Vâhib-i Ümmî’de Medeniyet Tasavvuru

İslam Medeniyeti tabiri ile müslümanların maddî ve manevî anlamda ortaya koydukları birikim kastedilmektedir. Bu birikimin temelinde de vahiy yatmaktadır. Müslümanlar vahiyle muhatab oldukları andan itibaren bu emirleri yorumlamışlar ve çeşitli düşünce gelenekleri oluşturmuşlardır. İşte bu düşünce gelenekleri içerisinde yer alan tasavvuf kendi usulü dahilinde varlık, bilgi ve değer anlayışı ortaya koymuştur. Bu makale de tasavvuf düşüncesinin Anadolu medeniyet havzasındaki önemli temsilcilerinden Vâhib-i Ümmî’nin bu çerçevede ortaya koyduğu düşüncelerini konu edinmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Medeniyet, tasavvuf, irfânî gelenek

The Concept of Civilization in Vahib-i Ummi

Islamic civilization refers to the accumulation has been made not only materially but also spiritually by Muslims. The divine inspiration is something that underlies the mentioned accumulation. Since Muslims received the inspiration, they have interpreted these commands and so many different schools of thought have come into existence. Sufism which has been one of the foregoing schools of thought has put forward the apprehension of existence, knowledge and value in its own way. Herein this article discusses the thoughts that have been set forth within this scope by Vâhib-i Ümmî as one of the most significant representatives in Anatolia.

Keywords:

Civilization sufism, irfânî tradition, Vâhib-i Ümmî,

PDF

___

Davutoğlu, Ahmet, “Medeniyetlerin Ben İdraki”, Dîvan: İlmî Araştırmalar, 1997/1, c. 2, sayı: 3, ss. 1-53.
Erginli, Zafer, “İslam Medeniyetinin İnsan Tasavvuru ve Tasavvuf Üzerine”, İslamî Araştırmalar, 2010, c. 21, sayı: 1, ss. 40-51.
Görgün, Tahsin, “Medeniyet”, DİA, XXVIII, İst. 2003, ss. 298-301.
Hamidullah, Muhammed, İslam Müesseselerine Giriş, çev. İhsan Süreyya Sırma, İst. 1980.
el-Harkûşî, Ebû Sa’d Abdülmelik, Kitâbü Tehzîbi’l-Esrâr, haz. İrfan Gündüz, İst. 1990.
Kalın, İbrahim, “Dünya Görüşü, Varlık Tasavvuru ve Düzen Fikri: Medeniyet Kavramına Giriş”, Dîvan, 2010/2, c. XV, sayı: 29, ss. 1-61.
Karakoç, Sezai, İnsanlığın Dirilişi, İst. 1987.
Kutluer, İlhan, “Medeniyet”, DİA, XXVIII, İst. 2003, ss. 296-297.
Meriç, Cemil, Bu Ülke, İletişim yay., İst. 2016.
es-Sülemî, Ebu Abdurrahman, “Risâletü’l-Melâmetiyye”, haz. Ebu’l-‘Alâ Afîfî, Mecelletü Külliyeti’l-Âdâb, Kâhire, 1942, VI, ss. 47-105.
Şentürk, Recep, “Açık Medeniyet ve Sosyal İçerme”, Muhafazakar Düşünce, yıl: 6, sayı: 21-22, 2009, ss. 41-49.
Uyanık, Mevlüt, “Yeni Bir Türk-İslam Medeniyeti Tasavvuru İçin Hoca Ahmed-i Yesevî ve Yönteminin Önemi”, Diyanet İlmî Dergi, c. 52, sayı: 4, 2016, ss. 191-213.
Vâhib-i Ümmî, Dîvân-ı İlâhiyât, haz. Mustafa Tatcı-Ahmet Ögke, H yay., İst. 2012.