Mehmet MANAVOĞLU, Ali KAYAHAN, İSMAİL KARACA

Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae) ile Mücadelede Topraktan Uygulanan Bazı Pestisitlerin Etkisi

Dünyada üretilen sebzeler içerisinde büyük paya sahip olan sebze domatestir. Ülkemizde ve dünyada yoğun şekilde üretimi yapılan domates bitkilerini tehdit eden çok sayıda hastalık ve zararlı yer almaktadır. Bu zararlılardan birisi olan Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae), domates bitkisi yaprağının iki epidermisi arasında, sürgünlerde ve meyvede beslenerek ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Bu çalışmada, bazı pestisitlerin Akdeniz Bölgesi’nde seralarda ve açık alanlarda ekonomik zarara neden olan Domates güvesi (T. absoluta) ile kimyasal mücadelede klasik uygulamaların dışında topraktan uygulama denemeleri yürütülmüştür. Uygulanan pestisitlerin özellikle böceğin davranışı, beslenmesi, yaşamları üzerindeki etkilerinin yanında uygulanan alanda zararlıya karşı kültür bitkisinin koruma süresi araştırılmıştır. Bu çalışmada değişik etkili maddelere sahip ticari ilaçlar (İlaç1, İlaç2 ve İlaç3) kullanılmıştır. İlaçlar arasında etkililik açısından fark olup olmadığının kıyaslaması için SPSS programı kullanılmış, ortaya çıkabilecek istatistiki farklılıklar ise Tukey çoklu karşılaştırma testi ile belirlenmiştir. Denemelerden elde edilen sonuçlar karşılaştırıldığında İlaç1 ve İlaç2 isimli kimyasalların topraktan uygulandığında T. absoluta’ya etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Domates güvesi, Chlorantraniliprole, Flubendiamide, Thiometoxam

Effects of Some Pesticides Against Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae) by Soil Application

Tomato has a large share in the vegetables produced on the world. So many diseases and insects are thereaten the tomato in Turkey and World. One of these insect Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae), is making economical loses by feeding itselfs between two epidermis of leaf, shoots and fruits of tomatoes. In this study, in case of classical thereatments in chemical control againts Tomato Leaf Miner (T. absoluta), in the Mediterranean area, soil application trials has setted. Checked the effect of pesticides against insect behaivor, feeding and lives and also protection time for cultivation plant. In this research different active ingredient pesticides were used. (Pesticide1, Pesticide2 ve Pesticide3). To check the differences between the pesticides SPSS program were used and for the different statistical results Tukey test has used. When you check out the results Pesticide1 and Pesticide2 were effective against T. absoluta by drip irrigation.

Keywords:

