem) to the next generations is Imam Tirmizî. The Sünen takes part in the most authentic and renowned hadith collection "Kütüb-i Sitte". In the Sünen, the muhaddises implements a set of methods different from the compilers of other hadith books and following the hadiths he evaluates the authenticity of them. Also, the musannif states in some of hadiths that the ulema disagree with that hadiths. In this study, we tried to put forward the reasons of why the ulema disagree with some of the narratives in the Sünen.

___

  • AYNÎ, Bedruddin Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed, Umdetu‟l-Kârî Şerhu Sahîhi‟l-Buharî, Daru‟t-Tabâatu‟l-Âmirati, (y.y), (t.y).
  • BAŞARAN, Selman, “Tirmizî ve İbn Mâce‟yi İbn Hazm‟ın Mechul Olarak Vasıflandırması,” U.Ü.İ.F.D, II, 1987.
  • BUHÂRÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail, el-Câmiu‟s-Sahîh, Çağrı Yayınları, (y.y), (t.y).
  • CANAN, İbrahim, Hadis Ansiklopedisi Kütüb-i Sitte, Akçağ Yayınevi, İstanbul, (t.y).
  • CEZÎRÎ, Abdurrahman, Kitabü‟l-Fıkhi Ale‟l-Mezâhibi‟l-Erbaa, Çağrı Yayınları, İstanbul 1984.
  • EBÛ DÂVÛD, Süleyman b. Eş‟as es-Sicistânî, es-Sünen, Çağrı Yayınları, (y.y), (t.y).
  • HÂZİMÎ, Ebû Bekr Muhammed b. Musa b. Osman, Kitabü‟l-İ‟tibar fi‟n-Nâsih ve‟l- Mensûh mine‟l-Âsâr, Humus 1966.
  • İBN HACER, el-Askalâni Şihabuddin Ebu‟l Fazl Ahmet b. Ali b. Muhammed, Tehzibü‟t-Tehzib, Beyrut (t.y), IX, 387–389.
  • ……...Fethu‟l-Bârî bi Şerhi Sahîhî‟l-Buhârî, Beyrut 1300/1882.
  • İBN KESİR, el-Bâisu‟l-Hasis Şerhu İhtisârı Ulûmi‟l-Hadis, III. Baskı, Kahire 1989.
  • İBN KUDÂME, Abdullah b. Ahmed, el-Muğnî fî Fıkhı‟l-İmam Ahmed b. Hanbel eş- Şeybânî, Beyrut 1985.
  • İBN MÂCE, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, es-Sünen, Çağrı Yayınları, (y.y), (t.y).
  • İBN RÜŞD, Ebu‟l-Velid Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî, Bidâyetü‟l-Müctehid ve Nihâyetü‟l-Müktesıd, Kahraman Yayınları, İstanbul 1985.
  • İBN RÜŞD, Ebu‟l-Velid, Muhammed b. Ahmed b. Rüşd, Mukaddimetü İbn Rüşd, Beyrut, (t.y).
  • İBN SALAH, Ulumi‟l-Hadis, Beyrut 1978.
  • İBNÜ‟L-HÜMAM, Kemâlüddin Muhammed b. Abdilvâhid, Fethu‟l-Kadîr, Beyrut (t.y).
  • KASTALLÂNİ, Ahmed b. Muhammed, İrşâdü‟s-Sârî, IV. Baskı, (y.y), (t.y).
  • KOÇKUZU, Ali Osman, Hadiste Nâsih Mensûh, M.Ü.İ.F.V Yayınları, İstanbul 1985.
  • KOÇYİĞİT, Talat, Hadis Istılahları, Ankara Üniversitesi Yayınları 1985.
  • MÂLİK b. Enes (179/795), el-Muvatta, Çağrı Yayınları, (y.y), (t.y).
  • MERGINÂNÎ, Ali b. Ebî Bekr, el-Hidâye Şerhu Bidâyeti‟l-Mübtedi, Beyrut (t.y).
  • MÜBAREHFÛRÎ, Ebu‟l-alâ Muhammed Abdurrahman b. Abdurrahim, Tuhfetü‟l- Ahvezî bi Şerhi Câmii‟t-Tirmizî, (tah: Râid b. Sabri b. Ebî Alfe), Beytu‟l- Efkâri‟d-Düveliyyeti, Umman (t.y).
  • MÜSLİM, Ebu‟l-Huseyn Müslim b. Haccac el-Kuşeyrî, el-Câmiu‟s-Sahih, Çağrı Yayınları, (y.y), (t.y).
  • NESÂÎ, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, Çağrı Yayınları, (y.y), (t.y).
  • OKİÇ, M. Tayyib, Bazı Hadis Meseleleri Üzerine Tetkikler, İstanbul 1959.
  • SERAHSÎ, Muhammed b. Ahmed, el-Mebsût, Mısır 1334.
  • ŞAFİİ, Muhammed b. İdris, el-Ümm, Beyrut (t.y).
  • ŞEMSEDDİN, S, Kâmûsu‟l-A‟lâm, İstanbul 1308.
  • ŞEVKÂNÎ, Muhammed b. Ali, Neylü‟l-Evtâr fî Şerhi Münteka‟l-Ebhur, Beyrut (t.y).
  • TAHAVÎ, Ebu Cafer Ahmed b. Muhammed b. Seleme, Şerhu Maâni‟l-Âsâr, Beyrut 1979.
  • TAŞKÖPRÎZÂDE, Ahmed b. Mustafa, Miftahu‟s-Saâde ve Misbâhu‟s-Siyâde fî Mevzûâti‟l-Ulûm, (y.y), (t.y).
  • TİRMİZÎ, Ebû İsa Muhammed b. İsa, es-Sünen, Çağrı Yayınları, (y.y), (t.y).
  • YARDIM, Ali, “Tesmiyetü Ashabi‟n-Nebi”, D.Ü.İ.F.D. II, 247–348.
  • YILDIRIM, Suat, Kur‟ân-ı Hakîm ve Açıklamalı Meali, Işık Yayınları, İstanbul 2002.
  • ZEHEBÎ, Şemsüddin Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Osman, Siyeru A‟lami‟n-Nübelâ, Beyrut 1986.
  • ………Mîzânu‟l-İ‟tidâl fî Nakdi‟r-Ricâl, Beyrut (t.y).
  • ………Tezkiratü‟l-Huffaz, Beyrut (t.y).