Erdinç ÖKSÜM, Mustafa DOLMAZ

Prizma Modelleri Kullanılarak Sentetik Mağnetik Anomalilerin Gauss-Newton Yöntemi ile Ters Çözümlenmesi

Bu çalışmada, mağnetik yapıların anomalilerinin prizma modelleri ile yorumlanmasına ilişkin bir ters çözüm tekniği sunulmuştur. Ters çözüm sürecinde mağnetik kütleye ait mağnetik anomali değerleri, yatay düzlemdeki yapı sınırları, süseptibilite bilgisi, yer mağnetik alanının eğim ve sapma açıları ve başlangıç model parametre değerleri giriş verisi olarak kullanılmıştır. Örnek uygulamalarda prizma şekilli yapılar kullanılarak değişik kuramsal modellerin yeryüzünde oluşturacağı mağnetik anomali değerleri hesaplanmıştır. Daha sonra Gauss-Newton ters çözüm tekniği uygulanarak bu kuramsal anomalileri veren kuramsal prizma modellerinin derinlik parametreleri hesaplanmıştır. Model parametre değerleri, her iterasyon adımında hesaplanan ve kuramsal anomaliler arasında en iyi uyum sağlanıncaya kadar yinelemeli olarak elde edilmiştir. Uygulamalar sonucunda ön kestirim modeline ait alt derinliklerin seçiminin üst derinliklere göre daha duyarlı olduğu görülmüştür. Yani alt derinliklerin seçimi üst derinliklere göre daha az bir hata payıyla yapılmalıdır. Diğer taraftan modelinin içerisinde bulunduğu veri sahasının genişliği de yöntemin çözüm gücüne etki etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ters Çözüm, Mağnetik Anomali, Prizma

PDF

___

Nettletton, L.L., 1940, Geophysical prospecting for oil, MacGraw-Hill, New York, p.127-288. Grant, F.S., West, G.F., 1965. Interpretation theory in applied geophysics. MacGraw-Hill, New-York, 583p. Ergin, K., 1981. Uygulamalı Jeofizik. İTÜ yayınları, İstanbul, 371s. Akçığ, Z., Pınar, R., 1994. Gravite ve Manyetik Arama Yöntemleri. D.E.Ü. Mühendislik Fakültesi Yayınları, No. 249, İzmir, 168s. Canıtez, N., 1997. Jeofizikte Modelleme, İTÜ Yayınları, İstanbul, 368s.
Talwani, M., Heirtzler, J.R., 1964, Computation of magnetic anomalies caused by two-dimensional structures of arbitrary shape in computers in mineral industries, Part 1. Stanford Univ. Publ. Geol. Sci., 9, 464-480.
Bhattacharyya, B.K., 1980, A generalized multi body model for magnetic anomalies. Geophysics, 45, 255-270.
Pratt, R.G., Shin, C., Hicks, G.J., 1998. Gauss- Newton and full Newton methods in frequency- space seismic waveform inversion. Geop. Jour. Int., 133, 341-362.
Siripunvaraporn, W., Egbert, G., 2000. An efficient data subspace inversion method magnetotelluric data. Geophysics, 65, 791-803.
Lelievre, P.G., Oldenburg, D.W., 2006. Magnetic forward modeling and inversion for high susceptibility. Geop. Jour. Int., 166, 76-90.
Bhattacharyya, B.K., 1964. Magnetic anomalies due to prism-shaped bodies with arbitrary polarization. Geophysics, 29, 517-531.
Pedersen, L.B., 1977. Interpretation of potential field data, a generalized inverse approach. Geophys. Prospect., 25, 199-230.
Öksüm, E., 2006. Van Gölü civarı havadan
mağnetik verilerinin kantitatif yorumu, Yük. Lis. Tezi, S.D.Ü. Fen Bil. Enst., Isparta, 86s. 446