Chlorantraniliprole, Tomato leaf miner, Flubendiamide, Thiometoxam,

PDF

___

[1] Karabüyük, F. 2011. Doğu Akdeniz Bölgesi Sebze Alanlarında Domates Yaprak Galeri Güvesi Tuta absoluta (Meyrick, 1917)’nın Popülasyon Gelişmesi, Yayılışı, Konukçuları ile Parazitoit ve Predatörlerinin Saptanması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 48s, Adana.
[2] Anonim, 2011. Domates Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı ve Karantina Daire Başkanlığı, 68 s, Ankara.
[3] Anonim, 2016. Tomatoes production on the World.http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim Tarihi: 03.07.2018).
[4] Anonim, 2017. Türkiye’de domates üretimi. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=100. (Erişim Tarihi: 03.07.2018).
[5] TUİK, 2014. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001 (Erişim tarihi: 4.2.2015).
[6] Anonim, 2005. European and Mediterranean Plant Protection Organization data sheets on quarantine pests. OEPP/EPPO Bulletin, 35, 434-435.
[7] Kılıç, T. 2010. First record of Tuta absoluta in Turkey. Phytoparasitica, 38(3), 243-244.
[8] Harizanova, V., Stoeva, A., Mohamedova, M. 2009. Tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae) - first record in Bulgaria. Agricultural Science and Technology, 1(3), 95-98.
[9] Roditakis, E., Papachristos, D., Roditakis, N. E. 2010. Current status of the tomato leafminer Tuta absoluta in Greece. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin, 40, 163-166.
[10] Bloem, S., Spaltenstein, E. 2011. New Pest Response Guidelines Tomato Leafminer (Tuta absoluta). Emergency and Domestic Programs, United States , 176p.
[11] Karut, K., Kazak, C., Döker, İ., Ulusoy, M.R. 2011. Mersin ili domates seralarında domates yaprak galeri güvesi Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın yaygınlığı ve zarar durumu. Türkiye Entomoloji Dergisi, 35(2), 339-347.
[12] Loni, A., Rossi, E., van Achterberg, K. 2011. First report of Agathis fuscipennis in Europe as parasitoid of the tomato leafminer Tuta absoluta. Bulletin of Insectology, 64(1), 115-117.
[13] Tatlı, E., Göçmen, H. 2011. Domates güvesi, Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın Batı Akdeniz Bölgesi domates üretim alanlarında yayılışının ve popülasyon değişiminin izlenmesi. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi, 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, 271.
[14] Ünlü, L. 2012. Potato: A new host plant of Tuta absoluta Povolny (Lepidoptera: Gelechiidae) Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 44(4), 1183-1184.
[15] Balzan, M. V., Moonen, A. C. 2012. Management strategies for the control of Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae) damage in open-field cultivations of processing tomato in Tuscany (Italy). Bulletin OEPP/EPPO Bulletin, 42(2), 217-225.
[16] Öztemiz, S. 2012. Domates güvesi Tuta absoluta Meyrick (Lepidoptera: Gelechiidae) ve biyolojik mücadelesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Doğa Bilimleri Dergisi, 15(4), 47-57.
[17] Cuthbertson, A. G. S., Mathers, J. J., Blackburn, L. F., Korycinska, A., Luo, W., Jacobson, R. J., Northing, P. 2013. Population development of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) under simulated UK glasshouse conditions. Insects, 4, 185-197.
[18] Portakaldalı, M., Öztemiz, S., Kütük, H., Büyüköztürk, H. D., Çolak Ateş, A. 2013. Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın yayılış durumu. Türkiye Entomoloji Bülteni, 3(3), 133-139.
[19] Bayram, Y., Bektaş, Ö., Büyük, M., Bayram, N., Duman, M., Mutlu, Ç. 2014. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde domates güvesi [(Tuta absoluta Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)] ve doğal düşmanlarının sürveyi. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 5(2), 99-110.
[20] Arnó, J., Gabarra, R. 2010. Controlling Tuta absoluta, a new invasive pest in Europe. Training in Integrated Pest Management-Number 5, Project number: 031499.
[21] Ögür, E., Ünlü, L., Karaca, M. 2014. Chenopodium album L.: A new host plant of Tuta absoluta Povolny (Lepidoptera: Gelechiidae). Türkiye Entomoloji Bülteni, 4(1), 61-65.
[22] Seplyarsky V., Moshe W., Ami H. 2010. Tuta absoluta Povolny (Lepidoptera: Gelechiidae), a new invasive species in Israel. Phytoparasitica, 38(5), 445-446.
