Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi

Bu çalışmada, çevresel kirleticilerden olumsuz olarak etkilenen Kovada Gölü dip sedimanlarının ağır metal içerikleri ve kirlilik durumu araştırılmıştır. Bu amaçla, Mayıs (2012) ve Ekim (2013) aylarında, toplam 11 lokasyondan alınan dip sediman örneklerinde kimyasal analizler yapılmıştır. Sedimanların ağır metal kirliliğinin değerlendirilmesinde, zenginleşme faktörü değerleri kullanılmıştır. Ayrıca, her bir ağır metalin göl genelindeki dağılımını izleyebilmek için tematik haritalar hazırlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre göl genelindeki ağır metal ortalama birikim düzeyleri Mn>Ni>Zn>Cu>Pb>As>Co>Fe şeklinde sıralanmaktadır. Fe, Co ve Pb değerleri genel olarak ortalama şeyl değerinin altında iken Cu, Zn, Ni, Mn ve As değerlerinin göl dip sedimanlarında ortalama şeyl değerinin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Hesaplanan zenginleşme faktörü değerlerine göre Kovada Gölü'nde söz konusu elementler az ve/veya orta zenginleşme göstermektedir ve bu durumun doğal veya antropojenik kaynaklardan uzun dönemli taşınım ile gerçekleşmiş olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kovada Gölü, Dip sediman, Ağır metal, Kirlilik

Assessment of Heavy Metal Distribution and Contamination in the Kovada Lake (Isparta) Bottom Sediments

In this study, heavy metal content and contamination of Kovada Lake bottom sediments were investigated. To this end, bottom sediment samples were taken from a total of 10 different locations in May 2012 and October 2013 and the samples were analyzed. . The enrichment factor values were used to assess heavy metals contamination in the sediments. In addition, thematic maps were prepared in order to investigate the spatial distribution of each heavy metal into the lake. According to the obtained results, mean accumulation of heavy metals were in the sequence as follows Mn> Ni> Zn> Cu>Pb> As> Co> Fe. In general, Fe, Co and Pb values are below the average shale values, while Cu, Zn, Ni, Mn and As contents are above the average shale values in the lake bottom sediments. According to enrichment factor calculations, these elements show slight to moderate enrichment in the Kovada Lake and it has been concluded that these enrichments may have occurred with long-term convection from natural or anthropogenic sources

Keywords:

