Patateste Sürgün Gelişimi Üzerine Uçucu Yağların Etkisi

Uzun süreli depolama koşullarında patateste sürgün gelişiminin kontrol altında tutulması oldukça önemlidir. Depo koşullarında sürgün büyümesini durdurmak ve yumru depo ömrünü uzatmak için kimyasal engelleyicilerin kullanımı yaygın bir uygulamadır. Bu araştırmada, farklı konsantrasyonlarda (0, 150 ve 300 mg/L) 7 farklı bitkiden (biberiye- Rosmarinus officinalis, İzmir kekiği- Origanum onites, karabaş kekik- Tyhmbra spicata, lavanta- Lavandula hybrida, nane- Mentha spicata, tıbbi adaçayı- Salvia officinalis ve yayla kekiği- Origanum minituflorum) izole edilen uçucu yağların ve Karaman kimyonunun ana bileşeni olan S-(+)- karvon'un depo koşullarında Justine patates çeşidinin yumrularında sürgün sayısı (adet), sürgün uzunluğu (mm), yaş sürgün ağırlığı (g), kuru sürgün ağırlığı (g), sürgün veren göz oranı (%) üzerine olan etkileri incelenmiştir. Çalışmada elde edilen uçucu yağların kimyasal bileşenleri gaz kromatografisi (GC/MS) ile analiz edilmiş ve uçucu yağ kompozisyonları belirlenmiştir. Biberiye, yayla kekiği, lavanta, nane ve adaçayı uçucu yağılarının ana bileşenlerinin sıra ile kafur (%40.6), karvakrol (%97.2), linalol (%37.2), karvon (%64.8) ve a-thujon (%23.0) olduğu belirlenmiştir. Karabaş kekiği uçucu yağında, yüksek düzeyde karvakrol (%75.5) yanında %11.6 a-terpinen ve %9.2 p-simen bulunmuştur. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar; patateste depolama sürecinde sürgün gelişimini engellemek amacıyla S-(+)-karvon'un etkin olarak kullanılabileceğini, ayrıca diğer uçucu yağların (örneğin kekik ve nane yağlarının) da S-(+)-karvon kadar etkili olabileceğini göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Patates, Solanum Tuberosum, Depolama, Sürgün, Uçucu Yağlar