Himmet KONUR

Medeniyet İnşasında Tasavvufun Rolü

Medeniyet en etkili ve güçlü beşerî faaliyet alanıdır. İnsan hayatıyla ilgili her şey medeniyet oluşumuna müspet veya menfi etki eder. Din ve dini kurumlar geçmişten günümüze medeniyet inşasında özel öneme sahip olagelmiştir. Bundan ötürü bazı medeniyetler dinlere nispet edilir. İslam medeniyeti de bunlardan biridir. İslam medeniyetinin inşasında İslam ilimlerinden her birinin özel etkisinden bahsedilebilir. Tarihî durum göz önünde bulundurulduğunda bunlar içinde en etkilisinin tasavvuf olduğu söylenebilir. Bu çalışmada önce medeniyetin ne olduğu ve belli başlı unsurları daha sonra ise tasavvufun medeniyete katkı potansiyeli üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Tasavvuf, Medeniyet, İslam Medeniyeti

The Role of Sufism in Establishment of The Civilization

Civilization is the most effective and powerful human activity area. Everything about human life has a positive or negative impact on the civilization. Religion and religious institutions have had special qualifications in the process of civilization construction. For this reason, some civilizations have been called the name of religion. For example, Islamic civilization is one of them. This civilization has been influenced by all the Islamic sciences. Given the historical situation, it can be said that the most effective of these is mysticism. In this study, firstly the definition of civilization and its main elements are decribed and then the potential effect of mysticism on civilization is emphasized.

Keywords:

Civilization, Sufism, Islamic Civilization,

PDF

___

Bilge, Muhittin, “Nurettin Topçu’nun Kültür ve Medeniyet Anlayışı”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (TSA) / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009.
Cebecioğlu, Ethem, “Prof. Nicholson'ın Kronolojik Esaslı Tasavvuf Tarifleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XXIX (Ankara 1987).
el-Eflâkî, Ahmed, Menâkıbü’l-Ârifîn, (Haz. Tahsin Yazıcı), c. I-II, Ankara 1980.
el-Muhâsibî, er-Riâye Nefis Muhasebesinin Temelleri, (çev: Şahin Filiz-Hülya Küçük), İstanbul 1998.
Güngör, Erol, İslam’ın Bugünkü Meseleleri, İstanbul 1998.
el-Harakâni, Ahmed b. Hüseyin b. eş-Şeyh, Düstûrü’l-Cumhûr, Semerkand Yayınları, 2015.
https://biracayipblog.com/bayezid-ve-bistamli-karinca
Harrâz, Ebu Saîd, Kitâbü’s-Sıdk Doğruluk Kitabı, (Haz: Himmet Konur), İstanbul 2014.
İbn Haldun, Mukaddime, (Haz: Süleyman Uludağ), İstanbul 1988.
İbn Haldun, Şifâu’s-Sâil Tasavvufun Mahiyeti, (Haz: Süleyman Uludağ), İstanbul 1984.
İlbey, Ahmet Doğan, “Ahmet Cevdet Paşa’nın fıkıh üstü Medeniyet-i Cedide’si”, 04 Nisan 2017 TERKİP ve İNŞA DERGİSİ.
http://www.fikirteknesi.com/ahmet-cevdet-pasanin-fikih-ustu-medeniyet-i-cedidesi-2/
Karaman, Hayrettin, Bir Varmış Bir Yokmuş Hayatım ve Hatıralar, I-III, İstanbul 2008.
Kılıç, Mahmut Erol, Sufi ve Şiir Osmanlı Tasavvuf Şiirinin Poetikası, İstanbul 2004.
Kuşeyrî, Kuşeyrî Risalesi, (Haz: Süleyman Uludağ), İstanbul 1991.
Kutlu, Sönmez, “İslam Düşüncesinde Tarihsel Din Söylemleri Olgusu”, İslâmiyât, c. IV, sa. 4, Ekim-Aralık 2001.
Kübra, Necmeddin, Usul-i Aşere/Tasavvufî Hayat, (Haz: Mustafa Kara), İstanbul 1980.
Mevlana, Fihi Ma Fih, (Terc. Ahmed Avni Konur-Haz. Selçuk Eraydın), İstanbul 2001.
Muhammed b. Münevver, Tevhidin Sırları (Terc. Süleyman Uludağ), İstanbul 2004.
Mustafa Kök, “Yeni Bir Medeniyet Teorisi Işığında Nurettin Topçu’da Kültür, Medeniyet ve Batılılaşma Meselesi”, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, Kış 2015, Özel Sayı.
Özakpınar, Yılmaz, Bir Medeniyet Teorisi Kültür ve Medeniyete Yeni Bir Bakış, İstanbul 2013.
Özakpınar, Yılmaz, Kültür ve Medeniyet Anlayışları ve Bir Medeniyet Teorisi, İstanbul 1997.
Özakpınar, Yılmaz, Mümtaz Turhan ve Batılılaşma Meselesi, Ankara 1995.
Sayar, Ahmet Güner, Bir İktisatçının Entelektüel Portresi, İstanbul 1998.
Taşköprüzâde, eş-Şakâiku’n-Nu’mâniye fî Ulemâid’d-Devleti’l-Osmâniyye, Beyrut 1975.
Topçu, Nurettin, İslam ve İnsan Mevlana ve Tasavvuf, İstanbul 1998.
Topçu, Nurettin, Kültür ve Medeniyet, (Haz: Ezel Erverdi- İsmail Kara), İstanbul 2017.
Topçu, Nurettin, Millet Mistikleri, (Haz. Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul 2001.
Toynbee, Arnold, Medeniyet Yargılanıyor, (çev: Ufuk Uyan), İstanbul 1980.
Uçman, Abdullah, “Eşrefoğlu Rûmî”, Sahâbeden Günümüze Allah Dostları, VII.
Uludağ, Süleyman, Sufi Gözüyle Kadın, İstanbul 1998.
Ülgener, Sabri F., İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, İstanbul 1991.
Yazır, Elmalılı M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, VI, ss. 3793-3805.
Yılmaz, Hasan Kamil, Aziz Mahmud Hüdâyî Hayatı Eserleri Tarikatı, İstanbul 1990.