Kovada Lake, Bottomsediment, Heavy metal, Pollution,

PDF

___

Ancak göl çevresindeki alüvyon alanlarda yaygın tarım alanları bulunmakta ve bu zirai faaliyetler sırasında
kullanılmaktadır. Bu durum, göl dip sedimanlarındaki As birikiminin daha çok antropojenik kaynaklı olduğunu ve göl dip sedimanlarının As içeriği bakımından kirlilik taşıdığını göstermektedir. ilaçları Sonuçlar
değerlendirildiğinde Cu, Zn, Ni, Mn ve As değerlerinin ağır
birimler ile ilişkili olarak kaya-su etkileşiminin bir sonucu olduğu düşünülmektedir. metal
içerikleri Auckland, New
Zealand. Aksu, A.E., Yaşar, D., Uslu, O., 1997. Assessment of Marine Pollution in ˙Izmir Bay: Heavy Metal andOrganicCompoundConcentrations SurficialSediments.
http://journals.tubitak.gov.tr/engineering/issues/m
uh-98-22-5/muh-22-5-4-97026.pdf (Erişim tarihi: 12.02.2010).
in Algan, O.,Balkıs, N., Çağatay, M.N., Sarı, E., 2004. Thesources
theshelfsedimentsfromthe Marmara Sea, Turkey. EnvironmentalGeology, 46, 932–950.
in Arslaner, M., 1973. Geologyandpetrography of theophiolites in theIskenderun–Kırıkhan region. Public Mineral Researchand Exploration Institute, 71 pp, Ankara.
Bergamaschi, L.,Rizzio, E., Valcuvia, M.G., Verza, G., Profumo, A., Gallorini, M., 2002. Determination of traceelementsandevaluation
theirenrichmentfactors
EnvironmentalPollution 120, 137–144. of in
Himalayanlichens. Bresline, V. T.,Sanudo-Wilhelmy, S.A., 1999. High spatialresolutionsampling
thesedimentandwatercolumn in port Jefferson Harbour, New York Stuaries, 22, 669–680.
in Bruland, K.W.,Bertine, K., Koide, M., Goldberg, E.D., 1974. History of metal pollution in southern California
EnvironmentalScienceandTechnology, 8, 425–432.
coastalzone. Buat-Menard, P.,Chesselet, R., 1979. Variableinfluence of theatmosphericflux on thetrace metal chemistry of oceanicsuspendedmatter. Earth Planet ScienceLett, 42, 399-411.
Chester, R., 1990. Marine geochemistry. UnwinHyman Ltd., 698 p, London.
Dickinson, W.W.,Dunbar, G.B., McLeod, H., 1996. Heavy metal historyfromcores in Wellington Harbour, New Zealand. EnvironmentalGeology, 27, 59–69.
Dumont, J.F.,Kerey, E., 1975. Eğirdir Gölü güneyinin (Isparta ili) temel jeolojik etüdü. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, 18, 2, 1-10.
Gemici, Ü.,Tarcan, G., 2007. Assessment of the Pollutants in Farming Soils and Waters Around Untreated Abandoned Türkönü Mercury Mine (Turkey).
EnvironmentalContaminationandToxicology 79, 20- 24. Bulletin
of Güven, K.C., Öztürk, B., 2005. Deniz Kirliliği. Tüdav Yayınları, No: 21, 512 s, İstanbul.
Hornung, H.,Karm, M.D., Cohen, Y., 1989. Trace metal distribution on edimentsandbenthic fauna of Haifa Bay, Israel. Estuarine, CoastalandShelfScience, 29, 43–56.
Krauskoph, K.B., 1985. Introduction to geochemistry, 2nd edition Mc Grawhill, Singapare, 617 p. Loring,
intercalibrationexercisefortracemetals
marinesediments. Marine Chemistry 24, 13-28.
in Reviews of Geophysic, 33, 241-265.
Machender G, Dhakate R, Prasanna L, Govil P.K., 2010. Assessment of heavy metal contamination in soilsaroundBalanagarindustrialarea,
India. Environ Earth Sci. doi:10.1007/s12665-010- 0763-4
Hyderabad, Madiseh, S.D.,Savary, A., Parham, H., Sabzalizadeh, S., 2009. Determination of thelevel of contamination in Khuzestancoastalwaters byusing
(NorthernPersianGulf) EnvironmentalMonitoringAssessment, 159, 521–530. risk
index. Mason, B.,Moore, C.B., 1982. Principles of Geochemistry, Fourth Edition, John WileyandSons, New York, 344 pp.
Pekey, H., Karakaş, D., Ayberk, S., Tolun, L., Bakoğlu, M..,
assessmentusingtraceelementsfromsurfacesediments of _Izmit Bay (Northeastern Marmara Sea) Turkey. Marine PollutionBulletin, 48, 946–953.
risk Salomons, W.,Förstner, U., 1984. Metals in thehydrocycle. Springer, Berlin Heidelberg Tokyo.
Sarı, E., Çağatay, M.N., 2001. Distributions of heavymetals in thesurfacesediments of theGulf of Saros, NE AegeanSea. Environment International, 26, 169-173.
Sarı, E., 2004. Marmara Denizi Doğusunda Çökel Jeokimyası ve Sedimantolojisi Yöntemleri ile Fay Etkinliğinin Araştırılması. İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Doktora Tezi, 181 s, İstanbul.
Şahinci, A., 1991. Doğal Suların Jeokimyası, Reform Matbaası, 548 s., İzmir.
Şenel, M., Dalkılıç, H.; Gedik, l.; Serdaroğlu, M.; Bölükbaşı, A.S.; Metin, S.; Esentürk, K.; Bilgin, A.Z.; Uğuz, M.F.; Korucu, M., Özgül, N., 1992. Eğirdir - Yenişarbademli - Gebiz ve Geriş - Köprülü (Isparta - Antalya) arasında kalan alanların jeolojisi. MTA Rapor No: 9390, TPAO Rapor No: 3132 (yayımlanmamış), 559s.
Şener, Ş., 2010. Eğirdir Göl Suyu ve Dip Sedimanlarının
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 348s, Isparta.
Özellikleri. Sutherland, R.A., 2000. Bed sediment-associated trace metals in an urban stream, Oahu, Hawaii. Environmental Geology, 39(6), 611–626. S. R.,McLennan, S. M.,
19 Turekian, K.K.,Wedepohl, K.H., 1961. Distribution of theelements in some majör units of theeart'scrust. Geology Society America Bulletin, 72, 175-192.
Windom, H.L., Smith, R.G.Jr., Rawlinson, C., 1989. Particulatetrace metal composition and f lux across the southeastern US continentalshelf. Marine Chemistry, 27, 283–297.
Vural, H., 1993. Ağır Metal İyonlarının Gıdalarda Oluşturduğu Kirlilikler. Çevre Dergisi, 8, 3-8.
Yalçınkaya, S., Ergin, A., Afşar, Ö. P., Taner, K., Dalkılıç, H., 1986. Batı Torosların jeolojisi; Isparta projesi raporu. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü raporları (yayınlanmamış), Ankara.