[23] Sparks, T. C. 1981. Development of insecticide resistance in Heliothis zea and Heliothis virescens in North America. Bulletin of the Entomological Society of America, 27, 186-192.
[24] Brown, T. M., Bryson, P. K., Brickle, D. D., Pimprale, S., Arnette, F., Roof, M. E., Walker, J. T., Sullivan, M. J. 1998. Pyrethroid–resistant Helicoverpa zea and transgenic cotton in South Carolina. Crop Protection, 17, 441-445.
[25] Temple, J. H., Cook, D. R., Bommireddy, P. L., Micinski, S., Waltman, W., Stewart, A. M., Garber, B., Leonard, B. R. 2006. Monitoring cypermethrinsusceptibility in Louisiana bollworm 2004-2005, pp. 1236-1240. In Proceeding Beltwide Cotton Conference, 3-6 January 2006, San Antonio, TX. National Cotton Council America, Memphis, TN.
[26] Jacobson, A., Foster, R., Krupke, C., Hutchison, W., Pittendrigh, B., Weinzierl, R. 2009. Resistance to pyrethroids insecticides in Helicoverpa zea (Lepidoptera: Noctuidae) in Indiana and Illinois. Journal of Economical Entomology, 102, 2289–2295.
[27] Lai, T., Su, J. 2011. Assessment of resistance risk in Spodoptera exigua (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) to chlorantraniliprole. Pest Management Science, 67, 1468-1472.
[28] Environmental Protection Agency (EPA), 2008. Pesticide fact sheet, Chlorantraniliprole.http://www3.epa.gov/pesticides/chem_search/reg_actions/registration/fs_PC-090100_01-Apr-08.pdf) (Erişim Tarihi: 01.01. 2016).
[29] Insecticide Resistance Action Committee (IRAC), 2015. IRAC mode of action classification scheme. Version 8.0 [Online]. (http://www.irac-online.org/documents/moa-classification/) (Erişim Tarihi: 01.01. 2016).
[30] Lahm, G. P., Cordova, D., Barry, J. D. 2009. New and selective ryanodine receptor activators for insect control. Bioorganic and Medicinal Chemistry, 17, 4127-4133.
[31] Lahm, G. P., Stevenson, T. M., Selby, T. P., Freudenberger, J. H., Cordova, D., Flexner, L., Bellin, C. A., Dubas, C. M., Smith, B. K., Hughes, K. A. 2007. Rynaxypyr: a new insecticidal anthranilic diamide that acts as a potent and selective ryanodine receptor activator. Bioorganic and Medicinal Chemistry Letter, 17, 6274-6279.
[32] Kuhar, T. P., Doughty, H., Hitchner, E., Cassell, M. 2008. Evaluation of insecticide treatments for the control of lepidopteran pests in bell peppers in Virginia, 2007. Arthropod Management Tests, 33, E7.
[33] Palumbo, J. C. 2008. Systemic efficacy of Coragen applied through drip irrigation on romaine lettuce, fall 2007. Arthropod Management Tests, 33, E24.
[34] Ghidiu, G. M., Ward, D. L., Rogers, G. S. 2009. Control of European corn borer in bell peppers with chlorantraniliprole applied through a drip irrigation system. International Journal of Vegetable Science, 15, 193-201.
[35] Schuster, D. J., Shurtleff, A., Kalb, S. 2009. Management of armyworms and leafminers on fresh market tomatoes, fall 2007. Arthropod Management Tests, 34, E79.
[36] Cameron, R. A., Williams, C. J., Portillo, H. E., Marcon, P. C., Teixeira, L. A. 2015. Systemic application of chlorantraniliprole to cabbage transplants for control of foliar-feeding lepidopteran pests. Crop Protection, 67, 13-19.
[37] Hardke, J. T., Temple, J. H., Leonard, B. R., Jackson, R. E. 2011. Laboratory toxicity and field efficacy of selected insecticides against fall armyworm (Lepidoptera: Noctuidae). Florida Entomologist, 94, 272-278.
[38] Doğanlar, M., Yıldırım, A. E., Yiğit, A. 2011. Sera domateslerinde zararlı Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) mücadelesinde çevre dostu bazı ilaçların etkileri. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi, 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, 54.
[39] Ghidiu, G. M., Kuhar, T., Palumbo, J., Schuster, D. 2012. Drip chemigation of insecticides as a pest management tool in vegetable production. Journal of Integrated Pest Management, 3, E1-E5.
[40] Pedersen, P. 2004. Soybean growth and development. Iowa State University, Ames, IA. PM1945.
[41] Adams, A., Gore, J., Catchot, A., Musser, F., Cook, D., Krishnan, N., Irby, T. 2016. Residual and Systemic Efficacy Chlorantraniliprole and Flubendiamide Against Corn Earworm (Lepidoptera: Noctuidae) in Soybean. Journal of Economic Entomology, 109(6), 2411-2417.