Isparta Koşullarında Farklı Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Şeker Mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) Taze Koçan Verimi ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi

Bu çalışma, 2015 yılında Isparta koşullarında Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin deneme arazisinde yürütülmüştür. Araştırmada farklı ekim zamanı ve bitki sıklığının BATEM Tatlı şeker mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) taze koçan verimi ve kalite özellikleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme planına uygun olarak 3 tekerrürlü kurulmuştur. Ana parsellere ekim zamanı (15 Nisan, 1 Mayıs, 15 Mayıs, 1 Haziran, 15 Haziran), alt parsellere ise sıra üzeri mesafeleri (15, 20, 25 cm) yerleştirilmiştir. Her parsele 20 kg/da azot ve 10 kg/da fosfor (P2O5) hesabıyla gübre uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; ekim zamanı ve sıra üzeri mesafenin kavuzsuz koçan verimine, toplam şeker miktarı ve ham protein içeriğine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Ayrıca ekim zamanının, kuru madde oranına etkisi önemli iken, bitki sıklığının etkisi önemsiz olmuştur. Araştırma sonucuna göre, taze koçan verimi dikkate alındığında BATEM Tatlı şeker mısırı çeşidinde en yüksek verim, Isparta koşullarında 1 Haziran tarihinde ve 15 cm sıra üzeri mesafede elde edilmiştir.

Effects of Plant Density and Different Sowing Dates on Fresh Ear Yield and Quality Characters of Sweet Corn (Zea mays saccharata Sturt.) Grown Under Isparta Conditions

The research was carried out at the experimental area of the Faculty of Agriculture, Süleyman Demirel University, Isparta during 2015 growing seasons. This research was investigate the effects of different sowing dates and plant density on fresh ear yield and quality characters of BATEM Tatlı sweet corn cultivars. This study was established on randomized block split-plot design with 3 replications. The different sowing dates (15 April, 1 May, 15 May, 1 June, 15 June) took place in the main plots whereas distances within rows were in the sub-plots (15, 20, 25 cm). Phosphorus and nitrogen fertilizers providing 10 kg/da of P2O5 and 20 kg/da of N were applied to the plots. According to research results, the effect of sowing time and distances with in rows were statistically significant in the husked fresh ear yield, total sugar amount and crude protein content. In addition, the effect of planting density was insignificant while the effect of the sowing time is significant to the dry matter rate were statistically significant. Moreover, in many of the characters examined, the interaction between sowing time and distance in the row was statistically significant. As a result, when the fresh ear yield is taken into consideration, the highest yield in the BATEM Tatlı sweet corn cultivar was obtained on 1 June and at a distance of 15 cm in the row at Isparta conditions.

PDF

___

[1] Anonim, 2014. Mısır Ekiliş Alanları Verileri. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
[2] Dayı, Ö., 2011. Sitokinin Uygulamasının Tatlı Mısırda (Zea mays L. var saccharata) Hasat Sonrası Kaliteye Etkisi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 244s, Ankara.
[3] Çetinkol, M., 1989. Tatlı Mısır Üretimi. Hasad Aylık Tarım ve Hayvancılık Dergisi, 4(46), 20-23.
[4] Dickerson, W.G. 1996. Home and Market Sweet Corn Production. http://www.cahe.nmsu.edU/pubs/_h/h223.htm l.
[5] Szymanek, M. 2009. Influence of Sweet Corn Harvest Date on Kernel Quality. Res Agr Eng, 55(1): 10-17.
[6] Azanza, F., Bar-Zur, A., Juvik, J.A., 1996. Variation in Sweet Corn Kernel Characteristics Associated with Stand Establishment and Eating Quality. Journal of Food Science, 61: 253-257.
[7] Brecht, P. E., Tabacchi, M. H., 1976. Post Harvest Physiology, Practical Science, April-June, New York, 3-6.
[8] Sezer, İ., Köycü. C., 1995. Samsun Dinde Ana ve İkinci Ürün Olarak Çeker Mısır Yetiştirme ve Değerlendirilmesi. Karadeniz Bölgesi Tarımın Geliştirilmesinde Yeni Teknikler Kongresi. O.M.Ü. Zir. Fak., 19-11 Ocak 1995, Samsun.
[9] Sade, B., 2002. Mısır Tarımı. Konya Ticaret Borsası, Yayın No, 1 Konya.
[10] Fowler, D. B., Brydon, J., 1989. No-Till Winter Wheat Production on The Canadian Prairies: Placement of Urea and Ammoium Nitrate Fertilizers. Soil Sci. Soc. Am. J. 81, 518-524.
[11] Somogyi, M., 1952. Notes on sugar determination. J. Biol Chem, 195, 19-23.
[12] Turgut, İ., 2000. Bursa Koşullarında Yetiştirilen Şeker Mısırında (Zea Mays saccharata Sturt.) Bitki Sıklığının ve Azot Dozlarının Taze Koçan Verimi ile Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Turk J. Agric. For, 24, 341-347.
[13] Atakul Ş., 2011. Diyarbakır Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Beş Şeker Mısırı (Zea maysL.saccharata Sturt.) Çeşidinde Taze Koçan ve Tane Verimi İle Bazı Tarımsal Özelliklere Etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 90s, Adana.
[14] Akman, Z. 2002. Effect of Tiller removing and Plant Density of Ear Yield of Sweet Corn (Zea maysL.saccharata Sturt.). Pakistan J. Biol. Sci., 5, 906-908.
[15] Baht, P.S., 2012. Response of Sweet Corn Hybrid to Varying Plant Densities and Nitrogen Levels. African J. Agricultural Research, 7(46) 6158- 6166.
[16] Haghighat, A., Hossein Shirani Rad, A., Seifzadeh, S., Zandi, P., Mohsen Yousefi, M., 2001. Effect of Plant Density and Cattle Manure on Some Agronomic Traits of Sweet Corn Under Different Culture Methods. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(12): 2060-2064.
[17] Tracy, W.F., 2001. Sweet Corn. In. Specialty Corns, 2nd Edition, A.R. Hallauer Ed. CRC Press LLC, Boca Raton.
[18] Headrick, J.M., Pataky J.K., Juvik J.A., 1990. Relationships Among Carbohydrate Content of Kernels, Condition of Silks After Pollination, and the Repons of Sweet Corn Inbred Lines to Infection of Kernels by Fusarium moniliforme. Ecology and Epidemiology, 80(5), 487-494.
[19] Chang, S. C.,Liou, C, C., Chan, P. L., 1980. Effect of Sowing Date on the Maturity and Sugar Content of Hybrid Sweet Corn. Report of the Corn Research Centre Tainan DAIS, 14(1), 13-18.
[20] Kara, B., Atar, B., Gül, H., 2012. Effects Of Different Sowing Dates On Protein, Sugar and Dry Matter of Sweet Corn. Agriculture Faculty of Suleyman Demirel University, 13(2), 493-497.
[21] Can, M., 2014. Uşak Ekolojik Şartlarında Farklı Azot Dozlarının Şeker Mısırın (Zea mays saccharata Sturt.) Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 74s, Isparta.
[22] Akgün, İ., Siyah, C., 2015. Effects of Bio-fertilizer (Azotobacter, Mycorrhiza, Bacillus) and Different Nitrogen Levels on Fresh Ear Yield and Yield Components of Sweet Corn (Zea mays saccharata Sturt.). Proceeding of the 7th Congress on Plant Protection, November 24-28, 2014, Zlatibor, Serbia. 195-199.
[23] Altıparmak, S., 2001. Şeker Mısırda Farklı Azot Dozlarının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 50s, Ankara.
[24] Akçin, A., Sade, B., Tamkoç, A., Topal A., 1993. Konya Ekolojik Şartlarında Farklı Bitki Sıklığı ve Azotlu Gübre Uygulamalarının TTM 813 Melez Mısır Çeşidinde (Zea mays L.) Tane Verimi, Verim Unsurları ve Bazı Morfolojik Özelliklere Etkisi. Doğa, Tarım ve Ormancılık Dergisi, 17(1), 281-294.
[25] Öktem, A., 2008. Effect of Water Shortage on Yield, and Protein and Mineral Compositions of Drip-irrigated Sweet Corn in Sustainable Agricultural Systems. Agricultural Water Management, 95(9), 1003-1010.
[26] Taş, T., 2010. Harran Ovası Koşullarında Farklı Ekim Sıklıklarında Yetiştirilen Mısırda (Zea Mays L. indentata) Değişik Büyüme Dönemlerinde Yapılan Hasadın Silaj ve Tane Verimine Etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 104s, Adana.